Katalog

Makbule SEZER öl, deniz,yol.Kanada- — nıp seccadedenuçan kuş motifleri,insanın aldımkarıştıranbeyaz kelebekler,sayfa arasınakonan bir reyhanyaprağıvlaafsunlampuyuyan. günü gelincebaşkabir kadının parmaklarıylauvanankelimeler. Yanındangeçsede herkesingöremediği. varlığınıdahi bilmediğibir deliorman. Insangelmedenönce,her şeyyerinialmış, denizlerve gölleroyuklarınagirip oturmuş,yıldızlaryerlerinetakılmış,dağlardev pabuçlargibiovalarınortasınadüşüp kalmış.Çiçekaçan,kök salan,koşan,kanat çırpan,güreşenye otlayançeşitçeşit yaratıkvebunlar göğünaltındabir vakitboy gösteripsonragünü gelincebir kavanın arkasındasessizceölüveriyor.Çünkü insan elikarışmadıkçagayetkolaybir iş ölmek. Buradageçerakçemerhamet.Dil iseaşk. Avninehirden sulanangevildekaplanı. göktekolkola gezengüneşve ayı göreceksiniz.Evet,kederi ınisafiredeceksiniz, zamanzamangözlerinizdolacak,içinizebir ağrıyerleşecek,belkibir daha da gitmek bilmeyecek.Yine de gelinsizbu kıiğıt gemiyebinin. MERHAMET KilğıtGemileron öyküdenoluşuyor. Afsun,Kuşlar,KelimelerMasalı,Gökteki KaraBoncuk,ToprağınOvküsü,Beyaz Kekbek,ÇölGemileri,Ah, SeniBahtsız Yalnız,DeliOrman, SonHikaye.Birde üç noktahbir girişvar ki yazmak,kadın olmakveyaşamakmeselelerineözellikle işaretediyor.Çelikokura. daha en başta, şöyleseslenerek,hikayesiniövkülerle anlatmayabaşlıyor.SeslenenÇelikmi kahramanı mıyoksayazıaşkınavazmanınpeşine düşmüş“kadın”mı, gemileriçöl rüzgarlarının dalgasınabırakanlar,arkalarından bakaıllardüşünsün: “Sen,kilğıdınsesine fütursuzcakulakkabartan okur... Bilmelisinki, bu satırlarınyazanıbir kadındır.Elinde tuttuğun sayfaya.kaleminkondurduğu işaretler.bir kadının ayazayazbağıran avuçlarmdankaynıyor. Suçolinayamnsuç olduğu,suçu olmaya- nın cezalandınidığıöykülerdengeçiyoruz kitap boyunca.Töre ilekonulankuralların acımasızgerçekliğinden,ötekileştirmenin acımasızlığındaçölyollanuzuyorda uzuyor.insanlarbir kuru sıcakkumun içinde, vahanerede,yeşilvar mı demeden dönüyorda dönüyor.Sorusoran,arayan. denizinpeşinedüşen varsabunların çoğu “öteki”:“Kırgınlıldarımıziçimi2i yakıyordu,amamerhametliydikvetepeden tırnağaaşk dolu.” Oykülerde,günümüz yaşantısındane zamandırunutulmuşbir sözcüğeözelliklevurguvar:Merhamet. “Yenibir hayatkuracağımben. Kurguludüzenlen değil,vicdanı,umudu kutsayan,gerçekbir hayat.Bunuyapabileceğimi biliyorum.Eğer taş üstüne taş kovmavacaksak,omuzlarımızdaki kuvvetne işeyarar?Birbirimizi yerdenkaldırmayacaksakneye uzanacağızbu kollarla?Merhamet bile hatırımızagelmeyecekse, içimizdeoturan iyiliğinanlamıne? Benolmasıgerekenbir hayatinşa edebiirim. Bovumdanbüyük işlerekaikıştığımyok,insan zaten hünerlidit” Güzelolanherşeye, iyi olanher şeyemasaldeyipgeçmeyi.masunıiveti seçenlesafdiyerekalayetmeyiaklınölçüsü sayangünümüzdünyasınınegemen zihniyeribilsinki merhametöfkedendaha kolaydır.Aslında,istisnasızherkesinincitilmiş olduğubugün yineherkesbilmeliki iyibir insanolmakyetmez.Birbirimizekarşıiyi olamadıktansonra,vürekteuyuyaniyilik beş para etmez.İyilikmasallarda uyumuyor.Akiledip masalıyazaninsanonu getiripbahçesinekurabilir.Bizimanlancımız da ikisayfaarasınakoyduğureyhan yaprağınıanlatacağımasalınilkharfisayıyor. Çölekomşukupkuru bir köyde,bulduğuher kağıdabir şeylerkaralayankadın o. Parmaldarıkalemsizkalıncane yapacağını, nasılduracağınıbilmeyen.Biröykücü,bir dil- bar, hayalikarışıkbir kadın.Okuma yazmanınsırrışcvhlereaitkenkalemeel sürdüğüiçinsuçluolan.Masallargenelde uyumakiçindirdeğilmi? Gerniler’in masalcısıiseuyandiyorve uyanıkkal. YALNIZLIK Gerçekliğinbaşrolde olduğumasaflar bunlar. Keşkemasalolsadenilentürden hikayeler.Bakışınilı.birbirlerineaçılan. kapanan,kendinden öncekive sonrakilere se1amverenbu öyküleryazmakdiyor,kadın olmak,kadın oluncakader vekeder olmak,kurallar,töreler diyor.Vicdan sözcüğününardınaünlemekliyor,merhanıct derken ifadeettiğinenoktalarnaişaretleri yetmiyor:“Her ölenleöldüğümüzü, ağacın,kuşun acısınıtopal bir bacak gibi içimizdesürüdüğümüzüanlamadılar.0 zamanlarvicdanımızkuyruldubir böcek gibi kalbimiziyiyordu.” KELİMELERMASALI Öykülerdeöne çıkandiğersözcük yalnızlık.Kalabalıkiçindebir başına bırakılmışinsanlarınvalnızhğı.Onların yalnızlığı, bu sessizlikiçindekifarkındalığı, farkındalıklarınınyolaçtığıkeskinduyuların algıladildarıağrıolup oturuyor içinize.Oysa,bir başınavaşasada bir başınaolmazbazıin- san.Tüm mahlukatarka çıkarona.Hele de bu insan,kulübesitepelemesineseslerle dolu bir lisantamircisiise.“Kelimeler Masalı”öyküvüböylebfr lisantamircisini konuediyor.Sesleriayırmakiçindeğil birleştirmekiçinbir arayagetirirbu tamirci. Savaşmayıbilmez,ganimetten,kazanıp kaybetmektenanlamaz.Diğeröykü kahramanlarıgibi “öteki”denileniincitmenin baba geleneğiolmadığıbir udeli orman”da yaşaroda. Kdiıneleritamir eder. Kimini keskiler,eğelerledüzeltir,kimini rendelerleufalar.Herkes ırmağınsesini,bulutun renginitastamamanlayabilsin.Birbirinin üzüne tam bakabilsindiye. Sonrabu kelimelerikuşlarmboynuna takipçolukçocuğunarasınayayar.Kuşlar bulduklarışeylerigetirirlisantamircisinin çekicinin.örsününyanınayığar.Gece gün- 1 düz çalışantamircihiçbininigeriçevirınez, başkatamirdekullanılabilirdiyeonları istifler.Bugünbazısözcüklerintopallayıp düşmedenyürümesizamanındaonun taktığıtahta bacaldarsayesinde.Bu masal, açgözlülüğünkıskacınayakalanmış, yicdanlarıınkara almışinsanlar,onun çekicinin. örsününyanınayığılıparlaktaşlaragöz dikenedek mutlu mesutdevameder. insanların,tamircininkulübesiniyağmalama emelinifarkeden bir kadın tamirciyeyardım eder. Savaşbilmeztanıirci. Onun işinesaygıvehayranlıkduyan, kelimelcrebüyiilenmişçesinebağlıkadınona “illa canyakmakgerekmez”der. Biryol önenir.Kelimeleribirbirinden ayırmak. Taınircibu aklıbeğenir,durmadan çalışıp insanlarındillenini.kelimeleninanlamlarını birbirinden ayinır.Böyleceaçgözlüler, birbirinianlamadiğıiçinbir olup üstünede yünüyemez.0 hengümedetamircikaçdil icatetmiştir,hangisinikimevermiştir bilinmez... Kitabınsonlarınadoğru,bir an geliyor kalbinizitutuyorsunuz,“Ah,Afsun...” diye,“Seninde mibaşınabir şeygeldi?” Afsun,hikayelerinzamanzamanbirbiriyle örüldüğü,bir öncekiöyküdeanlaulan kahramanlarınbir sonrakiöykününbaşkabir yerindedurabildiği,bir başkaöykünün an.latıcısıolabildiğibu kitabınilk karşılaştığımızkarakteri.Oykükitaplarınıbaştan sonasıraylaokumakgibibir zorunluluk yoktur,Kilğıt Gemileriçinde böyle...Oyküler elbettekendi başlarmadimdik dunabiliyorlarvefakatkitabıbaştan sonasayfasayfa okumakhazzıkatlanan,katmanlananbir okumasürecidemek.1 KağıtGemiler/ AyşegülÇelik! Yapı Kredi Yaymları/80s. ,1 Ayşegül Çelikten ‘Kağıt Gemiler’ Uyanveuyanıkkal! AyşegülÇelik’in Yunus Nadiöykü Ödülü’nedeğer görüldü ve kitap olarak okura sunuldu. Çelik’in KorkuveArkadaşı ile Şehper, DehlizdekiKuşadlı diğer ikiöykü kitabıda yayımlanmıştı. Şehper. DehlizdekiKuşise Notre Dame deSion Edebiyat ödülü’nde mansiyona değer görülmüştü. Avşegııl CeIİk 1 HAFTADA 2. BASKI + Cemal ŞENER İDAMLA YARGILANAN BİRALEVİ DEDESİNİN-- -- -- 1 1 1 YAYINLARI ETİK YAYINLARI 0212511 6392 — CUMHURİYET KİTAP SAYI 1067 SAYFA 15