Katalog

TülayAkkoyundan 'Daphne' Yeni biryazar Tülay Akkoyun, bir ödül de kazanmış olan Daphne aö\\ ilk öykü kitabında, nesnelliğin ve duyarlılığın bir etkileşi- mini sunuyor bize. Yazarın insan acısı karşısındaki duygudaşlığı okurun içine dokunuyor. Cerçekten yüreğiniz çizili- yor, okurken. Acıya adanmış öyküler bunlar, melodramatik olmadan, acıyı okuru tavlamak için bir araç olarak kullanmadan. O Erendiz ATASÜ T ülay Akkoyıın'u ilk kez birkaç yıl önce, îzmir'de- ki bir toplantıda Sait Faik üzerine verdiği bildiriyle tanıdım. Hikâye yazdığmı öğren- diğimde şaşırmadım; o çok başan- lı Sait Faik bildirisi hem edebiyat bilimci bir araştırmacının titizÜ- ğiyle hem de bir yazarın duyarlı- ğıyla kaleme alınmıştı; o nedenle hep kapsamlı hem de derinlikliydi. Acıyı hissederek yansıtmakla, araçsal- laştırmak arasındaki ince ayırım edebi- yat için önemli bir dengedir. Nesnellik buradadır işte ve ıstırap çekenler konu- sunda seçici olmamakta. Çoklukla kay- bedenlerin öyküleri bunlar. Sevgi ilişki- lerinde aldatılmış veya terk edilmiş ka- dınların (Aşkın Ters Düşümü) ve erkeklerin (Kesik Parmak) ıstırabı... "Geride içini acıttığın birisini bıraka- rak, yeni bir aşkı doyasıya yaşamak ola- sı mı?" (s. 56). Bir çocukluk suçu yü- zünden tüm hayatı yitirenlerin (Pekmez ve Bir Diş Sanmsak) hazin macerası... Yalnız kalanların yalnızhktan kurtula- bilmek için giriştikleri boşa giden traji- komik çabalar (Âlem Adamdır Benim Babam)... Eğitimsiz, işsiz, kimsesiz bir kadının evlilik kurumunun içinde ve hayat karşısmda düşebileceği çaresiz durum (Gece Yarısından Sonra Zi- na)... Yazar, bazen mizahi bir dille dengelemiş acıyı (Âlem Adamdır Be- nim Babam), bazen sürpriz bir sonla enjekte etmiş zihnimize (Gece Yansm- dan Sonra Zina). Sersemletici bir son, asıl anlamı okur zihninde damla damla, yavaş yavaş yayılan ve yayıldıkça acının ağırhğını açığa çıkartan... Âlem Adamdır Benim Babam, Çakış O Çakış hikâyelerinde görüldüğü üze- re, yazar birkaç cümleyle tip çizebilme başarısını sergüiyor. Yaşlı, yalnız adam ve yaşlı Yörük kadını... İlk bakışta ay- kırı örnekler olarak görülebilse de, hep- si bizden, toplumun ve hayatın içinden insan manzaralan, ashnda. Öyküler üzerinde düşününce, çarpıcılığın yaza- rın bilinçli kurgusunun eseri olduğu ve bu kurgunun altında hayatın ta kendisi- nin yattığı çıkıyor ortaya. Tülay Akkoyun, dile hâkim olduğunu da gösteriyor. Kimi öyküler, gündelik konuşma diliyle, hatta bazen argoya ka- çan ama bayağılığa düşmeven akıcı bir söylemle kaleme ahnmış, Âlem Adam- dır Benim Babam 'da olduğu gibi. Kimi zamansa dil eğretilemeli ve ahenkli, şiirsel: "Bir gün bir deniz kena- rında, Akdeniz ya da Ege'de kalmıştır yüreğin, dalar gidersin, gözlerin karışır denize, deniz yansır gözlerine . Deniz delirir kimi zaman, delilik yansır gözle- rine. Deniz deli, bakışların deli, deniz mavi, bakışlann mavi, hele bir birleşin- ce deli ve mavi korkarlar çakmak çak- mak bakan gözlerinden. Oysa mavi erinç, mavi dinginlik, mavi içindeki ara- yıştır, bilmezler . Hani bir dalabilseler o maviliğin içine, bir karışabilseler, aka- bilseler küçük derelerin dayancıyla ula- şabilseler denize. Kanıtlayabilseler sev- giyi" (s. 15). Dilin imgeselleştiği kimi pasajlarda görsellik, renklerle gerçekten güçlü, ör- neğin kitaba adını veren öyküde. Daph- ne ince bir kitap. Yazarının, bir ilk ki- taptan beklenmeyecek olgunluğu sergi- leyerek, kimi yazarlık smavlarım başa- rıyla geçtiğini kanıtlıyor. Kalem darbe- leriyle tip çizebümek, amaçlanan etkiyi sağlayabilmek üzere kurguyu eğip bü- kebilmek, dili öykünün konusuna ve öykü kişisine uyacak biçimde gündelik dilden, imgesel dile uzanan bir çeşitlilik içinde kullanabilmek gibi beceriler, bunlar. Tek yadırgadığım, kitabın ve aynı adh öykünün adlarımn (Daphne) Türkçe yazmı kurallarma uygun yazılmamış olması. Apol- lo'nun saldırgan aşkmdan ürküp de defne ağacma dönüşen su perisi Dafhe'nin özgün adı da Yunan alfa- besiyle yazıldığma göre, ne özgün ne de Türkçe harflemeye uyan bu çeşitlemenin neden yeğlendiğini an- layamadmı. Ayrıntı mı? Değil. Hele Tülay Akkoyun gibi, gündelik dille yazdığında, Türkçenin zengin de- yimlerini, birçok yazann tersine, bol bol ve tam yerinde kullanan bir ya- zar için hiç değil. Daphne, dilimizin yeni bir yazar kazandığını muştulu- yor. • Kemal Kılıçdaroğlu'nun adım adım CHP genel başkanlığına yükselişinin hikâyesi Deniz BaykaFm istifasına yol açan kaset skandalıyla başlayan olağanüstü süreç, partinin yaşadığı çalkantı ve Kemal Kılıçdaroğlıı'nun partinin yeni lideri seçilmesi, kulislerde olan bitenler, telefon ve toplantı trafiği.,. İ5günlük «rtına Daphne/ Tülay Akkoyun/Üya îz- mir Yayınevi/ 74 s. DOĞAN İKİTAP www.dogankitap.com.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 7 3 SAYFA 23