Katalog

Tunceli, organik balcılık için destek bekliyor Hüseyin ZEYTİN (Ankara Tunceliler Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı) rganik tarım, sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan ve tahrip olan doğal dengeyi korumak, yeniden kurmaya yönelik insana ve çevreye ait üretim biçimidir. Tarımsal üretimde kullanılan ilaç, gübre gibi kimyasalların olumsuz etkileri; insan, doğa ve toplum üzerindeki tahribatları ve zararları artarak kendini bariz bir şekilde hissettirmeye başlamıştır. Tüm bu olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması amacıyla kimyasal gübre ve tarımsal mücadele ilaçlarının hiç ya da mümkün olduğu kadar az kullanılması, bunların yerine aynı görevi yapan organik gübre ve biyolojik mücadele yöntemlerinin olması temelinde dayanan ekolojik tarım sistemini geliştirilmiştir. FAO ve AB tarafından konvansiyonel tarıma alternatif olarak kabul edilen bu tür üretim şekli değişik ülkelerde farklı isimlerle anılmaktadır. Türkiye de ekolojik ve organik tarım olarak bilinen bu üretim şekli biyolojik, organik, ekolojik olarak adlandırılmaktadır. Organik tarım, ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonucu kaybolan doğal dengeyi yeniden kurmaya yönelik, insana ve çevreye dost üretim sistemini içermekte olup esas olarak sentetik kimyasal tarım ilaçların, hormonal ve mineral gübrelerin kullanımını yasaklaması yanında organik ve yeşil gübreleme ile yapılmaktadır. Organik tarım, toprağın muhafazası, bitkinin direncini artırma, doğal düşmanlardan yaralanma tavsiye eden, bütün bu olanakların kapalı bir sistemde oluşturmasını öneren üretimde sadece miktar artışını değil aynı zamanda üretim kalitesinin de yükseltilmesini amaçlayan alternatif bir üretim şeklidir. Ekolojik tarımın geliştiği ülkelerde, bu tür tarımın önemini gündemde tutabilmek için ekolojik tarım ürünlerinden yemeklerin hazırlanıp sunulduğu lokantalar ve satış merkezlerinin ve çiftliklerin kurulup bu suretle ekolojik ürünlerin tanıtımı ve pazarlanması sağlanmaktadır. AB ülkeleri ekolojik ürünler için en büyük pazar durumundadır. Bu ülkelerde yerleşik firmalar dünyanın her yerinde sözleşmeli ekolojik tarım yoluyla elde ettikleri ürünleri pazarlamaktadırlar. Halkın çevre ve sağlık O konularında bilincinin artması ve gelir düzeyinin yükselmesiyle birlikte ekolojik ürüne talep artmaktadır. Ekolojik tarım yeni bir konu olduğu için çiftçilerimize tanıtılması ve benimsetilmesi büyük önem kazanmaktadır. Tüm bu çalışmaların yapılabilmesi için üretim için uygun alanlar oluşturmak gerekmektedir. Uygun doğal şartların elverişli olması gerekmektedir. F3Tunceli organik bal için önemli ve uygun araziye sahip ender yerlerden biridirf1. Munzur dağları 850 metreden başlayarak 3462 metre zirvelere ulaşan ve bölgenin en uzun sıradağlarından biridir. Önemli bitki çeşitlerinin bulunduğu bir floraya sahiptir. Florasında 227’si Türkiye’ye özgü 1500 takson kayıtlıdır. Bunların 48 tanesi sadece dünyada bu dağlara özgü endemiktir. Bu alan, dünya çapında bitkisel örtü bakımında önemli bir merkezdir. 1407 tür ve 75 alt tür 36 variyete olmak üzere 1598 tanesi saptanmıştır. Bu denli zengin bitki örtüsü ancak bir ülke ile kıyaslanabilir. Örneğin İngiltere’de 1850, Hollanda’da 1500 tür bulunmaktadır. Bu da Tunceli’deki organik balın kalitesini ve yörenin uygunluğu için yeterli bir nedendir. Bir diğer yönüyle bu topraklar bakir ve kirlenmemiş, trafikten ve sanayi tesislerden uzak yaylalar ve vadilerden oluşmaktadır. Yoğun su kaynaklarına sahiptir. Zengin florası balın kalitesini artırmaktadır. Arı ürünleri sadece balla sınırlı değildir, bal mumu, arı sütü, polen, propolis ve arı zehiri toplam 6 ürün alınmaktadır. Bal üretimi sertifikasyonlu (organik) ve konvansiyonel organik metot dışı üretimlerdir. Arıcılık üretimi çevre, tarım ve orman ürünlerinin gelişmesinde önemli bir katkı sunmaktadır. Ankara Tunceliler Kültür ve Dayanışma Derneği’nin Tunceli’de yapmış olduğu çalışmaların önemli bir bölümü organik tarım ürünlerini kapsamaktadır. 2002 itibarıyla yapmış olduğumuz çalışmalar, çiftçilik ve hayvancılıkta yüzde 90 ekolojik üretimi kapsamaktadır. Tarımda özellikle organik tarımda başarı sağlanması için yapılması gereken çalışmaların başında bilgilendirme, örgütlenme, kooperatifleşme gelmektedir. Şu an Tunceli merkezde önceliği organik bal olan bir kalkınma kooperatifi, bunun yanı sıra ilçelerde tarım ve hayvansal ürünlerle ilgili kooperatifler mevcuttur. Pülümür ilçemizde 12 bin kovanlı arı üretimi vardır ve bu üretim artarak devam etmektedir. Yılda bal mumu dışında organik olan 250 ton üretimin bir kısmı 500 gr ile 1 kg. kavanozlarda bir kısmı da 200 gr piknik olarak Migros ve Elimpaş mağazalarında pazarlanmaktadır. Pülümür de üretilen bal, doğal yayla balıdır. Tunceli ilinde kara kovan olarak tabir edilen tamamen doğal ortam ve doğal alanlarda üretilen ballar vardır. Bunlar sipariş üzerine özel üretimlerdir. Bu üretimin yaygınlaşması için destek çalışmaları devam etmektedir. Tunceli balının kaliteli ve piyasalarda kabul görmesi katkı ile bal üretenlerin iştahını kabartıyor, bu nedenle kalitesi düşük balları Tunceli balı adı altında satıyorlar. Bu durum Tuncelili üreticileri üzüyor ve doğal olarak sitemlerini de artırıyor. Tunceli balı almak isteyenler emin ve yerinden sipariş etmeleri doğru olur. Tunceli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Fidan Aydın da, bizim aracılığımızla öncelik verdikleri konuları şöyle sıralamaktadır: Türkiye’de organik bulunmadığı için üyelerimizden topladığımız mumları fabrikaya gönderip işleyip üyelerimize dağıttık. Tamamen boyasız, tel, çivi ve yemlikleri galvaniz olan kovanlar sipariş ettik. Organik arıcılık ilaçlarını temin ettik bu ilaçları sadece üyelerimize değil yörede üretim yapan herkese sunduk böylelikle organik üretimin yaygınlaşmasına katkıda bulunuyoruz. Arıcılarımız için en uygun bölgeleri il ve ilçe tarım müdürlükleriyle tespit edilip zengin bitki çeşitliliğin mevcut olduğu yayla ve vadiler saptanmış durumdadır. Başka yörelerden yabancı seyyar arıcıların gelmemesi için gerekli tedbirler alınmıştır. Tunceli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin hedefleri de şöyle belirlendi: ‘‘Organik balda süreklilik sağlamak konuya hakim ve bilinçli üreticiler oluşturmak. Örgütlü ve kendi pazarlarını araştıran ve geliştiren üreticiler oluşturmak. Organik sebze ve meyveyi geliştirmek. Üretim biçimine ve düzeyine göre entegre tesislerini kurmak sektörel bir düzeye ulaşmak. Damızlık türleri geliştirip üreticilerin gerekli ihtiyaçlarını karşılamak. Uluslararası sertifikasyon kuruluşlarıyla sözleşme yapıp organik bal patentini almak.’’ Tunceli Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’nin beklentisi ise ‘‘şu an sosyal yardımlaşmaya verdiğimiz her üyeye 16 kovan ve eğitim ile ilgili 2 projemize destek verilmesi’’ olarak ifade ediliyor. 12