Katalog

CUMHURIYETIN I ZIVI I Kentin İmarında Oluşturulan Belli Başlı Yapılar mamlanan ve üzerinde "Borsa Sarayı" yazan, özel olarak inşa edilmiş binaya taşınmıştır. Günümüzde de ticaret borsası olarak kullanılmakta olan bu yapı Birinci Ulusal Mimarlık Akımı üslubunda yapılmış olup, mimari Tahsin Sermet'tir. Borsa Sarayı'ndan başka, açılışı 1940lı yılların başına uzayacak olan Fevzipaşa Bulvarı girişinde yapılmış iki bina dikkat çekmektedir. 1. Ulusal Mimari Akımı yapıları tarzında inşa edilmiş bu iki binadan birincisi, 1926 yılında Mimar Mongeri tarafından inşa edilen İzmir Osmanlı Bankası binası diğeri ise bu binanın karşısında 1931 yılında yapılmış olan Vakıflar Bankası Binasıdır. Ticarete, barınmaya, altyapıya yönelik çalışmalar yanında eğlence ve eğitim aracı olan bir sinema ile yarının aydınlık beyinlerine hizmet verecek olan bir kütüphanenin yapımı da imar faaliyetleri içinde unutulmamıştır. Kaynaklar, İzmir Milli Kütüphanesi'yle ilgili çalışmalara 1911 tarihinde başlanmış olduğunu, ekonomik sorunlardan dolayı açılışının ertelendiğini ve de 1912 yılında ise Salepçizade Konağının selamlık bölümünde hizmete girdiğini yazmaktadır. Ayrıca dönemin gazetelerinde İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin bu kütüphanenin gelişimine yönelik yaptığı büyük katkılardan söz ediliyor. Bugünkü Milli Kütüphane binasmın yapımı ise cumhuriyet döneminde ciddi bir şekilde ele alınmıştır. Öncelik sinema bölümüne verilmiş ve 1926 yılında halk ara > uioğraf Borsa B. dönemdeki halini göstermektedir. zmir'de imar faaliyetleri sürdürülürken yeni cumhuriyetin, ilkelerine, hedeflerine yakışır çağdaş, yenilikçi ve özgün eserler vücuda getirilmesine özen gösterilmiştir. Bu özeni mimari yapılarda sıklıkla gözlemlemekteyiz. Cumhuriyet dönemi mimarları bir yandan yeni ve çağdaş bir mimari üslup ararken, bir yandan da Anadolu'nun tarihinin zengin mirasından da yararlanmak istemişlerdi. Osmanlı ve Selçuklu dönemi yapıları tekrar incelenmiş ulus devlet düşüncesine mimaride de vücut verikneye çalışılmıştır. Bu düşüncelerle oluşan mimari akıma I. Ulusal Mimarlık akımı adı verilmektedir. Cumhuriyetin ilk yıllarında, sınırlı sayıdaki mimarın hemen hemen hepsi, ulusal mimarlık akımma özgü binalar üretmişlerdir. Yangın ile harap olmuş İzmir'in yeniden doğuşunda, I. Ulusal Mimarlık akımı üslubuna uygun yapıların bina edildiğini görüyoruz. Bunlardan birisi Borsa Sarayı'dır. Her dönemde bir ticaret kenti olan Izmir'de, 1891 yılmda Türkiye'nin ilk ticaret borsası kuruldu. İzmir Ticaret Borsası, 1919'a kadar bugün Gümrük Posta Müdürlüğü olan binada faaliyetlerini sürdürürken, kentin işgalinden sonra Gümrük'teki bir fabrikaya taşınmıştır. Düşman işgalinden sonra bir süre değişik adreslerde etkinlik gösteren kuruluş, Kasım 1926'da yapımına başlanıp Temmuz 1928'de ta I İzmir Milli Sineması 39