Katalog

? rinde duran Kuçuradi'ye göre, tolerans olarak ikili, üçlü gruplar halinde görülmeye başlanmış, gelişmişliğin ölçütü de milli gelirin “yüksekliği”, sanayileşme ve “yüksek” teknolojiye sahip olma biçiminde anlaşılmıştır. Ancak, ülkelerin gelişmeci politikaları, gelişmekte olan üçüncü dünya ülkelerinde milli gelirin kâğıt üzerinde görünen bir artışına yol açmışsa da aynı zamanda sosyal adaletsizliği pekiştirmiştir. Gelişmeci politikaların çıkmazı ve gelişmiş ülkelerde yaşanan örneğin çevre kirliliği gibi küresel boyutlu sorunlarla, sınırsız teknoloji, gelişmeye “kültürel gelişme” olarak yeni bir boyut eklenmesini getirmiştir. Batı’nın, yani sanayileşmiş ülkelerin “kültürel gelişme”den anladığı ise insanlara “kültüre erişme ve kültürel etkinliklere katılma olanağının sağlanması, yani kişilere insansal olanaklarını geliştirme olanağını sağlayan etkinliklere sanatsal, bilimsel, felsefi etkinliklereYAŞAMA HAKKI DİĞERLERİ VE katılabilmelerinin sağlanmasıydı”. DEMOKRASİ “Kültürel gelişme” kavramı bazı gelişmekte olan ülkelerde kendi kültürlerini Kişinin bedensel ve ruhsal bütünlügeliştirme ve koruma olarak anlaşılmış, ğüne dokunmamayı talep eden yaşama ortaya “kültürel kimlik”, “kültürel hakhakkı kavramının kapsamı Kuçuradi'ye lar” gibi tartışmalar güngöre günümüzde farklılaşdeme gelmiş, giderek mıştır. Bu gün idam ceza“kültürlere saygı” talebi sından işkenceye, insanlık“Kitapta, insan de köktendinciliği besledışı muameleye ve bioetik haklarıyla ilgisi miştir. Şöyle diyor Kuçusorunlar arasında yer alan kurulan bir radi : ötanazi, organ nakli, isteyediğer kavram “Gelişmeyi/kalkınmayı rek çocuk düşürmeye kalaikliktir. Öyle ulusal politikaların ana dar kimi sorunlar yaşama ki, laiklik amacı haline getirmekle, hakkı ile ilişkilendirilmekte hukuksal bir bir olgudan bir ideal yave ötanazi örneğinde oldurattığımızın farkında değiğu gibi şu türden soruların yapı olarak bir liz, sanırım: belirli, gerçek, düşünülmesini ve sorulmadevletin tarihsel bir durumu bir sını birlikte getirmektedir. kurucu ilkesi defalık bir süreç sonucu “…aktif ötanaziden: o anolabilir ve olarak ortaya çıkmış olan, daki tıp bilgisine göre yaşaböyle az sayıda bazı ülkelerin ma umudu olmayan, genelanlaşıldığında belirli bir tarihsel dönemlikle çok acı çeken, ama söz konusu deki refah durumunu bir kendisini öldürecek duhukuksal ideal haline getirdiğimizin rumda olmayan bir hastayapının ve sabit bir nokta imiş ginın ölmesine yardım etmebi “henüz gelişmemiş”geyi anlarsak (ki buna kimile(devletin) lişmekte olan ülkelerin ri “ölme hakkı” adını da herhangi bir ulusal politikalarının ana veriyor), ötanazi, karşı çıdinin dünya kanların ileri sürdüğü gibi, görüşüne bağlı amacı olarak koyduğumuzun yeterince farkında deyaşama hakkının ihlâli miolmaması ğiliz”(s.215). dir?” Kitapta, yaşama hakgerekliliğini Demokrasiye gelince, o kının ele alındığı yazıda bu dile getirir.” da sabit bir nokta olarak soruyla ilgili olarak tanıklık idealleştirilen kavramlaredilmiş ve başkası tarafından birisi olarak göründan anlatılmış olan örnekmektedir. Bin yıllarca önce Platon deler veriliyor ve yaşama hakkının etik bomokrasiyi en az iyi olan siyasal düzen yutu özellikle vurgulanıyor. olarak görüyordu. Çünkü ona göre de“Günümüz Devletlerinde İnsan Hakmokrasi kendi içinde oklokrasiye (kitleları Işığında “Azınlık Hakları”: Kavranin egemenliğine) dönüşme gücü taşıdımı ve Sorunları” başlığını taşıyan yazıda ğından, en kötü siyasal düzen olan tiise, “Azınlık hakları” kavramının temel ranlığa (zorbalığa) bir yol açılabilirdi. kişi haklarıyla ilgisinde bir grup hakkı Günümüzde demokrasiyi sadece çokolduğu belirtilerek sorunun “azınlık” partili seçimlere indirgeyen ve arkasınkavramının genellikle dinsel, dilsel ve da, seçilebilmek için her şeyin yapılabietnik azınlık anlamında kullanılmasınleceğine ilişkin bir ilke bulunan bu andan ve bu arada da grupların “azınlık layış Platon'u haklı çıkarabilecek bir olarak özellikleri ne olursa olsun kişinin anlayış gibi duruyor. “Demokrasinin devletle ilişkisinde yurttaş olduğu ve bu yalnızca çokpartili seçimler olarak işletür grupsal özelliklerin yurttaşlıkla ilgili diği bir devlet, bir res publica (bir cumolmadığının unutulmasından” kaynakhuriyet), yani bütün yurttaşların sahip landığı belirtiliyor. çıkabileceği bir tüzel kişi olmaktan çıkı“Bugünkü gelişme/kalkınma yollarınyor, yalnızca iktidarda olanlara ait sayıda İnsan Hakları İçin Saklı Tuzaklar” lan bir “varlık” haline geliyor”(s.188). bulunduğunu ifâde eden Kuçuradi, Önümüzde çok partili seçimlerin de ikinci dünya savaşından günümüze bulunduğu göz önüne alınırsa, Kuçuradünyadaki olup bitenlerin bir panoradi'nin insan hakları yazılarının toplanmasını çizmekte ve “gelişme”nin Birleşdığı kitap bizleri derin derin düşündümiş Milletler aracılığı ile dünya devletlereceğe benziyor. ? rinin ulusal politikalarının ana amacı olarak belirlendiği saptamasını dile geİoanna Kuçuradi / İnsan Hakları tirmektedir. Böylece dünya ülkeleri bu Kavramları ve Sorunları/ Türkiye Fel“gelişme” fikri ile birlikte “gelişmiş” ve sefe Kurumu/ Ankara 2007/ 275 s. “gelişmekte olan” hatta “az gelişmiş” kavramında olduğu gibi “… korunması gereken, yeni bilgi ya da fikirler getiren kişilerdir, bilgilerin ya da fikirlerin kendileri değil. Bazı fikirlerin ya da düşüncelerin öğretilmesi ve propagandası, bilgisel değerlendirilmesi yapıldıktan sonra, yasaklanabilir”(s.111). Burada söyleneni doğru anlayabilmek için düşüncenin/düşüncelerin insana özgü olan düşünme etkinliğinin ürünleri olduğunu, esas olanın, insana özgü olanın düşüncelerden çok düşünme etkinliğini yapısında taşıyan insanın kendisi olduğunu unutmamak gerekmektedir. Öncelikle insanı korumak önemlidir. Çünkü insan korunduğunda ancak o zaman onun ürünleri de korunabilecektir. Böyle bir temellendirme, neyin korunması gerektiği konusundaki tartışmalara önemli bir katkı sağlayabilecek nitelikte görünmektedir. KİTAP SAYI 906 SAYFA 21 CUMHURİYET