Katalog

? ‘Kendi Kendine Konuşmadır Aşk’ mesi, sarsılmaz bir biçimde sistemle ve bu sistemin içindeki “kendi” duruşuyla toptan yüzleşmesidir. Çıkmaz sokağının labirentinde, kendiyle bile yüzleşirken dik duramayan kahramanının, “arzu” salınışlarını ustaca sergiliyor Ersöz: “ Umduğumdan daha çok sevmenden korkuyorum” Yahu, gel de çöz şimdi bu durumu; seversin korkarlar, sevmezsin kızarlar…” Bana, M. Cevdet Anday'ın Mikado'nun Çöpleri ve Dostoyevski'nin Yer Altından Notları'nı anımsattı bu yoğun iç hesaplaşmalar. Temel gerçeğini bulmaya çalışan “ben”, ana rahminin o güvenli sığınağını hep özleyen “ben”, “öteki”ni bir türlü kendi içinde göremeden gidecektir bu dünyadan. Aşk adına bile “öteki”nin söylemlerini de kendi yanıtlar Sinan. Ersöz'ün de bize hissettirdiği gibi, kendi dışında bir başka benliğe tahammülü yoktur çünkü. İç yansımaları yine kendi aynasının duvarına vuran öznesi kayıp bir aşk'tır onunki. Dostoyevski'deki şefkat, Melih Cevdet'teki incelik yok olmuştur artık, çağımızın bu aşk körü bireyinde. UMARSIZCA BİR KOŞU 21. yüzyılın aşk'ı, bir monolog bir çaresizlik haline dönüşmüştür. Bu çarpıcı değişimi acımasızca sergiliyor Kendi Kendine Konuşmadır Aşk. Belki de kendi kendine umarsızca bir koşuya dönüşümünü anlatıyor bize! Oysa o büyük düşünürün dediği gibi: “Aşkın ve dostluğun değişim değeri, yine aşk ve dostluktur”. Bunu içselleştiremeyen sürü bireyinin yoksul aşklarının üretildiği ve tüketildiği çağımızda, Aşk hep bir “mucize” olarak kalacaktır. Cezmi Ersöz'ün çığlığı ise hep kulağımızda: “Sahi ya, biz cep telefonu yokken ne yapıyorduk?” Sahnelendiğinde, seyircisiyle derin bir iletişim kuracağına inandığım bu kitabı, âşık olan ya da aşka inanan tüm kadın ve erkeklere ısrarla tavsiye ederim. ? Kendi Kendine Konuşmadır Aşk/ Cezmi Ersöz/ Tekin Yayınevi/ 80 s. ? Yelda KARATAŞ ayır, Hayır ölmek istemiyorum ben! Sonsuza dek Elif’le yaşamak istiyorum… Neden peki? Ne demek neden? Çünkü onu ölesiye seviyorum. Hayır, yine yanlış cevap; ne yazık ki yine dürüst olamadın kendine!” Bir insanın, doğrusu bir erkeğin iç konuşmalarını en “dürüst” biçimde sergiliyor Kendi Kendine Konuşmadır Aşk kitabında Cezmi Ersöz. Ancak, “ ölesiye sevmeyi” başarabilen çağdaş birey, aşk için yaşamayı hiç bilemez. İnsan ilişkilerinin ” metanın değişim değerleri “ ile belirlendiği bu sistemde, bireyin ve aşkın yazgısı “yaşayamadan, yaşatamadan ölmek ” değil midir? Ritsos'un deyişiyle, ölüm bize “H ölümsüzlüğü arzulatsa da ölümsüz aşkı sadece bir yanılsama, büyük bir özlem olarak yaşayıp, kendi ruhunun girdabında yitirecektir erkek egemen toplumun sürü bireyi. TEK KİŞİLİK TİYATRO Cezmi Ersöz'ün kahramanı, tam bu çaresizliğin ortasında kendine kendini ifade etmeye çalışır. Bu tek kişilik bir tiyatrodur sanki: İç yakarışların ve arzuların, dürüstçe sergilenmeye çalışıldığı, ama bir türlü başarılamadığı. Kitabın kahramanı Sinan'ın duruşu belki de bu nedenle ironiktir. Bize kendimizi anımsatır. Sinan 4045 yaşlarında bir erkektir. Aşk adına, her kadında kendini doyuracak bir duygunun değişim değerini arar. Çok sevilmeyi sınırsızca isteyen erkek egemen toplumun bu sürü bireyi; aşk'ın karşısında kendini hep bir diyet ödeyicisi gibi hissetmektedir. Aşkın sorumluluğundan durmaksızın kaçan, ötesi bir annenin çocuğunu sevdiği gibi bütün kadınlarının onu sınırsızca sevmesini isteyen sızlanmalı bir ruhtur o. Sistemin ataerkil kıralı, bir kadında bulduğu sırılsıklam aşktan bile kaçar. Aşkın sorumluluğu aşkın kendisinden daha ağır ve korkutucudur. Aşk'ı özgürlüğün karşısına koyacaktır farkına varmadan: “Hani nerde o kendine sonsuz güvenin? İşte oğlum güvendiğin deniz tükendi bak! Bir Elif kalmıştı, seni sımsıkı saran, güvendiğin, anlaşabildiğin. Bir daha Elif gibi birini bulmanın ne kadar zor olduğunu biliyorsun artık…” Kahramanına acımasız davranırken, okuyucusunu da kendi ile dürüstçe yüzleşmeye çağırıyor Cezmi Ersöz. Çünkü bireyin aşk'la yüzleş Albucius’un düşsel yaşamı ? Fatih BALKIŞ P ascal Quignard'nun tarihi kurmacası Albucius, Antik Roma yaşayışı ve ahlak anlayışı üzerine derinlemesine bir bakış içeriyor. Albucius Silus adındaki kurmaca şair, Quignard tarafından tam bir inandırıcılıkla tasarlanmış, dahası ona sunulan bir yaşamla dönemin portresi başarıyla çizilmiş. Caius Albucius Silus (İ.Ö. 6910) Roma tarihinin en yüksek dönemle rinden birinde Sezar'ın hükümdarlığında doğmuş ve dönemin bütün çalkantılarından etkilenmiştir. Çocukluğu Sezar'ın kurdurduğu arenalarda, tiyatrolarda geçmiş en çok da onun getirttiği zürafa, timsah ve gergedanlara hayranlık duymuştur. Albucius eşsiz bir retoriktir. Kendisiyle atışan yazarlar ve şairlerle yakınlık kurmuş, onlardan öyküler dinlemiş, bu öyküleri yeniden yorumlamıştır. İlk yazılarını kesilmiş eller teması üzerine yazar, daha sonra köleler ve efendiler üzerine ve gittikçe derinleştiği kimi ahlak öyküleri yazmıştır. Bu etkin yazarın imparatorlar tarafından sevilmediğini ve kayda değer bulunmadığını da söylemek gerekir. Latin yaşayışının zevk, haz ve vahşet düşkünü olmakla suçlandığı dönemde onun “ucuz edebiyat” yaptığı söylemi biraz tuhaf durur. Oysa hem Antik Yunan'da hem de Roma'da cinsellik toplum yaşayışına içkin bir öğedir. Hatta biraz daha ileri giderek eşcinsel ilişkilerin topluma kabul edilmede en önemli unsur olduğunu söylememiz gerekir. Genç erkeklerin erginleme törenlerinin bir parçasıdır bu. Yunan ve Roma döneminin komedyalarında cinselliğin önemini ve hatta resimde ve heykeldeki betimlemelerin bu gerçeğin peşinde olduklarını görürüz. Albucius da hemen bütün hikâyelerinde bu cinselliği ve ahlak anlayışını yakalayan temalar seçmiştir. Onların değerinden düşük olduklarını söylemek yersiz olur. Hatta öyküler okunduğunda bütün şairlerin aynı kaynaktan beslendiği devasa bir öykü nehrinin akıyor olduğu görülebilir. Bu noktada Sezar'ın da hakkını vermek gerekir. Onun da söylediği gibi sefahate adanmış bir yaşam sürmemiş, “sefahat öyküleri toplamıştır.” KİTAP SAYI ? SAYFA 24 CUMHURİYET 906