Katalog

TOBB, Tarım Kanunu taslağına ilişkin görüşlerini belirledi: ‘‘Tarımın sorunlarına AB’nin çağdaş ekonomik anlayışı açısından yaklaşılmalı’’ Faik YAVUZ (TOBB Başkan Yardımcısı) T ürkiye’nin, 21. yüzyılda giderek ağırlaşan kırsal ekonomik yapı sorunlarını sektörler arası farklılıkları dikkate almadan sanayi öncesi tarım anlayışıyla çözmek mümkün değildir. O nedenle konuyu gelişmiş ekonomiler ve Avrupa Birliği’nin çağdaş ekonomik anlayışı içinde ele almak ve buna paralel ekonomik politikalar ve yasal düzenlemeler yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu doğrultuda, kırsal ekonomik yapıda yapısal dönüşümler sağlamayı, kamu tarafından yürütülmekte olan bazı hizmetlerin serbest piyasa koşullarında özel sektör tarafından daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini amaçlayan bir yaklaşım gerekmektedir. Tarım sektörünün geliştirilmesi için gerekli politikaların belirlenmesi, bu politikaların gerektirdiği program, finansman ve kurumsal düzenlemelerin yapılması, kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon sağlanması mekanizmalarının geliştirilmesi ve Avrupa Birliği uyum sürecine katkıda bulunulması amacıyla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan Tarım Kanunu Taslağının incelenmesinde, bazı terim, tanım ve ifadelerin kavram kargaşası yaratacağı ve farklı yorumlara yol açacaktır. Bu nedenle Kanun Taslağı metninde yapılmasının gerekli olduğunu düşündüğüm değişiklikler şöyledir: Tanımlar, başlığı altında yer alan 3. Maddede yapılması gerekli değişiklikler şunlardır: d) Çiftçi tanımı; bitkisel üretimle uğraşan üreticileri kapsamaktadır. Hayvan üreticileri ve yetiştiricileri için bir tanım yapılmamıştır. Ayrıca, gerek çiftçi, gerekse hayvan üreticisi ve yetiştiricisi tanımının yapılırken kimin gerçekten bu kategorilere girdiği iyi belirlenmelidir. Örneğin bir kurumda devlet memuru ya da işçi olarak çalışan, bunun yanında 1 baş süt ineği, 2 baş besi sığırı olan kişiyi hayvan üreticisi olarak tanımlamak pazara dönük olmayan irrasyonel üretim şeklini ödüllendireceği gibi, sektörün rasyonelleşmesine ve işletme ölçeklerinin büyümesine de izin vermeyecektir. Bu nedenle devlet teşviklerinin istenilen amaç doğrultusunda kullanılabilmesi için çiftçi ve hayvan üreticisi ve yetiştiricisi tanımlarına çağdaş işletme ekonomisi kurallarına göre yeni bir takım ölçülerin getirilmesi zorunludur. Öte yandan çiftçi tanımına gerçek kişilerin yanı sıra tüzel kişiler de dahil edilmelidir. k) Tarım tanımına; bitkisel, hayvansal ve su ürünleri sektörlerine ilişkin faaliyetler dahil edilmesine rağmen, Kanun Taslağı incelendiğinde tarımın bitkisel üretim boyutuna odaklandığı, hayvancılığın oldukça sınırlı düzeyde ele alındığı, su ürünlerinin ise genelde göz ardı edildiği dikkat çekmektedir. Dolayısıyla tasarıda kırsal ekonomik alana yapılacak desteklerin genelde bitkisel üretime yönlendirildiği göze çarpmaktadır. Örneğin, doğrudan gelir desteği mevcut tarımsal arazi varlığına göre verilmesine karşılık, hayvancılık ve su ürünleri üretimi faaliyetlerinde bulunan üretici ve yetiştiricilerinin bu desteklemeden yararlandırılmaması önemli bir sakınca olup, sektörlerarası gelir dağılımının daha da TOBB Başkan Yardımcısı Faik Yavuz’a göre kırsal ekonomik yapıda dönüşüm sağlanması gerekiyor. bozulmasına neden olabilecektir. Oysa AB’nde DGD sadece bitkisel üretimle sınırlandırılmamış, hayvan üreticisi de bu desteklemeden önemli ölçüde yararlanmaktadır. Diğer yandan, Avrupa Birliği, bitkisel ve hayvansal ürünlerde, üretim ve pazarlama süreçlerindeki farklılıkları dikkate alarak, ürün bazında (hububat, et, süt vb) ortak piyasa düzenlemeleri yapmaktadır. Kanun Taslağı içinde geçen ‘‘hedef fiyat’’ ve ‘‘tarım danışmanı’’ kavramlarına tanımlar bölümünde yer verilmesi de uygun olacaktır. Yasa taslağının 5. maddesinde yer alan tarım politikalarının ilkelerine aşağıdaki konularında ilave edilme 16 “ “ Çiftçi, hayvan üreticisi ve yetiştiricisi tanımlarına çağdaş işletme ekonomisi kurallarına göre yeni bir takım ölçülerin getirilmesi zorunlu... si uygun olacaktır: . Geniş çaplı tarımsal eğitim . Tarımla ilgilenen nüfusun tedricen azaltılması . Tarım eğitimi almış kişilerden çiftçilik yapanların teşviki ve desteklenmesi 6. Maddede yer alan tarım politikalarının önceliklerine aşağıda belirtilen konuların eklenmesi ve (m) bendinin şu şekilde değiştirilmesinde fayda görmekteyim: m) Toprak ve su kaynaklarının kirliliğinin önlenmesi ve rasyonel kullanımının sağlanması, o) Çiftçi, arazi, ürün ve üretim kayıt sisteminin geliştirilmesi, p) Toprak, ürün, iklim ve sulama haritalarının hazırlanması, r) Bölge (havza) bazında ürünlerin mukayeseli avantajlarının belirlenmesi, s) Havza yönetim modellerinin geliştirilmesi, t) Üretim planlaması yapılması, u) Çiftçi gelirlerinde istikrarın sağlanması, v) Tarım kooperatiflerinin teşvik edilmesi ve desteklenmesi, y) Üretim maliyetlerinin dış pazarda rekabet edebilecek seviyeye düşürülmesi 8. Maddenin ilk paragrafının sonuna ‘‘Bakanlık özel sektör kuruluşlarının ARGE çalışmalarına daha fazla yönelmeleri ve ARGE alt yapılarını güçlendirmelerini sağlamak üzere, Kamu Araştırma Kuruluşları ve Üniversitelerle işbirliğini güçlendirme de dahil gerekli teşvik ve düzenlemeleri yapar’’ ibaresinin eklenmesi uygun olacaktır. Maddenin ikinci paragrafı ‘‘Bakanlık, çiftçi eğitimi ve yayın faaliyetlerinde üretici örgütleri, özel sektör kuruluşları ve serbest tarım danışmanlarının görev almasını sağlamak için gerekli düzenlemeler yapar, bu kuruluş ve kişileri teşvik eder, çalışma esaslarını belirler ve denetler’’ şeklinde düzenlenmelidir. Söz konusu maddenin son cümlesinin şu şekilde değiştirilmesi uygun olacaktır: ‘‘Araştırma ve yayın faaliyetlerinde üniversiteler ve sivil toplum örgütleri ile işbirliğini güçlendirecek tedbirler alır.’’ 9. Madde, Bu maddede meslek belirtilmeden ‘‘..yüksek öğrenim yapmış..’’ ifadesi tüm mesleklere danışmanlığın açık olduğu izlenimini vermektedir. Bu şekliyle gelecekte ciddi kargaşalara neden olabilecek bu ifadenin ‘‘..yüksek öğrenim görmüş ziraat mühendisleri ve veteriner hekimlerle bunları istihdam eden tüzel kişiler danışman olarak faaliyet gösterebilir’’ şeklinde değiştirilmesinin uygun olacağı düşüncesindeyim. Bunun yanı sıra tarım danışmanlarının devlete mi yoksa özel sektöre mi bağlı olarak çalışacağı konusuna açıklık getirilmelidir. 10. Maddede yer alan ilk paragrafın ikinci cümlesi şu şekilde düzeltilmelidir: ‘‘Biyoteknolojik yollarla ve/veya çeşitli ıslah metotları kullanılarak elde edilen genetik materyalin fikri mülkiyet hakları kapsamında korunması, kaydı, tescili, üretimi, tüketimi, gıda olarak kullanımı, ihracatı ve ithalatı hakkında ilgili kurum ve kuruluşların görüşü alınmak suretiyle gerekli düzenlemeleri yapar’’. Madde hükmüne ürün yerine genetik materyal kav