Katalog

OKURLARA j .Kadın sorunu, “cinsel” bir ayırınzcılığa dünya çapında ve hep günceldir. Nerede olursa olsun, erkeklerle kadınlar arasında derin bir eşi/sizlikgüdülür; çapı, ülkesine göre değişir bu eşitsizliğin.19. ve 20. yüzyıllarda,, başlayarak kadın hareketindebir devrim yaşanmayabaşlamıştır. Ser- ver Tanilli’nin de önemle belirttiği gibi bu devrime karşı çıkmak ise mümkün değil. Bu devrime gecikerekde olsa, Türkiye de katıldı. Busüreç/e, kesi,ı ve radikal adımları alaıı da Aydııılannıa’daı, gelen, bağımsız,laik ve demo— kratik Cum/,uri,’et‘tir,k1,— ztındırdığıda baştaML’de— ni Yasa ve kadıuılarııı ufuklarıdır. Kadmlarm başta islamcılar olmak üzere yeminli dilşmanları da var ve kadın yazıkıır ki hdld “ikincisınıf’ ülkemizde.Yolları asıl açacak olan hcr şeyden önce kadınlarınbilinçlenmesi ve ei’leıniolacak kuşkusuz. Tanilli kadınların, kadınlarımızında bu uğurda, ne olursa olsun savaştıklarınıyazıyorkitabında. Server Tanilli ile ‘Ne Oİu,ra Oİsuıı 1’ adlı kitabını konııştuk. 77 yıllık yaşaınmda bir au bile inançlarında en ufak bir sapma olmadan yolunadevam eden, msanhığııırefahı ve aydın— laııması, savaşta saldıran— ları,,, güçlünün yanmda değil de ülkesini ve hakkıinsavunanların yer alan siyasi bir kişilik, bir bilim kadmı’ydıBehice Boran... Emel Koç’uıı, kaleme aldığı ‘Behice-Bir devrimci... Bir kadın... Bir anne...’ adlı bi’vografi kitabındaımlL’dığıgibi ön,rünceolayların tam ortasıııdayaşadı. Emel Koç’İa “Behice”kitabı üzeriuc bir söyleşi yaptık.. Bol kitaplı giiıılcr... TURHANGÜNAY yadırganmış,tartışılıyor:Bir edebiyatçı, yayınevininuMüslüman bir Yazar üst başlığıylakitaplarına kampanya düzenlemesininasıl kabul eder? Burada, bir kabuledip etmeme sorunudoğduğunu sanmıyorum kendi payıma: Söz konusu ‘reklamve halkla ilişkiler’kararı, ortak bir pazarlama siyaseti- nin sonucunda verilmişolsa gerektir. Sorun,“Müslüman”sıfatındadeğil kaldıki:Laik,Kemalist,Sosyalist, Milliyetçiolsanedeğişir?Müşteriprofili tanımıedebiyatınçerçevesini çizecekse,“Beşiktaşlıbiryazar”,“Eşcinselbir yazar”,“Kayserilibiryazar”,“Şizofren biryazar”ve benzeri konumlandırmalarda farklıbirmantığınürünü sayılamazlar. Türkedebiyatındabircemaatınsözcüsü duruşunubenimseyenlennvarlığıyeni değildir.Zamaniçinde,yıldızısönencemaatı terkedipyıldızıparlayancemaatatransfer gerçekleştirenlerlede karşılaşıldığını biliyoruz.Birgündenötekine,tabantabanazıt anlayıştakibasınorganlanndayerkapan edebiyatçılartanıyoruz. Okurcemaatıufalınca,cemaatokuruönünde saftutmayıyeğledikimişairler,yazarlar.Gizilgücü sönenideolojilerinyerineşıpınişiyenismi geçirmektesakıncagörülmedi.Sanıyorum,buna ‘varoluşmücadelesi’deniliyor.Bugün,cemaata sırtınıdayamayan,bireyselduruşunuherşeyin üzerindetutanedebiyatadamıbirkaçyüzokurla yetinmekdurumunda. Dünyagörüşüne,siyasaltercihlerine,ideolojisi- ne içtenliklebağlıedebiyatçılanayırıyorumben. SezaiKarakoç’unmüslümanlığında,Ahmet Oktay’ınsosyalistliğinde,TahsinYücel’in kemalizmindene cemaatdayanışmasıçıkarcılığından eservardır,ne herhangibirstratejikkaygı:Bir değerdizgesinesahidenbağlıdırlar.Bunuhem kullanmazlar,hemkullandınlmasınaizinvermezler. •Ulkelerintoplumsal,siyasal,ideolojik borsalarındayaşananinişlerçıkışlar,böyleinsanların seçimlerinietkilemez.inançlarını,durumagöre alımsatımişlemlerinetabitutmazonlar. Ötekiler,CemalSüreya’nınbireğretileme olarakkullandığı“fırsatrantı”nıdüz anlamıylakullanıyorlar. Cemaatokuru,postnişinlikdüşlerinide besliyor.YahyaKemal’in,NecipFazıl’ın yerinialmakistiyorbinleri.Cemaataptallardan oluşmuyoroysa:Düzmeceyalvacıyutarlar mı?Aynısendromu, “tahtı”nı kollayanlardagörmüştük. Sıkışair,sıkıyazar,bırakalımcemaat okurunu,okurcemaatınada sırtınıyeri geldiğindedönmeyigözealankişi. Geçimsizliğininkaynağındadoğrubildiğini okumakvardır. Gereksinmeduyarsa,lamagibitükürür de. YAZARINDÜNYASı,ÜSLUBU Iyiyazanbelirleyenikitemelunsurvar: Dünyasıveyazmabiçimi.“Biçim-içerikTM sorunuaşılalıyıllaroldu,gelgelelimbiryanıyla geçerlidiro ikikutup. Okurkonumumuzdan,bu ikiliaynşırda. Dünyasınauzakkaldığımiyiyazarlaroldu: ikidebirValöryileEliot’ıanmışımdırama dahasıvar:Joyce’un,Proust’undünyalarına 1 pervasız Pertavsız ENİSBATUR Cemaatyazarlığı da yakınlıkduymadımhiçbirzaman.Budurum, onlann“iyi”liklerinigörmezliktengelmemeyol açmadıysa,yalnızcaokurolmayışımabağlanabilir bu,okuryazarımben:Yazmabiçimlennesade okurdanfazlailgiduymamdoğal. Dünyasınasokulduğum,yazmabiçimlerinipek benimsemediğimörneklerde varöte yandan: Koestleryada Huxleygibi.Hiçbirşairisokamambu kategoriye:Şiir,bana kalırsa,aynştınlamaz. Seçtiğimizşairler,yazarlaraslındabirleştiren, buluşturanlardır:Dünyalarıda üsluplarıda sarar bizi. Biryazanndünyasınayakınlıkduymak,onunla genişçaptaortaklıklartaşımaklamıilintili?Öyle i düşünmüyorum:MichelTournier’nindünyasısan- yorbeniörneğin,oysaaramızdaciddiortaklıklar birtek denemelerindegörüyorum,beğendiğimve önemsediğimromanlanndadeğil. Hayır,kuralaramıyorum. Birsorundizisininarasındadolaşıyorum.. e-posta: KİTAP lmtiyaz Sahibi: CumhuriyetVakfıadına Orhan Erinç0 Genel YayınYönetmeni: IbrahimYıldız0 YayınYönetmeni: TurhanGünay0 SorumluMüdür: Miyasellknur0 Görsel Yönetmen: DilekAkıskalı0 Yayımlayan:YeniGün Haber AjansıBasın ve YayıncılıkA.Ş.0 ldare Merkezi:Prof.NurettinMazharÖktelSok.Na:2, 34381Şişli-Istanbul,Tel:0 (212)34372 74(20 hat)Faks:0(212)343 72640 Baskı: DPC DoğanMedyaTesisleri,HoşdereYolu,34850 Esenyurt- ISTANBUL.0 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür:ÖzlemAyden/Reklam Müdürü:EylemÇevikOTel:0 (212)2519874-75-0(212)343 72 740 Yerelsüreliyayın0 Cumhuriyetgazetesininücretsizekidir. CUMHURIYET KİTAP SAYI 1071 SAYFA 3