Katalog

MHURİYET'İN •€:, iy4U'Jardan İzmir'den bir görünüm sahipliği yapmış; Cumhuriyet tüm Türkiye'ye izmir'den mesajlar vermiştir. Mustafa Kemal 11 Ekim 1925'te İzmir Belediye binasından kendisini dinleyenlere hitaben "Ben bütün İzmir'i ve bütün îzmirlileri severim. Güzel İzmir'in temiz kalpli insanlarının da beni sevdiklerinden eminim" sözleriyle îzmir'e vermiş olduğu önemi dile getirmiştir. 12 Ekim günü Kemalpaşa'ya giderken Türk Ocağı'nda Ocak başkanının söylevi üzerine dile getirmiş olduğu "... Arkadaşlar, bütün hayatımda sevinçle geçirdiğim bir gece vardır. O gece ordumuzun İzmir'e girdiği günün burada geçirdiğim gecesidir. O vakit buradan geçerken bu muhterem halkın gördüğü zulüm ve düşmanlığa rağmen resmimi koyunlarından çikararak beni tanıdıklannı ve otomobilime atılarak kucakladıklarını unutmam. Bu gün o hatırayı yaşıyorum, bahtiyanm!" sözleriyle Dokuz Eylül 1922 akşamı Nif te (Kemalpaşa) yaşadıklarını tekrar anımsamıştır. Atatürk'ün İzmir'de yapmış olduğu konuşmalarm içerinde belki de en ilginç olanlarından bir tanesi 14 Ekim 1925 günü Izmir Kız Muallim Mektebi'nde dile getirmiş olduğu söylevdir. Burada ilk kez Cumhuriyet ve Monarşi rejimleri arasmdaki farkı ünlü Fransız düşünür Montesqieu'dan esinlenerek Cumhuriyet'in kadın öğretmen adaylarına bir başöğretmen edasıyla anlatan Mustafa Kemal, bu farkları şöyle ortaya koyuyordu: "Cumhuriyet ahlaki fazilete dayalı bir idaredir. Cumhuriyet fazilettir. Sultanlık, korku ve tehdide dayalı bir idaredir. Cumhuriyet idaresi faziletli ve namuskâr insanlar yetiştirir. Sultanlık korkuya, tehdide dayalı olduğu için korkak, zelil, sefil, rezil insanlar yetiştirir. Aradaki fark bunlardan ibarettir." Cumhuriyet öğretmeni kadınlara yönelik olarak İzmir'de kadın haklarıyla ilgili en önemli çıkışlarından birisini yapan Mustafa Kemal, Tevfik Fikret'ten mülhem olarak "elbet sefil olursa kadın alçalır beşer" ifadesiyle Türk kadınını toplumsal ya 1937 yılında Fuar'ın içinden Lozan kapısına doğru bir göriinüş. Halkın yoğun ilgisi dikkat çekmektedir şamda erkekle eşit bir konuma getirecek olan atılımlarını İzmir'den başlatmış oluyordu. Aynı gün İzmir Erkek Muallim Mektebi'ndeki söylevinde ise, "Milletleri kurtaranlar yalnız ve ancak muallimlerdir" sözleriyle öğretmenleri Cumhuriyet'in öncü gücü yapma konusundaki düşüncelerini bütün açıklığıyla dile getirmiştir. 1926'de başta eski ittihatçılar olmak üzere Cumhuriyet rejimine ve Atatürk'ün önderliğine muhalefet edenler O'nun yaşamına son vermek için İzmir'de bir suikast düzenlemeye kalkıştılar. Vali Kazım (Dirik) Paşa'nm bu alçakça düzenlenmiş suikast planını ortaya çıkarmasından sonra Mustafa Kemal Paşa 16 Haziran 1926'da yine İzmir'deydi. İzmir halkı kendisini büyük bir coşkuyla karşılamıştı. Suikastı düzenledikleri için eski Lazistan mebusu Ziya Hurşit ve arkadaşları Çopur Hilmi, Laz İsmail ve Gürcü Yusuf, 26 Haziran'da İzmir Milli Kütüphane salonunda kurulan İstiklal Mahkemesi'nde yargılandılar ve 13 Temmuz 1926 Salı günü idam edildiler. \ Atatürk'ün İzmır ı zıyareti11 Ekim 1925 Fotoğrafın altında "Gazi Paşa Hazretlerinin İzmir'e teşrifleri" notu yer almaktadır 63