Katalog

8 19 MAYIS 2019 PAZAR ‘Ben 19 Mayıs’ta doğdum’ 19 MAYIS CEMİL CİĞERİM Atatürk’ün nüfus kâğıdında, yalnızca doğum yılı yazılıdır. Ne gün ne de ay belirtilmemiştir. Atatürk bir konuşmasında “Ben 19 Mayıs’ta doğdum” diyerek, bağımsızlık ışığını yaktığı 19 Mayıs’ı doğum günü olarak kabul etmiştir. Bir gün İngiltere Kralı VIII. Edward, Batılılarda gelenek olduğu üzere, Atatürk’e doğum gününde içten bir telgraf çekerek bir armağan göndermek istemiş. Ankara’daki büyükelçileri aracılığıyla, 10 Kasım 1936 günü Atatürk’ün doğum tarihini sordurmuş. Türkiye Cumhuriyeti Hariciye Vekâleti 10 T. Sani 1936 tarihinde Riyaseticümhur Umumi Kâtipliğine şu yazıyı yazdı: “İngiltere Maslahatgüzarı Mösyö Morgan vekâletimize müracaat ederek Reisicumhurumuzun yevmi veladeti münasebeti ile İngiltere Kralı Sekizinci Edwart tarafından hususi ve samimi tebrik te veccüh edeceğini söylemiş ve Atatürk’ün doğum tarihinin bildirilmesini rica etmiştir. Keyfiyeti arz eder ve İngiltere Büyükelçiliği’nce talep edilen maluma tın tensip buyurulduğu takdirde işarına müsaadelerini rica eylerim.” Atatürk de bir yerde yazılı olmadığı için doğum tarihini kesinlikle bilmediğini belirtip şöyle demiş: “Anam bana, bir bahar ayında dünyaya geldiğimi, doğduğum gün ağaçlarda çiçekler olduğunu söylerdi. Ben zaten 39 yaşımdan beri, yani Samsun’a çıktığım günden beri, doğum tarihim olarak 19 Mayıs gününü kabul ediyorum. Kral hazretlerine, doğum tarihimi 19 Mayıs 1881 olarak bildirsinler.” Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliğinden, Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla İngiltere Ankara Büyükelçiliği’ne, 12 Kasım 1936 günü Atatürk’ün doğum tarihi 19 Mayıs 1881 olarak şöyle bildirildi: “R.C. Atatürk’ün 19 Mayıs 1881 tarihinde doğmuş olduğunu arz ederim.” Atatürk’ün Samsun’da kullandığı makam aracının iki kopyası yapıldı Samsun Büyükşehir Belediyesi ‘Kurtuluş Yolu’nu tarih turizmine kazandırdı Atatürk’ün ayak izleri takip edildi CEMİL CİĞERİM Atatürk’ün Samsun’a çıkarak Kurtuluş Mücadelesi’ni başlatmasının 100. yıldönümünde Samsun Büyükşehir Belediyesi Atatürk’ün Samsun’da yaktığı kurtuluş meşalesinin tüm yurda dağılmasını sağlayan güzergâhı gün yüzüne çıkarttı. Samsun Büyükşehir Belediyesi, Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın silah arkadaşlarıyla birlikte Amasya sınırına kadar geçtiği tarihi yol ve güzergâh üzerindeki kültürel eserleri gelecek kuşaklara aktarmak ve rotayı turizm ögesi haline getirmek için Samsun’dan Havza’ya, oradan da Suluova üzerinden Amasya’ya gittiği güzergâhı yeniden düzenleyerek tarih turizmine kazandırdı. Kurtuluş Savaşı’nın ilk adımını Samsun’da atan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Kavak, Havza ve ardından Amasya’ya uzanan zorlu yolculuğu, tam olarak çözülüp aydınlatılamamıştı. Büyükşehir Belediyesi, Atatürk’ün kurmaylarıyla birlikte Amasya sınırına kadar geçtiği tarihi yol ve güzergâh üzerindeki kültürel eserleri gelecek kuşaklara aktarmak ve rotayı turizm ögesi haline getirmek için Samsun’dan Havza’ya, oradan da Suluova üzerinden Amasya’ya gittiği güzergâh nazım imar planı ve çevre düzeni planına işlendi. Rota üzerinde yer alan menfez, köprü, han, sanat yapıları ve 1919’dan günümüze ulaşan konut kalıntıları tespit edilerek koruma altına alındı. Bu kapsamda Mustafa Ke mal Atatürk’ün Samsun’da Mıntıka Palas’ta kaldıktan sonra 25 Mayıs’ta Havza’ya vardığı süre içerisinde yaşadığı sıkıntılı ve zorlu yolculuğun yeniden canlandırılması için çalışma yapıldı. Kurtuluş Yolu güzergâhında ihalesi yapılan güzergah üzerindeki 250 adet binanın dış cephe boya işleri tamamlandı. Ayrıca Kurtuluş Yolu üzerinde bulunan Mevcut Karargâh Binası Restorasyonu Yapılması ve Kamp Alanı yapım işlerinin ihaleleri de gerçekleştirildi. Dış cephe işleri için 750 bin TL, kamp alanı için 1 milyon 100 bin TL ve karargâh binasının restorasyonu için 293 bin TL harcama yapıldı. Efsane yeniden hayat buldu Milli Mücadele’nin başkenti Samsun’da Büyükşehir Belediyesi, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün makam aracı olarak kullandığı otomobilin aynısından iki tane yaptırdı. Dönemin tüm ünlü ve güçlü devlet başkanları gibi Mustafa Kemal Atatürk’ün otomobili de, güç ve ihtişam sembolü 1934 model Lincoln K serisinin tek convertible üstü açık versiyonu idi. Samsun Büyükşehir Belediyesi bu otomobilin tıpa tıp benzerini Samsun’da ürettirdi. Orijinalinden yola çıkılarak Yıldırım Karoser firmasında yapılan otomobil, benzerliği ile göz kamaştırdı. Motorundan kasasına, tente sinden ön konsoluna, direksiyonundan iç döşemesine kadar el işçiliği ile yapımı 1.5 ayda tamamlanan otomobil, 80 km hız yapabiliyor. Üstü açılıp kapanabilen antika modifiyeli otomobili orijinalinden ayırmak neredeyse imkânsız görünüyor. 4 silindirli siyah renkli otomobilin milli bayramlar ile özel günlerde attığı kent turunu yurttaşlar hayranlıkla izliyor. Atatürk’ün o dönem giydiği Osmanlı kıyafetli balmumu heykeli de otomobile yerleştirildi. Yapılan otomobillerden birinde 55 ATA 01, diğerinde ise 55 AT 02 plaka bulunuyor. l CEMİL CİĞERİM Tütün İskelesi yenilendi CEMİL CİĞERİM Ulu önder Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Milli Mücadele’nin meşalesini yakmak üzere Samsun’a ayak bastığı ilk nokta, hak ettiği prestije kavuştu. Atatürk ve 18 arkadaşının karaya ayak bastığı Tütün İskelesi’nden, Mıntıka Palas Oteli’ne kadar uzanan yol, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığınca “Protokol Yolu” haline getirilerek 19 Mayıs 2009 tarihinde halkımızın kullanımına açıldı. Atatürk’ün karaya çıktığı Tütün İskelesi yeniden yapılarak, önüne temsili Bandırma Vapuru da inşa edilen Protokol Yolu 45 metre genişliğinde ve 400 metre uzunluğunda. Yol üzerinde Atatürk ve 18 arkadaşını temsilen süs havuzları ve sol kenarda da seramik rölyefler bulunuyor. Tütün İskelesi üzerine de Atatürk ve 18 arkadaşının karaya çıkış ha lini gösteren heykeller konuşlandırılarak bir çeşit açık hava müzesi oluşturuldu.   Bu yol aynı zamanda tören ve diğer etkinliklerin yapılacağı bir alan halinde dizayn edildi. Öte yandan 19 Mayıs Bulvarı’nın, Atatürk Bulvarı ile sahil yolu arasında kalan kısmında bu yolun yapılması; şehrimizin deniz ile bağlantısının açılması ve Cumhuriyet Meydanı ile bütünleşmesiyle Samsun yeni bir kimlik kazandı.