Katalog

1 Olcay TUNALI iı’ahKın Şcı’tan 1 erni5ni’ndensonra jean-ChrisıoplwGrang “KötülükUçlemesi’nin son romanı Olü Ruhlar C)mıanı raflardakiyerini aldı. Türkiye’de ismini. filme de çekilen Kızı!Nehirler adlı romanıvla duvuran G kısa süre içinde önemli bir hayran kitlesikazandı. Bunun ardından vavmilanantüm romanları aylarca çok satanlar listesinden inmedi. bu denli ilgi çeknıesinin nedenlerinden biri de romanIarında kullandığı gerek sosvo-kiiltürel,gerekse siyasi olarak çok iyi araştırıp incelemesi kuşkusuz. Let’lekicrin Uçuşu’nda Orta Afrika ve elmas madenleri,Taş Meclisi’nde Sibirya ve Şamanizm,Kurtlar lrnparatorluğu’nda Türkiye ve ülkücü Siyah Kan’da Güneydoğu Asyave vahşice işlenencinayetler... VAHŞİCİNAYETLERORTASINDA YALNIZBİRKADIN Ölü Ruhlar Ormanı da diğer romanları gibi kapsamlı bir araştırmanınürünü. Yazarın bu defaki rotasıOrta ve Güney Amerika. Bu bölgedenbahsedince akla ilk gelen de dikta rejimi kuşkusuz. Bu ülkeleri ve insanlarınıonlarca vı1ezen, ardında mahvolmuşhayatlar bırakan askeridiktatörlükler... bu kez bizi bir kadın kahramanla tanıştırıvor.jeanne Korowa Paris’te yalnız yaşayan bir sorgu yargıcı. Havatındaen çok özlemini çektiği şey aşk olsa da, hiçbir erkekle kalıcı bir ilişki yaşavamaz. Bu açıdanmodern Batılı kadınıntipik bir örneği Korowa.Birlikte olduğu son erkek de bu durumu değiştirecek, yalnızlığını giderecek gibi değil. Ozel yaşamındaki belirsizlildersürerken Korowadevletlerarası bir kaçakçılık davasına atanır ve yetkisini kötüyekullanarak, diğer şüphelilerin sıra erkek arkadaşının gittiği psikivatrın muavenehaııesine de dinleme cihazı yerleştirilmesi talimatını verir. Bu arada Paris’te vahşice cinayetler işlenir. Cinayetlerde vamvamhk izleri vardır. Kurbanlar genç kadınlar arasındaııseçilir. ilkel kabilelere özgü bir ritüelcgöre kurban edilir ve etleri ÇIğ yenir. Bir yargıç arkadaşının ilgilendiği bu davaya, geçmişte vahşice öldürülen ablası nedeniyle seri cinayetlere büyük bir ilgi duyan Korowa da dolaylı bir şekildedahil olur. Arkadaşıvla yaptığı araştırmalar ve ipuçlaıı ikisini otistik bir katil aramaya iter. Ama son olarak bir genetik araştırma laboratuvarında araştırmagörevlisi olarak çalışan genç bir kadının aynı ritüele göre öldürülmesi, iki yargıcı paleoantropolojik araştırmalarınmerkezine, insanoğlunun evrim macerasına yönlendirir. Çünkü katil, ilkeltoplulukların davranış biçimlerini bire bir taklit eder. Bundan sonra olaylar genç kadının hiç de tahmin etmediği bir biçimde, hızla gelişir. Once yargıç arkadaşı evin- • de çıkan yangında hayatını kaybeder, son bulduğu ipuçları da yangınla birlikteyok olur. Ardından yasadışı dinleıne yaptırdığı fark edilince Korowa işten uzaklaştırılır. Artık tek bıışmadır ve kimseden yardım alamavacaktır ve kati•unpeşine düşer. Elde ettiği ipuçları genç kadını önce Nikaragua’ya götürür. işte bu noktada alışildık üslubuvla Nikaragua’nınkanlı geçmişindeki askeri darbelen,Somoza vönetiınini başarılı bir biçimde olay örgüsünün içine yedirerek,okuru ülkenin tarihine görürmeklekalmıyor, ülkenin bugün içinde bulunduğu durumu, geçmişin uzantısı olan volsuzlukları ve sefaleti de fon olarakkullanıyor. Korowa’nın Nikaragua’dan sonraki durağı Guatemala’dır. Katile ilişkin buradabulduğu ayrıntılı bilgiler onu Arjantin’ede götürür. Katilin geçmişi, Arjantin’inkanli geçmişiyleiç içedir. Artık yapacağı tek şey, katilin 1)e şinden Arjantin ormanlarının derinliklerine,“Olü Ruhlar Ormanı”na gitmektir. “HERCİNAYETİNARDINDA,BİR BABANINHATASIVARDIR” “baba” figürünü ön plana çıkaranyazarlardan. Daha önce yayımlananSiyah Kan, Şeytan Yemini veLey1leklerin Uçuşu’nda olduğu gibi Olü Ruhlar Ormanı’nda da “baba” figürü- ne, dolayısıylaOidipus kompleksine ve Freud’un Totenı ve Tabu adlı eserine hayli gönderme var. Bilindiği gibi Totem ve Tabu’da Freudbir mit yaratır: Çok eski zamanlarda bir kabilenin güçlü bir lideri vardır. Ustünbir erkektir ve kabilesindeki kadınlarınüzerinde büyük bir ağırlığı vardır. Onu kıskanan oğulları babalarını öldürerek yerler. Fakat sonradan yaptıklarından pişman olan ve büyük vicdan azabı çeken oğullar. babalarınabenzeyen bir totem yaparak, kendilerinekabilelerindeki kadınlaradokunmayı yasaklarlar.Böylece ensest ve ebeveyn öldürmek yasak bale gelir. “baba” figüründenyola çıkarak “ilk suç”a -babanm öldürülmesine-geliyor ve kötülüğünkaynağına inmeye çalışıyor. Zaten “Kötülükdoğuştan mı vardır, sonradan mı öğreniir?” sorusu, yazarın çoğu romanında sorguladığı bir konu, son romanında bu sorunun yanıtınabiraz daha fazla yaklaşnnş gibi: “Bu suçu hepimiz paylaşıvoruzveya bu isteği. Bu arzuları istikrarlı bir biçimdekendimize saklıunamızı ve vicdan azabı duymamızı sağlayan tek şey, iyi bir eğitimdir. Ama en ufak bir dengesizlikteiçimizdeki şiddet eğilimi yeniden açığa çıkıyor. baskılamavla. sevgisizlikle daha da artıyor, ağırlaşıyor.” Olü Ruhlar C)mıanı’nda Latin örncklerle vurguladığıgibi, ülkelerin tarihlerindeki toplumsalşiddetler ve toplu katliamlar, kişiselsuçlardan, cinayetlerden pek de ayrılamıyorsonuç olarak. Orneğin Arjantin’de,1976 ile 1983yılları arasındaki cunta döneminde 30 bine yakın kişinin öldürülmesi ya da gözaltında kaybedilmesi,kişisel ötkeler ve hırslarla iç içe geçiyor, toplu katliamların yanı sıra bireyseldiişmanlıklara ve bunların sonuç- kırma da zemin hazırlıyor ne yazıkki. VAHSETINKAYNAĞI Arjantin’deki toplu katliamlar, insanlarıngözaltında kavbcdilmesi, uygulananişkenceler bugün hala ülke halkının etkisinden kurtulamadığı bir travma. 0 dönemde çocuklarını kaybeden ve bulunmalarıya da başlarına gelenlerin ortayaçıkarilması için her hafta toplanarakyürüyüş yapan ünlü MayısMeydanı Anneleri (askerlerin taktığı adla, “Mayıs Meydanı Delileri”!), son vürüyiişlerini 2006 yılında yaptılar. Eylemlerine son vermelerinin nedeni, çocuklarının bulunmuşolması değil, artık ilerleyen nedeniyle (yaşları74 ile 93 arasında değişivordu) “yolun sonuna kadar gidebileceklerine”inanmanıalarıydı. G işte bu toplumsal travnıayı bireysel olanla iç içe geçirerek, birbiriyle bağlantısınıbulmaya, belki de ortaya koymaya çalışıyor Olü Ruhlar Ormanı’nda. Yazarın istisnası’/.tüm romanlarında göze çarpan, “kötülük”ten ayrılması pek mümkün olmayan bir başka olgu da, şiddet. Hatta şiddet konusunda.gerilim türünün diğer örneklerindenayrılarak neredeyse korku türününsınıflarında geziniyor. Yazarın son romanı Olü Ruhlar Ormanı da vahşet sahneleri bakımından diğer romanlarındankesirılildedaha farklı değil. Bu vahşet kaynağını belki “ilk suç”, yani insanın ilkel dürtülerinden, belki de toplumsal ve kitlesel şiddetten alıyor. Zaten Olü Ruhlar Ormanı’ndadile getirdiği de bu: “Jeanne Korowatek bir hata yaptı. Katii ormanda arıyordu. Oysa orman katilin içindeydi. insanın içindeki vahşi bir çocuk gibi.” başarıyla ve film kareleri gibi son derece cafllıbetimlediği, soluk soluğa bir maceranın içine yedirdiği işkencesahneleri, parça]annıış, cesetler, ilkel toplulukların kurban ayinlerive bunların geçtiği nıekanlar, yazarı gerilim türünün önde gelen temsilcilerindenbiri yapıyor. Oyle ki hayranları dunyanın birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de yazarın bir sonraki romanını heyecanla bekliyor, pavlaşını siteleninde düzenli‘or,hatta siteleri hazırlıyor. Olü Ruhlar Ormanı da yukarıda sayılanözelliklerinden dolayıyazarın hayranlarınıkesinliklehayalkırıklığına uğratmayacak,belki de yazara yenihayranlar kazandıracak, temposu hiç düşmeyen, gerilim dozu yüksek bir roman. • Ölü Ruhlar Ormanı/Jean-Christophe Grang6/ Çeviren: Tankut Gökçe/DoğanKitap/460 s. JeanChristophe Grangeden Ölü Ruhlar Ormanı’ Kötülüğün kaynağınayolculuk Jean-Christophe ÖlüRuhlar Orman(nda,genç ve yalnız bir kadın olan yargıçJeanne Korowa’nln,tesadüfen şahit olduğu bir psikiyatriseansı sayesinde Paris’teişlenen tüyler ürpertici seri cinayetlerinfahmi keşfetmesiyle koyuluyor yola. Elindehiçbir kanıt olmayan ve katilin peşinetek başına düşmek zorunda kalan Korowa,böylece, okurla beraber Guatemala. Nikaraguave Arjantin’desoluk soluğa ve kanlıbir takibin ortasında buluyor kendini. ÖıüRuhlarOmıanı,Crangenlnhayranlannı kesinliklehayal kınklığınauğratmavacak, temposuhiçdüşmeyen, gerilimdozu yüksek birroman. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1071 ŞAYFA 13