Katalog

U RİY ET • İ Kadifekale'de nöbet tutan Yunan subay ve asker Öte yandan; İzmir'in Yunan ordusu tarafından işgal edilmesinin tekil bir olay olmadığını söylemek yerinde olur. 19. yüzyılın büyük devletlerinin aralarındaki çatışma ve işbirliklerini, değişen şartlarda 20. yüzyılda daha geniş bir alanda ve konularda sürdürmeleri TürkYunan ilişkilerinde büyük bir yara açmıştır. Batı ve Yunan burjuvazisi söz konusu bölge ve sorunlarla yakından ilgilenirken yörede gereksinim duydukları oluşumlarm ortaya çıkarılması yolunda gayretleriyle olaym yaratıcısı olmuşlardı. Bu bağlamda İzmir'in işgalinin Girit, Doğu Rumeli, Makedonya, sonraları 12 Ada ve Ege adaları ve bunlara paralel olarak meydana gelen di ğer sorunlarla bağlantılı olduğu söylenebilir. Tüm bu gelişmelerin ışığında İtilaf Devletleri'nin Birinci Dünya Savaşı öncesi Boğazönü ve Doğu Ege Adaları'nı Yunanistan'a vermeleri ise, İzmir'in işgali kararmm habercisiydi. İzmir ve çevresinin işgali kararınm gerekçesi, ylllar öncesi ileri sürülen "bölgede Hıristiyan unsurları muhtemel bir tehlikeden korumak" biçimindeki düşünce ve savlarm devammdan başka bir şey değildi. İzmir'i işgal ettirenler; dönemin Büyük Devletleri, işgali gerçekleştiren görünüşte Yunanistan, işgale göz yuman, engel olmayı akıllarından bile geçiremeyen Istanbul merkezli Osmanlı Hükümeti veya siyasi iktidarıydı. İzmir'in işgali görevinin Yunanistan'a verilmesi sonuçları itibarıyla hatalı olmuştu ve bu hata "Uç Büyük Devlet"e aitti. Megali idea peşinde koşarak içine düşülen macera ve yaşanan felaketin sorumlusu görünürde Yunanistan olmuştu. Nitekim Küçük Asya felaketi sonrası Yunanistan'da kurulan mahkemeler suçlayıp cezalandıracak Yunanlılar bulmuştu. Yunanhlar açısından böylesi bir felaketle sonuçlanan İzmir'in işgali, Mondros Mütarekesi ardından başlayan işgallerden farklıdır. Bu farklılık uyuyan devin uyanmasına neden olan özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Yunan bayrağs çekiinus i'usaport bînast ve Kordon'da halk İzmir gibi, geniş bir art bölgesi arasında yürüyen Yunan askerleıinin yarattığı manzara bir olan, liman kentini işgal etmek ve karabulut gîbi îzmir'i kaplamıştı. işgali gerçekleştiren kuvvetlerinin 14