Catalog

Cumhuriyet KITAP Hazırlayanlan Nilay Yılmaz, Aytül Akal, Mavisel Yener, Çiğdem Gündeş, Mustafa Delioğlu. ÇOCUK-GENÇÜK OKUMA a Mavisel YENER M iles, Pinchbucket Evi adlı ilçe yetimhanesinden (yedinci kez) kaçtıktan sonra, tuhaf Oskuro sirki ile tanışan bir çocuk. Romanın ana karakteri yetim Miles, okurun öz- deşim kurabileceği biri. Yanından hiç ayırmadığı küçük oyuncak ayının adı Mandalina. Dizinin Kahkaha Sarayı adlı ilk kitabını anımsayalım ilkin. Ro- man bir sirkin çevresinde gelişir, kap- lanlar konuşur, aslında bir şarkı oldu- ğunu iddia eden melek bizi düşündü- rür, ilginç geçmişi olan palyaçolar var- dır, hepsinin gizemini çözmek okur için heyecanlı bir yolculuktur. . Larde kasabasına, Oskuro Sirki adında, tuhaf bir sirk gelir. Bu sirk, il- çe yetimhanesinden kaçıp sokakta kocaman bir fıçının içinde yaşamaya başlayan Miles'ın ilgisini çeker. Miles, sirk çadırının kurulmasını izlerken bir- den yanı başında bir Bengal kaplanı belirir, kaplan Miles'la konuşmaya başlar. Olanları düşündükçe Miles bu- nun birdüş olup olmadığından kuşku- ya düşer ve sirke gizlice girip kaplanı bulmaya karar verir. Gösteri sırasın- da, minik bir akrobatın kuleden düşer- ken kanatlarının açıldığını ve kanatları- nı çırparak yere indiğini gören Miles, şaşkınlıkla gizlendiği yerden çıkıverir ve olanlar olur. Miles'ın, "Ufaklık" adında melek bir arkadaşı vardır artık. Ufaklık'ın anlattıklarından sonra büyük kaçış başlar; sirk yöneticisi ve adam- ları onları izlemektedir. Kahkaha Sara- yı'nda atlatılan tehlikelerin yanı sıra Dr. Tau Tau'nun şifalı şurubu işleri iyi- ce karıştırır. "Dr. Tau Tau'nun Şifalı Şurubu. Doğal neşenizi yerine getirir ve bozuk moralleri düzeltir. Bu muciz- evîilaçtan iki kaşık dolusu içmek kah- Kaplan Yumurtası Gizemli bir sirk, şaşırtan sırtar... kahayı hayatı- nıza geri geti- rir. Aldıktan sonraki altı saat içinde ağır makine kullanmayın ve ameliyat yapmayın." Miles şurupla ilgili şaşırtıcı iddiaları dizi- nin ikinci kita- bında daha iyi değerlendire- cektir. Miles, "Gerçek Kahkaha Sara- yı"nı bulduğunda, yaşamda çok de- ğerli iki şeyin olduğunu anlar: aile ve dostlar. Dizinin ikinci kitabı Kaplan Yumur- tası'nda gizemli ve sakar falcı Doktor Tau-Tau ile Miles dostluk kurarlar. Doktor Tau-Tau, yetim Miles'ın anne babasını tanıdığını ve Miles'ın babası- nın hayatta olduğunu iddia eder. "Belki de boyalı karavanlardan birinin içinde, hâlâ babasının ortadan kay- bolmasıyla ilgili bir ipucu saklanıyor- du. Miles, annesiyle babasını hep, üzerine muhteşem bir kaplan kafası resmedilmiş bir karavan içinde hayal ediyordu, ama neden bu şekilde hayal ettiğinden emin değildi ve sirkte böyle bir kara- van görmemiş- ti"(s. 39). Ailesi hakkın- da ipuçları ara- yan yetim ço- cuk Miles, Dok- tor Tau-Tau ile birlikte, gizlice yolculuğa çıkar. Bu arayış kısa zamanda bir kaplanın ruhunu içerdiği söylenen efsanevi bir taşı ara- ma işine dönüşür. " 'Ne yumurtası?' diye sordu Miles. 'Ben yumurta falan yutmadım. Bu yüzden mi beni buraya getirdin? Babamı aradığımızı söyle- miştin!' 'Arıyoruz da, dostum,' dedi Tau-Tau, 'ama ilk önce Yumurta'yı bulmalıyız. Babanı Yumurta'yla bula- biliriz. Bir düzine baba bile bulabili- riz!"'(s.9O) Yumurta denen şeyin nerede oldu- ğunu kimse bilmez. Kaplan Yumurta- sı, bir şamanın gerçek bir kaplanın ru- hunu alıp taşa sıkıştırmasıyla oluş- muştur. Ruh yumurtada kaldığı süre- ce kaplan ölemez, yumurtayı elinde bulunduran kişinin kontrolünde, bir tür yaşayan hayalet olur. Kaplan Yumur- tası'nda çok güç vardır. Ruhunu taşı- dığı kaplanın bilgeliğini, cesaretini ve gücünü içerir, ama sahibi onu kontrol edebilmek için kendiliğinden bilge ve güçlü olmalıdır. Bazıları, Yumurta'nın, sahibine ölümsüzlük sağladığına ina- nır. Miles ile Ufaklık bilgi kırıntılarını bir araya getirirken yumurtanın, Mi- les'ın anne babası ile ilginç bağlantısı- nı keşfederler. Yumurta Miles'ın geç- mişinin sırlarını açığa çıkaracak bir anahtar mıdır? Okuma keyfini duyumsatan kitabın her bölümünün başına yapılmış kara- kalem resimlerin de usta işi olduğunu söylemek gerek. (Yazar Jon Berkeley deneyimli bir illüstratör.) Kayıp parça- ları birleştirmeyi seven, gizemli, fan- tastik romanlardan hoşlanan okurlar, ana karakteri yetim bir çocuk olan bu diziyi severek okuyacaklar. Kahkaha Sarayı'nı bitirdiğimizde yanıtsız kalan pek çok soru vardı, onların yanıtlan dizinin ikinci kitabı Kaplan Yumurta- sı'nda çaldı kapımızı. Fakat sorular ve yanıtlar bitmedi, dizinin üçüncü kitabı- nı biraz da bu nedenle iple çekiyoruz. Bilmecenin bazı parçaları orada saklı çünkü... İyi bir kitabın sayfalarını adımlamak, kasabalar arasında dolaşırken yanın- da sırları da taşıyan sirkin gizemini öğrenmek isteyen okurlar için iyi bir seçim. • www.maviselyener.com 'Kaplan Yumurtası, Jon Berkeley, Türkçeleştiren: Niran Elçi, Tudem Ya- yınlan, 280s, 2009,12+ "Kahkaha Sarayı, Jon Berkeley, Türkçeleştiren: Niran Elçi, Tudem Ya- yınlan, 293s, 2009,12+ 'Bilim bildiklerimiz, felsefe ise bilmediMerimizdiri'BertrandRussei n Hazırlayan: çiğdem GÜNDEŞ Felsefe: a.Yun.> Ar.1. Varlık, evren, insan ve bilgiyle ilgili düşüncelerin bütünü. 2. Bir bilimin ya da bilgi ala- nının temelini oluşturan ilkeler bütünü: Tarih felsefesi. Hukuk felsefesi. 3. Bir filozofun, bir felsefe okulunun, bir çağın öğretisi: Sokrates felsefesi. 4. Evreni, dünya- yı, yaşamı yorumlama biçimi, dünya görüşü, ideolöji. 5. Bir konuda soyüt düşünüş: Felsefe yapmak. (Dil Derneği Türkçe Sözlük, 2. Basım) A ydınlıkçı çalışma ve disiplinler bütünü olan "felsefe (düşünbilim)" sözcüğü, Yunanca "phileo" (seviyo- rum) ve "sophia" (bilgi, bilgelik) sözcüklerinden tü- remiştir. Akılcı bilgiyi arayan bilim insanlarına da "filozof" denir. Gerçeğin peşinde koşan düşünbilimin temel aracı da kuşkusuz "düşünce" ve "düşünen insan". Felsefe salt düşünmeyi de değil beraberinde sorgulamayı, so- ru sormayı ve kuşku duymayı da şârt koşar. Bugün kanıtlanmış pek çok bilimsel gerçeğin altında da bi- limcilerin "soru" ve "kuşkulan" vardır. Geçtiğimiz hafta Istanbul'da sorular vardı. "Ben Ne- yim?", "Duygular Nedlr?", "İyi ve Kötü Nedir?", "Ha- yat Nedir?" isimli kitapların yazan Fransız felsefeci Oscar Brenifier sorularıyla çocukları terletti, şaşırttı, düşündürdü. Çocuklar için "Filozof Çocuk" isimli bir dizi kitap yazan ve atölye çalışmaları yapan Brenifier 17-27 Aralık 2009 tarihleri arasında Istanbul'daydı. Di- lerseniz önce "Filozof Çocuk"u tanıyalım ardından Brenifier'in atölye çalışmalarına kulak verelim. Hayat Nedir? Oscar Brenifier / Resimleyen: Jeröme Ruillier / Tudem Yayınlan / Filozof Çocuk Dizisi/ 96 s. / 7+ yaş Canlı renkler ve neşeli çizimlerle hemen dikkat çeken kitap, "Mutluluk / Hırs / Mutsuzluk / Varoluş / Hayatın Anlamı / ölüm olmak üzere bölümlere ayrılmış ve her bö- lüm bir ana soru içeriyor. Her sayfada da o soruya veri- len farklı yanıtlar var. Hemen karşı sayfada ise "Evet ama..." diye başlayan başka bir soru bekliyor okuru. Amaç alışılmış yanıtların dışına çıkabilmek, hayata farklı açılardan bakabilmek, olgu ve kavramlar üzerinde biraz- cık da olsa düşünmek. İlgili bölümlerin sonunda Brenifier "Bu soruları sordum çünkü..." deyip hedefini kısaca açıklıyor. örneğin; Mutluluk isimli ilk bölümün ana sorusu "Nasıl Mutlu Olabilirsin?" HAYAT NED/R? f İlk yanıt da; "Okulda iyi notlar alarak." Siz de mi hem- fikirsiniz bu yanıtla? O halde buyurun şu sorulara bir ba- kın... Evet, ama... * Kötü not almak felaket.midir? * Kimin için iyi not almak istiyorsun? Kendin için mi yoksa annen ve baban için mi? * Peki, ya hiçbir şey anlamadan iyi not aldıysan? Eğer bu soruyu "Istediğim her şeyi yapmakta," diye yanıtladıysanız bir kez daha düşünmenizi öneririm. Çün- kü Brenifier'in yeni soruları var; Evet, ama... * Seni rahatsız edecek bir şey olsa bile, başkaları da istediği her şeyi yapabilir mi? * Gerçekten yapmak istediğin şeyin ne olduğunu her zaman bilebilir misin? * İstediğin her şeyi gerçekleştirdiğin zaman ne yapa- caksın? Mutluluk bölümünün sonunda yazar, "Bu soruları sordum çünkü böylece..." *.. .seni mutlu eden şeyi bulman ve onu başkası- nınkiyle karıştırmaman için en iyi yolun bu olduğunu keşfedebilirsin. *...kendi mutluluğunun yaratıcısı olabileceğini ve bütün işi kadere ya da şansa bırakmamak gerektiğini anlayabilirsin. * ...kim olduğunu ve neye sahip olduğunu bilerek mutlu olabilirsin," diyor. Sizce de üzerinde düşünmeye değmez mi? Breni- fier'in Filozof dizisinden çıkan diğer kitaplar da hep aynı yaklaşımla hazırlanmış. Kitaplar arasındaki en SAYFA 32 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 Û 3 8