Katalog

1te CUMHURİ YET'İN IZ İzmir'in kültür tarihinde çok önemli bir yeri olan Türkçü Necip, istibdat döneminde sürgün geldiği bu kentten henüz ayrılmamıştı. Somar, bu bilginle tanışacak, onunla fikir alışverişinde bulunacak, Türkçü Necip daha sonra İzmir'den ayrıldığı zaman arkasmdan uzun bir yazı yazacaktı. Basılmayan anılarında Türkçü Necip oldukça önemli bir yer tutar. "İzmir'in îlk Fikir ve Hürriyet Kurbanı" Tevfik Nevzat'ın kızı yazar ve şair Benal Nevzat Arıman, babasıyla ilgili çok değerli bilgileri Somar'a aktaracaktır. Ünlü, eğitimli, yazar ve yayıncı Asım Kültür'ün onun İzmir yaşamında çok önemli bir yer tuttuğunu belirtmek gerekir. İzmir'e geldiği zaman istasyonda Somar'ı karşılamaya gelenler arasmda Asım Kültür de vardı. Asım Kültür, Somar'ın adını duymuş ve onunla tanışmak için Nezahat hanımın yanında istasyona gelmişti: "Bu mutlu kavuşmayı İzmir'in kültürü ile beraber yapmak sonradan anlayacaktım ki küçümsenecek bir rastlantı olmayacaktır".. Yine Somar'ın İzmir'de tanıdıkları arasında araştırmalarında önemli bir yer alan yaşı doksana yaklaşmış Bıçakzade Hakkı da vardı. Somar'ın aşağıda söz edeceğim kitabını okumuş ve kendisine ".. Güzel zamanlarını ne diye bunlara harcamışsm?.." demiştir. Sonra Göl gazinosu "sakinlerinden", iki metreye yakm boyu, bir delikanlı gibi uzun ve sarkık saçlarıyla Halikarnas Balıkçısı da Somar'ın İzmir'deki dostları arasmda yer almıştır. Muayenehanesine para kazanacağı hastaları değil, konuşacağı dostları bulmak için giden Dr. Abdi Muhtar Bilginer de Somar'ı îzmir'e bağlayan gerçek dostlarından biridir. Büyük bir yazma tutkusu ve enerjisiyle yaşama bağlı olan Ziya Somar, İzmir'de tamdığı, dostluk kurduğu arkadaşlarıyla ilgili anılarını yazmaktan geri kalmıyor. Bunlardan ancak iki dosya elimdedir. İzmir'de Bir Zamanlar, İzmir Anıları, Dostlar ve Dostluklar başlığını taşıyan bu anılarında Ziya Şölen, Türkçü Necip, Asım Kültür, vb. aydınlar hakkmda sayfalar doldurmuştur. Yalnız Asım Kültür'e eski harflerle 50 sayfa ayırmıştır. Yaşar Aksoy'un yaymladığı anılar, bu dosyaların bir özetidir. Yine o yıllarda İzmir'in çeşitli okullarında görev yapan, halkİzmir Halkevi •v'" A * Birinci E pan Hilmi Ziya'dan geldiğini Arslan Kaynardağ yazmaktadır. 1926'da Edebiyat Fakültesi Felsefe bölümüne yazıldı. Yüksek öğretmen okuluna da yatılı olarak kaydmı yaptırdı. Mehmet Emin Erişirgil, Mehmet İzzet, Mustafa Şekip Tunç, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Fuat Köprülü gibi değerli hocaların öğrencisi oldu. Bunlar içinde kendisini en çok etkileyen, genç yaşta sönüp giden, Mehmet İzzet oldu. Nitekim daha sonra doktora tezini onun üzerine yapacaktır. Fakülteyi 1929 yilında bitirdi. İlk öğretmenliği Konya Lisesindedir. Oradan kendi isteğiyle Sivas ve Erzurum liselerine geçti. Erzurum kongresiyle ilgili yığınla malzeme topladı. Yedek subay olarak görev yaptığı Ayvalık'ta Nezahat hanımla tanışarak evlendi. 1935'te askerlik görevini bitirdi. Yeniden Konya'ya döndü. Daha sonra Edirne lisesi ve öğretmen okulunda çalıştı. Edirne'den sonra İzmir ikinci Erkek Lisesine Türkçe ve Edebiyat öğretmeni olarak kararnamesi çıktı. 1941 yilında îzmir'e geldi. Onun îzmir'e gelişi hem kendisi hem de İzmir için bir dönüm noktası oldu. O yıllarda İzmir'de iki erkek lisesi bulunuyordu. Cumhurbaşkanı îsmet İnönü 13 Mart 1942 tarihinde İzmir'e gelir. Parlak bir törenle karşılanır. 14 Martta Erkek lisesini, Kız lisesini, Karataş ortaokulunu gezer. Derslere katılır. Fizik dersinin önemi üzerinde durur. İnönü'nün oldukça parlak geçen bu ziyaretine bağlı olarak Birinci Erkek Lisesi Atatürk, İkinci Erkek Lisesi İnönü (şimdi Namık Kemal) adını alırlar. Bu durum, öğretmenler arasında büyük bir sevinçle karşılanır. Somar, o tarihlerde İnönü Lisesinde Türkçe Edebiyat öğretmeni olarak görev yapmaktadır. Okulun Basın Kolu'nu da yürütmektedir. Ünlü edebiyatçı Hikmet İlaydın, İzmir'in önde gelen şairlerinden ve şarkı sözü yazarlarından Fuat Edip Baksı da yine İnönü Lisesinde görev yapanlar arasmdadır. Somar'm kararnamesi 31.08.1943 tarihinde Felsefe öğretmenliğine dönüştürüldü. Somar'ın İzmir'e yerleştiği yıllarda burada oldukça canlı ve hareketli bir kültürel ortam vardı. Halkevi en verimli günlerini yaşıyordu. 75