Katalog

Yerli üretici rekabet edemiyor Mahmut LICALI A NKARA Trakya bölgesinde faaliyet gösteren peynir ve yoğurt üreticileri, sektöre giren büyük firmalar ile rekabet edemiyor. Büyük firmalar ile rekabet edebilmek ve Türkiye genelinde markalaşmak için örgütlenmeye çalışan üreticiler, ham madde fiyatlarının düşürülmesine karşın, bunun raflara yansımadığını vurguluyor. Trakya bölgesinin kaliteli peynir ve yoğurdu son yıllarda sektöre büyük yatırımlar yapan dev firmalar nedeniyle hedeflediği pazar payına ulaşamıyor. Büyük firmalar ile rekabet edemeyen birçok küçük firma da söz konusu firmalar için gerek ham madde, gerek temel ürün temin etmek zorunda kalıyor. Büyük firmalar kar oranlarını daha artırmalarına karşın, yerli üreticiler ise günden güne küçülüyor. Büyüklerin küçükleri "yuttuğu" Trakya'da, yerli üretici adeta can çekişiyor. Edirne Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yorulmaz, Trakya'daki yerli üreticilerin zaman içinde büyük firmalar ile rekabet edemez düzeye geldiğini söyledi. Büyük firmaların ham madde ve ürün alımı için yerli üreticileri kullandığını anlatan Yorulmuş, sektörde kullanılan mamul madde girdilerde artış yaşanmasına karşın, büyük firmaların bunları yerli üreticilerden daha düşük fiyatlara aldığına dikkat çekti. Söz konusu durumun yerli üreticiler tarafından hoş karşılanmadığını anlatan Yorulmaz, "Büyük firmalar tekelleştikçe istedikleri gibi fiyatlarla oynuyorlar" dedi. Bu durumun aynı zamanda rekabeti de engellediğinin altını çizen Yorulmaz, şunları dile getirdi: "Edirne'de 560 lira olan sütün alım fiyatı 530 liraya düştü. Bu fiyatlar raflara yansımazken, yerli üreticinin daha az kazanç sağlamasına, büyük firmaların ise daha fazla kar elde etmesine neden oluyor. Mamul maddenin fiyatları düşmüyor ki ham maddenin fiyatları düşsün. Bu durum, hem yerli üretici, hem de tüketiciyi mağdur ediyor. Bizden ucuz aldıkları sütü raflara yansıtmıyorlar." Yorulmaz, Trakyalı üreticinin Türkiye'de ayakta kalması ve büyük firmalar ile rekabet edebilir düzeye gelebilmesi için güç birliği yapmaları gerektiğine işaret etti. Yerli üreticilerin son bir yıl içinde bu yönde birtakım çalışmalar içinde olduğunu aktaran Yorulmaz, küçük firmaların bir araya gelerek hem ürünlerini markalaştırmak, hem de rekabet edebilmek için birlikte hareket etmeyi amaçladıklarını bildirdi. Yorulmaz, "Küçük mandıralar dev firmalar nedeniyle büyük zarar içindeler. Bu nedenle böyle bir oluşum var: Bir araya gelip bir şirket kurmak" diye konuştu. Bu kapsamda Edirne'nin 38 köyünde soğuk zincir denilen sistemin kurulduğunu ve işletildiğini Trakya bölgesinde bir zamanlar her köyde bulunan mandıralar yıllar içinde sektöre giren büyük firmaların sayısının artmasıyla tek tek kapandı. Büyük firmalar ile rekabet edemeyen yerli üreticiler bir araya gelerek ayakta kalmak için mücadele ediyor. kaydeden Yorulmaz, söz konusu sistem ile sütte bulunan bakteri oranının düşürüldüğünü ve böylece daha kaliteli peynir ile yoğurdun üretilebilmesinin hedeflendiğini dile getirdi. ile rekabet edemeyen küçük esnafı öldürdü. Marketlerin raflarında artık bizim ürünlerimiz yerine onların ürünleri bulunuyor. Her geçen gün yerli ürüne olan talep azalıyor" dedi. Bölgede bulunan ufak ölçekli işletmelerin artık son yıllarını yaşadığını kaydeden Ayyıldız, büyük marketlerin yanı sıra yerel düzeydeki pazarda da korkunç bir rekabet yaşandığını söyledi. Ayyıldız, "Eskiden Trakya'nın her köyünde bir peynirhane, mandıra vardı. Büyük firmaların sektöre girmesiyle artık sayımız iyice azaldı. Gerçekten küçük esnaf yok oldu. Bu zamandan sonra hiçbir şey olmaz. Büyük firmalar ile artık rekabet etme şansımız yok" diye konuştu. Küçük firmaların bir araya gelip, büyük şirketlerle rekabet etmesinin çok zor olduğunu düşündüğünü dile getiren Ayyıldız, "Çünkü hepsi aile şirketleri, profesyonel bir yönetim yok. Büyük firmalar ile rekabet edemezler" dedi. Bazı küçük ve yerel firmaların, büyük firmalar için hammadde ve ürün sağladığını anlatan Ayyıldız, "Büyük bir firma çiftlikleri dolaşıp gerekli araç gereçleri sağlıyor ve gerekli mamul maddeyi, ham maddeyi bu çiftliklerden sağlıyor" diye konuştu. ‘Televizyondaki hen ürün kaliteli değil’ Yerli üreticinin bir değil, bin derdi olduğunu söyleyen Ayyıldız, şöyle devam etti: "Tekirdağ'daki sanayi bölgesine, Çerkezköy'e satış yapıyoruz. Fakat sanayide de durum değişmiyor. Bu kez de büyük catring firmalarıyla rekabet edemiyoruz. Yoğurt yapmak için aldığımız sütün parasını kısa sürede nakit olarak ödemek zorundayız. Fakat bu gibi yerlere verdiğimiz ürünlerin ücretleri bize 45 aylık çeklerle ödeniyor. Benim 29 yıllık bir iş tezgahım var. Bunu kapatıp nasıl geçineceğim? Kolay değil. Geçen yıl vergi borçlarım kapıya dayandı. Dededen kalan tarlamızı sattık ve vergi borcumuzu ödedik. Bu şekilde devam ederse ne yaparız bilmiyorum." Yurttaşlarda "markanın kaliteli olduğu" yönünde bir düşüncenin olduğunu ifade eden Ayyıldız, reklamı olan bir ürünün, kaliteli bir ürüne tercih edildiğini kaydetti. Yurttaşların ürünün kalitesine bakmadığını, yerli ürünler ile kıyaslamadığını anlatan Ayyıldız, peynir ve yoğurt sektöründeki bazı reklamların yanıltıcı olduğuna dikkat çekti. ‘Yerli üretici can çekişiyor’ Tekirdağ'da 29 yıldır faaliyet gösteren Ayyıldız Yoğurtları'nın işletmecisi Ersan Ayyıldız, bölgede bulunan küçük firmaların dev şirketlerin sektöre girmesiyle kaybolmaya başladığına dikkat çekti. Sektöre yatırım yapan holding firmalarının televizyon ve gazetelerde her gün reklamlarının yer aldığını söyleyen Ayyıldız, "Büyük firmalar kendisi 7