Katalog

Hıfzı Topuz'dan anılar Bana Atatürk'ü Anlattılar Bana Atatürk ii Anlattılar Yazar Hıfzı Topuz * 1923 İstanbul doğumlu. İn- celeme-araştırma. anı ve roman türü yapıtlarıyla tanınıyor. Bana Atatürk'ü Anlat- tılar adlı yapıtı, yazann Akşam gazetesindeki yazılarıyla, TRT'de, "Her Hafta Bir Konuk" programı içinde ekrana getirdiği Atatürk'ün yakın arkadaşlarıyla yaptığı söyleşileri kapsıyor. • Hasan AKARSU * smet Inönü, Atatürk'ü anlatırken, onun ko- mutanlık zamanından kalma bir yetenekle, İolağanüstü bir güçle uykusuz kahp dinlen- I J L meden çalışabildiğini vurgulayıp şunlan söy- lüyor: "Mücadeleci ve devrimci yetiştirilmiş olan Ata- türk cemiyetle birlikte yaşamayı ve çalışmayı çok sever. Kalabalık bir toplulukta bilimsel ve sosyal bir soru tartışılırken saatlerce konuşmak onun için özel bir zevktir. Düşüncelerini kalabalık bir topluluğa anlatmak ve onlan inandırmak için uğraşmak Ata- türk'ün çok sevdiği bir iştir" (s. 15). lnönü'nün bu sözlcri Ata'nın türn özelliklerini anlat- maya yetiyor. Cumhuriyeti ilan edeceği günün önce- sinde Mustafa Kemal, Inönü'yü yanında tutuyor ve ha- zırladıkları tasarıyı Anayasa Komisyonu'na sunarak er- tesi gün Cumhuriyeti ilan ediyor. Yazar Falih Rıfkı Atay, "Izmir alındığında Gazi öl- seydi Cumhuriyet kurulamazdı" diyor. 1936'da kendi- siyle yapılan söyleşide şunlan dile getiriyor: "Eğer Atatürk 19 Mayıs'ta Samsun'a ayak basmasay- dı ya da Samsun'a çıktıktan hcmen sonra ölseydi ne olurdu? Bin türlü tahmin yürütülebilir. Büyük Taar- ruz'dan bir gün önce ölseydi ne olurdu? Yine istenildi- ği kadar tahminler yürütülebilir. Fakat îzmir alındığı gün ölseydi Cumhuriyet kurulamazdı" (s. 21). Yazar Yakup Kadri Karaosmanoğlu da kendisiyle yapılan söyleşide, Jöntürklük yaptığmı, Mısır'a gidip geldiğini belirttikten sonra, yazın alanında "Halbuki ben, köylüyü ve taşrahyı ilk defa edebiyata sokan ada- (s. 31) savmda bulunuyor, ulusalcı yazar olmaklamım övünüyor. " Atatürk daima bizden 30-40 sene öndeydi" sapta- masını yapıyor ve onun tek dostu olmadığını ama cum- hurbaşkanı olduktan sonra da tüm dünyanın onun dostu olduğunu vurguluyor. Sabiha Gökçen, on iki yaşında bir kızken Atatürk'le karşılaşıp onun evlatlığı oluyor ve 1934'te soyadı yasası çıktığında, "Gökçen" soyadını ona Atatürk veriyor. İlk kadın asker pilot olarak da ün yapıyor Sabiha Gökçen. Mim Kemal Öke, Atatürk'ün doktoru olup öldü- ğünde onun gözlerini kapatan doktor olarak biliniyor. Trablus Cephesi'nde Mustafa Kemal'le tanışan Öke, Sakarya Savaşı'nda attan düşüp üç kaburga kemiği kı- rıldığında da onun yanında oluyor ve savaşı ağrılar içinde yönettiğini vurguluyor. Atatürk'ün yurt içinde Batılüaşmayı, laikleşmeyi ve ulusallaşmayı başarıyla yü- rüttüğünü savunuyor. Cafer Tayyar Eğilmez, Kurtuluş Savaşı'nda, Trakya direnişini başlatıp başarısız olan komutan 1920'de ya- ralanıp bir köylü tarafından Yunan'a teslim ediliyor ve Atina'da 4 yıl tutsak kalıyor. Cumhuriyetle birlikte C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 6 3 Edirne milletvekili oluyor, 1926'da Izmir Suikas- tı'na adı kanşınca tutuklanıp aklanıyor. Cumhuri- yete karşıcı bir tutum içinde savaşım veriyor. 14 Mayıs 1950'ye değin Cumhuriyetin kurulamadığı- nı ileri süriiyor. Tarihçi Enver Ziya Karal, Atatürk'ün yeni bir biçem getirdiğini §u sözleriyle açıklıyor: "Atatürk bir devrimci üslubu getiriyor ki bu üslup zaten kurnıuş olduğu Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni ka- rakteriyle bir bütünlük oluşturuyor. Bu üsluptur ki devrimi perçinlemiş, ayakta tutmuştur" (s. 83). Dilci Agop Dilaçar, Halep'te, Şam'da yedeksu- bayken Mustafa Kemal'in ilgisini çekiyor. Üzerin- de Latince harflerle yazılmış bir sözlük vardır. Cumhuriyet kurulduktan sonra, 1936'da 3. Türk Dil Kurultayı'nda, Güneş Dil Teorisi tezini sunu- yor ve çok tartışılıyor. Dilaçar, geometri terimleri- nin çoğunu Atatürk'ün türettiğini de vurguluyor. Kara Salih Çavuş, Kurtuluş Savaşı kahramam; ama 67 yaşında geçim sıkmtısıyla boğuşuyor. Sa- vaş sırasuıda gizli görev yaparak cephanelcrin Anadolu'ya kaçınlrnasında etkili oluyor, yakala- nıp işkence görüyor. Yapıtın ikinci bölümünde, yazarın General Tri- kupis'le 1952'de Atina'da yaptığı söyleşi yer alı- yor. Trikupis, Anadolu yenilgisini, tutuklanışını anlatıyor: "Inönü beni Atatürk'e tanıttı. Gazi'nin bana söylediği sözleri hiç unutmayacağun: 'Üzülmeyin generalim' dedi 'siz görevinizi so- nuna kadar yaptınız.' Askerlikte yenilmek de vardır. Napolyon da sa- vaş kaybetmiş, tutsak olmuştu..." (s. 134). Trikupis, Yunanlılann Anadolu'yu işgal et- mekle yanlış yaptığını açıkça söylüyor. Hıfzı Topuz da onun Türk- Yunan dostluğunun sa- vunucusu olduğunu belirtiyor. Yapıtın üçüncü bölü- münde, Kuvayı Milliye Komutanı Yüzbaşı îh- san Hekimoğlu'nun Anadolu'ya cephane kaçırmadaki başarıları, Rum çeteleriyle savaşı, Ismet Inönü ile Saffet Ankan'ı Anadolu'ya kaçırışı anlatılıyor. Ay- rıca Hıfzı Topuz da ba- basının savaşta, haber- leşmede önemli görev- ler üstlendiğini, Ga- zi'den aldığı iki telgrafa yer vererek belirtiyor. Anılarında, 1933'te ağabeyiyle birlikte Cumhuriyetin 10. yıl töreninde Atatürk'ü nasıl yakından gördük- lerini, ertesi yıl Maltepe Atış Okulu'nda, daha sonra da Istanbul'da birkaç kez gördüğünü anlatıyor. • Hıfzı Topuz, "Bana Atatürk'iü Anlattılar" adlı klta- bında Mustafa Kemal'i yakın arkadaslannın ağzın- dan okura sunarken, onun mücadelesine ve Türkl- ye'nln kurulusuna da ısık tutuyor. ) / I r \ < v '"Her satırı okunacak bir dergi"* "Bir okur mektubundan İKİ AYLIK EDEBİYAT DERGİSİ TEMMUZ- AGUSTOS 2010 • Roman Kişileri / Tahsin Yücel • Ses ve Söz / Emin Özdemir • 50 Yıl Sonra Camus / Uğur Kökden • Nezihe Meriç'le Yayımlanmamış Bir Söyleşi / Yüksel Pazarkaya • Peyami Safa'nın Sözde KızJar Romanı / A. Didem Uslu • Cazın Büyüsü / Mehmet Serdar Bana Atatürk'ü Anlattılar/ llıtzı Topuz/ Remzi Kitabevi/168 s. Desenleriyle Ahmet Umur Deniz l ' l l l Ceval Çapan Tahsin Yücel Emin Özdemir Demir Özlü Cemil Kavukçu Alova Muralhan Mungan Uğur Kökden Faruk Duman Yüksel Pazarkaya Nihat Ziyalan Ferruh Tunç Oğuzhan Akay Turgay Fişckçi küçük İskender, Sevcan Yılmaz Salih Ecer MemedArifB. Hakan Savlı A. Didem Uslu Fadimc Uslu İrem Karabaş Mehmet Fırat Pürselim llyas Halil Sclahattin Yolgiden Ziya Gürel Hakan Savaş Hüseyin Ydmaz Kaya Tokmakçıoğlu Zerrin Soysal Mucize Özünal Efe Duyan Doğacan Onaraıı Urün Kuş Mustafa Erdiken Adnan Metin Besim Dalgı\- Alişan Çapan SAYFA 23