Katalog

m la serfler gibi toprağa bağlı de- ğil. Ama özgürlük aynı zamanda emeği- ni satamazsa aç kala- cak olan mülksüz in- sanın durumunu ta- nımhyor. Sermaye ilişkisinin ortaya çıkı- şının gerisinde bu anlamda mülksüzleş- me var. lkinci Dünya Savaşı sonrasında yü- rürlüğe giren sosyal politika önlemleriyle ulusal kalkınmacı model bağlamında uygulanan tanm des- tek politikaları veya KİT'lerde istihdam gibi önlemler, insa- nın geçimini piyasa ilişkilerinin dışında bir şeylere de bağla- yarak emeğin mülk- süzleşmesini smırlan- dınyor. Bu anlanıda kapitalizmi dönüştü- ren bir rol oynuyor- lar. Bunun için, Po- lanyi'nin iıısan toplu- muyla bağdaşması imkansız bir acaiplik dediği 19. yüzyıl piya- sa ekonomisiyle lkin- ci Dünya Savaşı son- rası düzen arasında gerçek bir fark var. Bu fark, 1980 sonrasında ortadan kalkmaya başhyor. FABRİKA DIŞINDAKİLER Tarımm ve onunla birlikte tanm i§- çisiniıı metalaşmasını, sosyal haklan elinden alınan insanların güvencesizli- ğ'e mahkûm edilmelerini, sendikal ör- gütlenmenin önündeki engellerle çalı- şanların piyasaya direnmelerinin gide- rek güçleşmesini, ben yeni bir mülk- süzleşme dalgası olarak görüyorum. Bu süreç içinde mülksüzleşen insanlar ise Marx'ın ele aldığı fabrika işçilerini de içeren ama onlann ötesinde, çoğu zaman birlikte düşünmediğimiz çok geniş bir kesimi de içine alan bir ço- ğunluk oluşturuyor. Kitapta anlatılan da fabrika dışındaki kesimin hikâyesi. Kitabın ilk bölümü olan "Yolda"da, Özgür Burçak Gürsoy'un mevsimlik ziraat işçileriyle ilgili makalesi yer alı- yor. lkinci bölüm "Yıldızların Altın- da"ki iki makale, Sevecen Tunç ve Ay- sun Kıran'ın makaleleri güvencesiz ça- lışan futbolcuları ve Yeşilcam figüran- lannı ele ahyor, buradaki örgütlenme sorunlan ve çabalarını tartışıyor. Üçüncü bölümdeki iki makalenin - Esin Ertürk ve Taylan Acar'ın makale- lerinin- konusunu, piyasa mantığı doğrultusunda dönüştürülen eğitim ve sağlık sektöründe çalışanların durumu ve hizmet alanlarla ilişkileri oluşturu- yor. Son bölüm "Hayat Başka Yer- de"de ise Ebru Işıklı, durumlan eko- nomik olarak çok kötü olmayan ama iş sürecinin piyasa mantığına göre örgüt- lendiği bir işyerinde çalışan insanların neyi kaybettiklerini, bu kaybedilen şe- yin hayatın anlamını nasıl etkilediğini göstermeye çahşıyor. Tüm bu dene- yimlerle ilgili makaleleri birlikte oku- duğunuz zaman, bir kader birliğinin ve bir ortak çıkarın farkına varabiliyor- sunuz. En azından ben bu farkındah- ğın ortak bir direniş stratejisi oluştur- r Işcl emekçl güzellemeleriyle dolu reel sosyalizm deneyiminln de Insa- nın Insanl potansiyellnl gerçekleştlrmesine zemin hazıriamak açısın- dan pek başanlı olmadığını söylüyor Ayşe Bugra. makta kullanılabileceğini ümit ediyo- rum. Burada, kaybedilen piyasa dışı geçim olanaklarını ve ilişkileri yeniden ele geçirmek üzere girişüen bir mülk- süzleşmeye direnme stratejisinden söz ediyorum. Yani işçi-kapitalist ilişkisi- nin ötesinde bir hak mücadelesinden söz ediyorum. - Gelişme, neyi öteletti, globai çağ örgütlülüğü nasıl basurdı? Ayrıca Sen- nett'in dediği gibi "zaınanın okumsû kırıldı? - Örgütlülüğün bastmlması çok ge- niş bir konu ama işyeriyle amele pazan arasındaki ilişkiyle, amele pazarının içerdiği süreksizlik, belirsizlik ve gü- vencesizlik olgularıyla ilişkili. Kitabın önsözünde değindiğim gibi işverenle pazarhk sürecinde işçilerin bastığı ze- min ayaklarınm altından kayıyor. Ama Sennett'in kullandığı biçimiyle "zama- nın okunun kınlması" daha genel bir sorunla, esnek üretimi tanımlayan sü- reksizlik, belirsizlik, güvencesizlik için- de iş yaşamını ve özel yaşamı birbirle- riyle olan ilişkileri içinde tanımlayıp bu tanım doğrultusunda tutarlı bir "hayat hikâyesi" oluşturabilme imkâ- nının ortadan kalkmasıyla ilgili. Amele pazarında kahcı ilişkiler kur- mak, karşılıklı güven ve dayanışma bağları oluşturmak çok kolay değil; amele pazarında çalışan insanın düzen- li bir özel hayatı olması da çok kolay değil. Bu yüzden Ebru Işıklı'nın ko- nuştuğu ofis çalışanları yaşadıkları ha- yattan kaçıp "başka yerdeki" hayat ta- ; hayyüllerine sığmma eğilimindeler. Ki- ! tabın son cümlesi de bu konuşmalar- dan birinden alınma: "Gerçekçi bir ya- şam için bir şekilde toplumsallığın da ' parçası olmalısın ama nasıl yapılır bil- ] miyorum." • [email protected] Sınıftan Sınıfa-Fabrika Dışında Ça- lışma Manzaralan/Ayfe Buğra/lleti- şim Yayınlan/ 216 s. YERALT1SAKİNLERİ / JACK KEROUAC Aklıııdn >iıu- yol var / Yolculuklnr var ama / Jnck Kı-rouuc bu krz / Aşk «lurajjındn molnıla. / Tnın ıla o Hiralardn YcrulliMukinlcriyU' tukılıyor / Ki bunlar junli «lej^îl afilîlor Klişeyo kacıuaksiKin knfulı ve zehir gil>i eııtrlrktüoller. / Açık »lılugu dilbvr tir oıılartlaıı / Gi'cclcri gfiınbür gümbür Gcrı-y Mtılliguıı çuhyorlar / V<- güu gri pri ağarana dck / Ama Keroıınc bu. ûçık da olsn/ Ilcp ivkinin, dalıası uymjlurueııımıı ctkİHİndc / Buna k\ijkular ve kınkanylıklar da ckli'niıu-c / Kcııdi dvyimiylc / Özgüvımsiz, patavatsız bir adauı oluveriyur / Vc agk yıılıulujiu lıüzııc doğru yol ahyor. / Sonra olurup, üç gün üf geccde / Şiir ıni dcsek, güzcllcuıc lııi. ajtıl nu / Bu kitabı yazıyur. YOLDA ZEN KAÇ1KLARI JACK KEROUAC JACK KEROUAC MANTISSA / JOHN F0WI.ES / 3. BASIM BtÎYÜCÜ / J0I1N F0WLES / 3. BASIM HİÇ İÇİN METİNLER / SAMUEL BECKETT / 2. BASIM AŞKS1Z İLİŞKİLER / SAMUEL BECKETT / 2. BASIM DUR BİR MOLA VER / TOM R0BB1NS / 5. BASIM AĞAÇKAKAN / TOM R0BB1NS / 5. BASIM BAŞTAN ÇIKARICININ GÜNÜLÜĞÜ / SÖREN K1ERKEGAARD / 4. BASIM ALDATMA / PHIL1P ROTH / 2. BASIM KOZMİK HAYDUTLAR / A. C. WEISBECKER / 2. BASIM GÜNCE / CHUCK PALAHN1UK / 3. BASIM TAVANDAKİ KUKLA / 1NGVAR AMBJÖRNSEN / 2. BASIM AYflNTl I Hobyar Mah. Cemal Nadlr Sk. No:3 CaQalo$lu / İSTANBUL • T: 0212 51215 00 pbxF: 0212 5121511 I M: [email protected] W: www.ayrintiyayinlari.com.tr GnelDaOıtımomeı uagııım ^ PUNTj> PUNTOKİTAPHİZ.A.Ş. Çobançejme Mah. Altay Sk. No: 8 Yenlbosna 34196 Ist. T: 212 49610 50 F: 212 5513013 E: punto9puntokitap.com C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1073 SAYFA 19 —