Katalog

71 ürkçeGünlükleri 1 FEYZA 14 TEMMUZÇARŞAMBA Gittiler. Kızımızladamadımızıbugünuğurladık.Aktarmadaki sekizsaatlikbeklemesüreside hesabakatılırsa32saat sürecekbiryolculuk...Dünyanınöbürucu...Uçhafta,bukadar kısabirsüremidir?Gözaçıpkapayıncayakadarbitti.Oysa gelmelerinibeklerkenhaftalardeğil,günlerbilegeçmekbilmiyordu. Giden,yalnızcaikikişi;amaevtümüyleboşalmışgibi.Yanyıltatilin- de gidebilirsemyediay,gidemezsembiryılsürecekbirözlemin başlangıcı...DayanbakalımFeyza! 15TEMMUZPERŞEMBE Çeşitli 1Vkanallanndanaradılar.TDK’ninyeniönerdiği sözcüklerinasılbuluyorum?Olumlubirşeylersöylemek isterdim;amakimisözcükletinbenimsenmeşansıyokgibi. Sözgelimi,“eküri”içinönerilen“ahırdaş”sözcüğüAkşamgazetesinin konuylailgilihaberine,“Ahırdaşınlaaltınsaatlerdegeçgeç yapma”diyebaşlıkolmuşbile.Eküri,“birkişiyeaityanşatlannın tümü”dışında,“birekibinmensuplan”(Özön’denakt.Nişanyan) diyebiranlamdataşıyor.Gençlerarasında“eş,arkadaş”hatta onlanndeyişiyle“kanka”anlamındakullanılıyor.“Yakınarkadaş, yoldaş”anlamıylasonyıllardayaygınlaşan“kanka” da.Çingenece“konka”dangelirmiş.(Nişanyan) Önerilensözcükterinkimitanımniteliğinde.“Anchomıan’ karşılığı“anahabersunucusu”gibi,“metroseksüel”karşılığı“bakımlı erkek”gibi.“Migren”yerine“yarımbaş ağnsı”zatenkullanılıyor. yerine“yıldın”sözcüğüpekhafifkalıyor;terör sözcüğününyarattığıürpertücüetkiyiyaratmıyor.“Köprüleme”dişçilikte kullanıldığıiçin“bypass”yerinebenimsenmesizor.“Aspiratör” yerine“emmeç”,“banrıyö”yerine“yörekent”,“çip”yerine “yonga”,“gurme”yerine‘tatbilir”,“raket”yerine“vuraç”,“self-servis” yerine“seçal”, yerine“yolbul” ama halkağzındakullanılmasınakarşın“light”yerine“yeğni” sözcüğününtutmasızor.“Aksakal”,masallanaklagetirmesininyanı sıracinsiyetayrımcılığıda içeriyor.Kanallardanbirindesordular da. “Türkçeninduayenlerinden”yerinesize,“Türkçenin aksakallanndarımıdiyeceğiz?”diye.Bende ‘Neaknekara...Sakalım yokki!”dedim.Türbülans”yerineönerilen“burgaç”,TDK sözlüğünde“anafor”karşılığıolarakyeralıyor.Budurumda“burgaç”, anafor,girdap,türbülans,tümününkarşılığımıolacak?“Zapping” yerine“geçgeç”çoktanönerildi;amatutmadı. “Klip”yerine“görümsetme”,“billboard”yerine“duyurumluk”, “amblem”yerine“belirtke”,“ordövr”yerine“yemekaltı”,“dart” yerine“oklama”,“kaparo”yerine“güvenmelik”,bt” yerine “tutam”kolaybenimsenebilirgibigörünmüyor.“Happyhour”yerine “indirimsaatleri”,“primetime”yerine“altınsaatler”diyençıkar mı,bilmem. “Özelulak”,“ekspres”sözcüğününbütünanlamalanını kapsamıyor:“panik”yerineönerilen“ürkü”,“sürpriz”yerineönerilen “şaşırtı”da öyle. Sözcüküretmekçokzorbiriş,biliyorum;amayadırgatmadan benimsetmekgalibadahada zor. 18TEMMUZPAZAR stanbul’dançantadolulankitabıAyvalık’ataşıdım.Yaz,bütün bukitaplanokumanıayetmez;amahiçdeğilseadlarınıanarak tanıtımgörevimibirazhafifletebilirim.Şiirkitaplannaöncelik tanımakkaranndaydım:amaSedatErden’in,kışınbenimlebirlikte birçokyeregeldiğihaldekapağınıbileaçamadığımKarşı ApartmandaYaşayanJar’a(HayalYayınları)karşıbirsuçlulukduygusu taşıdığımiçinondanbaşladımokumaya.Kitabınüzerinde“öykü” yazıyor,amaöyküdençok,anıtadıveriyorkitap.Dışişleri BakanlığıgörevlisiolarakçeşitliülkelerdebulunanSedatErden,hembu ülkelerdeyaşadıklanndançokilginçolaylan.hemde oralardaki Türkkonsolosluklanndayaşananlannanlatmış.Sudan’dan Hindistan’a,Pakistan’danMeksika’yapekçokülkedekikişiselacılar, hüzünler,ancakoradayaşanırsabilinecekaynntılarlavesağlam birgözlemcinintitizliğiyleanlatılmış;birkonsoloslukgörevlisinin anılanymışgibibiryaşanmışlıksıcaklığıylaokunuyor. 19TEMMUZPAZARTESİ uyıl...‘ıncısıdüzenlenen’yada “...‘ıncısıbuyıl düzenlenen”...Buikisöyleyişarasındakifarkaçokda dikkat etmemiştimdoğrusu.Bandırma’daMilliEğitimMüdürlüğünün düzenlediğifestivaldensözederken“Buyılkiüçüncüsü”demişim. IhsanDoğan,hemenertesigün,Cumhuriyet’te,“Karabururı’da buyıl17’incisidüzenlenecek...”biçimindebirbaşlıkgörünce sormagereğiniduymuş.TRT’deçalıştığıgünlerdearkadaşlanyla çoktartıştıklanbirkonuymuşmeğerbu. “Buyıl17’incisidüzenlenen’şeklindekullanıldığında1 Ocak’tanberi16tanedüzenlenmiş,(şimdi)17’incisidüzenleniyor anlamıçıkıyor.Oysa,‘17’incisibuyıldüzenlenen’dendiğinde, öncekiyıllarda16kezdüzenlenmiş.buyılda 17’incisi düzenleniyor”denmişoluyor.“Nedersiniz?Hangisidoğru?”diyesoruyor IhsanDoğan.Benim,“Buyılkiüçüncüsü”dememi,ilkinin yarattığıizleniminigidermeçabasıdiyedüşünmüş.l(onuüzerinde titizlenerekyazdığımbirsözdeğildiaçıkçası.Kendiliğinden doğrusunuyazmışım.AçıklamasınıokuyuncaIhsanDoğan’ahak vermemekeldedeğil.“Buyılüçüncüsüdüzenlenen”dendiğinde, gerçektende o şeyherneise,yılınbaşındanbuyanaikikez düzenlenmiş;şuandakiyleüçoluyor,anlamıçıkıyor.Oysabukalıp genellikleyıldabirkezdüzenlenenfestival,şenlikvb.densöz ederkenkullanılıyor.Demekki“Uçüncüsübuyıldüzenlenen” denmesigerek. 20TEMMUZSALI Mehmet Sarsmaz,şiirlerinitopladığıkitaba,“Mehmet SarsmazCumhuriyeti”(IlyaYayınevi)adınıvermiş.“Vay!Tek kişilikbircumhuriyetha!”“dedirtenbirad!“Aktinya,EylülGülü, (thomasSteebeDrachtarafındançevrilen)Poems8 Şiirler,Yok Kitap,P=we2,OtuzAltıYaş,BuyukBaşarısızlık,Zararhane”adlı kitaplanndayeralanşiirlerininyanısıra“Sözcükbilim(wordoloji” ve“FelsefeKınntıları”adlıbölümlerdevarkitapta.Mehmet SarsmazEgeUniversitesiFelsefeBölümünübitirmiş.Felsefeye ilgisininkaynağıburasıysada sonikibölümüyazmasıIlhanBerk’in uyarısıylaolmuş.Kitabınsonundaki“MehmetSarsmaz Söylencesi”,şairin,kendisihakkındayazılanlantopladığıbirbölüm.Bu bölüme’2008’denÜçYazı”sınıda eklemiş. IhsanTevfik’insonşiirkitabınınadı:AşkaÇırakOlümeUsta (ArtshopYayınevi).“ÖnsözYerine”yazdığışiirde,neden yazdığını,başkasözegerekbırakmayacakbiçimdeaçıklamışIhsan Tevfik:“yokyokinandım!başkatürlüolmayacaktı/gittimşiire durdumyüzümü!üçkerekıyamettikalbim!sözeşiirlebaşladım! yüceltenvegöçürenşiirinadıyla//biryolcuydumnebisizlo iblisin çölünde!tuttuelimdentuttusöz!tamyediçerağyaktı!gittimşiir- leyudumyüzümü!yokyokinandım!başkatürlüolmayacaktı.”. www.feyzahepcilingirler.com / feyzahep©gmail.com YıldızTeknikÜniversitesi,TürkDiliBölümü ÇukursarayBinasıKat:2, BarbarosBulvarı-34349Yıldız,’lst. BULMA Önceaşağıdatanımlanverilensözcükleri bulmayaçalışınve herbirharfibiryatayçizgi üzerinegelecekbiçimdeyazın.SonraLçizgilerin altlarındakisayılaragörebu harfleri aynısayılıkarelereaktann.(Karakareler ikisözcükarasınıgösterir.Birsatınnsonunda karakareyoksabu,sözcüğünaittakisatınn başınasarktığınıgösterir.)Bulmaca tamamlanınca,sorulantanımlarınkarşılığıolan sözcüklerinilkharfleriyukarıdanaşağıyadoğruOya Uysal’ınşiirkitabınınadınıoluşturacak; bulmacakarelerindeyse,aynışiirkitabındanşiir dizelenortayaçıkacaktır. 62 53 5472 10 32 34 598019 C.“ ... Urgan”(Dinazarasaygıyla). 64 66 61 57 30 52 23 37 8 60 56 0. “... yan “ (aktris). 25 69 44 1066. sayının çözümü: A.AĞRI DAĞI,B. RIMBAUD,C. IDRİS,D. FUZULİ,E. ELDE, F. KURŞUN,G. ARE,H. LELEMENDİ,1.ERDAL,J. NEY,K. DÜŞİşLERİ,L. EYRE,M. ROBER. Şiir: “arı idim, ağuları şeker ile yoğurdum,/zerresindenşifabulur,yineder- de düşerler”.- Deli Bal. CA Hazırlayan: ILKER MUMCUOĞLU K.AtıfYılmaz’ınbirfilmi. Tanımlar ve sözcükleriniz: A.Simonede Beauvoir’inbiryapıtı. 22 65 26 31 L. Başlık. 81 9 76 11 13 43 28 67 B. Dostoyevski’ninilkromanı. 12 42 58 41 M.Danışıklıdövüş. 78 47 21 18 N. Kars’ınbirilçesi. D. HowardFast’ın,SaccoveVarızetti’yi ölümsüzleştirdiğiromanı. F.“... Highway”(DavidLyncih’infilmı). 62 51 36 5 77 7 68 1 29 E. BertoltBrecht’intiyatroyordamı. 14 48 71 74 17 75 79 50 G.“sahikaçceset varkizatendoğrudürüst görüştı]ğümüz/ birNazım,bir... Abi,birde Mayakovksi”Qüçükİskender). P. “Henrik...“ (BirHalkDüşmanıveNoraadlı oyunlarıda olanNorveçlioyunyazan). 46 49 55 20 1.Jüpiter’inbiruydusu. 24 27 39 4 3 73151633 H.“... Margulies”(HerRindBilirdiyenşair). 45 40 J. “... bumu’ndanatlıyordenize;tutturabilmiş midirAkbaş’ı?”(EceAyhan). 38 63 70 35 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1067 SAYFA 31