Katalog

29 Ekim 2012 Pazartesi Cumhuriyet Bayramı 29 İşçi kıvranıyor! Fabrikada çark, ‘iş’te güvence sına, imparatorluk içindeki birçok unsurun ihanetine direnen Mustafa Kemal ve bir avuç kahramana inanmış koca bir Anadolu yüreği gibi. Yoksul ama özverili, güçsüz umhuriyet kavramının çağrışım ama dirençli, kimsesiz ama inançlı, çarelarını, bir yönetim şekli, monarşi siz ama umutlu. Cumhuriyet, bu insanlar ye karşı gelişen siyasi bir tasarım, için bir sabah uyandıklarında özgürlük, tarhalkın kendisini ifade edebildiği bir dev lada ekin, fabrikada dönen çark, kara tahlet yapılanması olarak özetliyoruz. Öyle an tada abece, ülkede adalet, şehirde üniverlaşılıyor ki bu ve benzeri sığ tanımlar bi site, köyde mektep, yürekte iman, bayramda ze yetiyor. Kendisini yeniden yaratan bir kınalı kuzu, aşta bereket, işte güvence deulusun dünyaya aidiyetini simgeleyen ya ğil midir? Peki bunlar halkımızın kazada uygarlığa nasıl eklemlendiğinin en nımları, yüreğine kazınmış olması gereken güçlü ifadesini içeren Cumhuriyet kavra değerleri değil midir? mı, artık tam bağımsızlık veya halkın 89 yıl sonra bugün, Cumhuriyetin kamutlak egemenliği gibi değerlerin uzağında zanımları karşısında kendimizi gözden algılanıyor. Hal böyleyken, tarihte yalnızgeçirmenin tam zamanıdır ca 89 yıl geriye gittiğikanısındayım. Küresel güçmizde, Cumhuriyetin Cumhuriyet,insanları lerin, tıpkı geçmişte olduğu bir son anlamına geldi mız için sabah uyan gibi bugün de bağımsızlığıği gibi, yeni bir başlanmıza göz dikmiş olmaları, bügıcın da adı olduğunu, dıklarında özgürlük, tün ekonomik değerlerimizi bir halkın kendisi kadar tarladaekin,fabrikada ele geçirmelerinden, çalışan, geleceğini de anlamlaninsanlarımızı işsiz ve dönen çark, kara tah üreten dırdığını görüyoruz. güvencesiz bırakmalarından Söz ettiğimiz son, emdada abece, ülkede belli değil mi? Asırlarca birperyalizmin bu coğraflikte gülmüş, ağlamış, kurtuyadaki talanının ve sö adalet,şehirdeüniver luş mücadelesi vermiş, birmürüsünün sonu olduğu likte Cumhuriyeti kurmuş kadar, Mustafa Ke site,köydemektep,yü insanlarımızın, bugün karşı mal’in de Türk halkına rekteiman,bayramda karşıya getirilmiş olmaları son armağanıydı. Elbu sürecin sonuçlarından bibette ki sözünü ettiğimiz kınalı kuzu, aşta bere ri değil mi? Büyük Önder başlangıç, yepyeni bir ket, işte güvencedir. Mustafa Kemal Atatürk’ün çağın ve devrimlerin cumhuriyetle birlikte hayatıbaşlangıcı olduğu kadar, bu toprakların ta mıza kattığı tüm değerler karşısında bir binık olacağı en köklü dönüşümün de baş linç yenilemesi yapmamıza aracı olsun bu langıcıydı. İşte Cumhuriyeti, kitabi ve si 29 Ekim. Kan ve alınteriyle kurduğumuz yasi tanımlamalardan sıyırıp bize özgü ka Cumhuriyetimizi, insanın en yüce değeri zanımlarla ifade edersek, onda insanımızın olan emek ve bilimle yaşatabileceğimizi asyüz yıla yaklaşan emeğini, alın terini ve bi la unutmamalıyız. Cumhuriyetin kazalincini görürüz. nımlarının bir miras değil, bir emanet ol“Cumhuriyet” sözcüğünün Batı dille duğunu asla aklımızdan çıkartmamalıyız. rindeki karşılığı Latince kökenli: RespubTürk Metal Sendikası bayrağını göndelica. Bu sözcük, çoğumuzun zannettiği gi rine bu bilinçle çekmiştir. Bizler Türk Mebi halk egemenliği ya da halk iradesi an tal işçileri, başta Büyük Önder Atatürk ollamına gelmiyor. Respublica halk çıkarları mak üzere, Cumhuriyetimizin temelledemek. Bizatihi halkın kendisi ve yararı için rinde emeği olan bütün kahramanları saydüşünülmüş, hayata geçirilmiş, değiştiril gıyla anıyor, bu uğurda alın terimizi son miş, yapılmış, yapılandırılmış, üretilmiş her damlasına kadar feda etmek üzere bir kez şey. Düşünsel ve fiziksel bir emek süreci, daha söz veriyoruz. bir karşı duruş. Yani tıpkı Batı’nın istilaBayramımız kutlu olsun. PEVRUL KAVLAK TÜRKİŞ Genel Sekreteri Türk Metal Sendikası Genel Başkanı S C leşme hakkı sağlıyordu. 1936 tarihli 3008 sayılı İş Kanunu da çeşitli haklar sağlıDİSK Genel Başkanı yordu. Ama fiilen bunlar 1946 yılına kaiyasal, sosyal ve ekonomik tarihi dar hiç kullanılamadı. Çünkü İkinci Dünmizde Cumhuriyetin kuruluşu özel ya Savaşı başlayınca 1940 yılında Milli bir dönüm noktasını oluşturmak Koruma Kanunu çıkarıldı; kadınları, çotadır. 29 Ekim 1923 tarihinde ilan edilen cukları koruyan maddeler bile askıya Cumhuriyet ve ardından gelen düzenle alındı. Sendikalar, partiler tarafından hep meler toplumun tüm kesimlerini farklı bo “araç” olarak görüldü. 1946 sonrasında yutlarda etkilemiştir. Kapitalist tekellerin her iki parti de sendikalar üzerinde egeve onların denetimindeki emperyalist ül menlik kurma yarışına girdiler. 1930’lu yılların başından itibaren uykelerin dünyayı paylaşması uğruna, milgulanan devletçilik politikasıyla işçilere yonlarca insanın canını verdiği Birinci birtakım yeni olanaklar da sunulmuştur. Dünya Savaşı üç kıtada; Asya, Avrupa ve Kamu iktisadi devlet teşekAfrika’da siyasi coğrafyanın küllerinin kurduğu fabrikaBugün bakıldığınve siyasi, ekonomik ve küllar yeni ve düzenli istihdam, türel sistemlerin de değişme da, geldiğimiz ücretsiz sağlık hizmeti, sağsini beraberinde getirdi. Emperyalist işgale karşı verilen nokta gerçekten lıklı konut, ücretsiz yemek, yurtiçinde ve dışında eğitim ve dünyadaki ilk örnek olarak vahimdir. Örgüt olanakları birçok hizmet ve anılan Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın öncü kadroları, Os lenme, toplu söz olanak yaratmıştır. İşçilerin hak ve özgürlüklerinin kımanlı devletinin yerine yeni leşme ve grev haksıtlanması ile sağlanan olabir rejim kurmak üzere harekete geçtiler. Bir bakıma kı yönünden nere naklar gibi görülebilir. Ama buradaki çelişki gibi görüCumhuriyet, “1908 Devrimi” deyse Cumhuriyet nen aslında her şeyin tepeile başlayan bir sürecin deden belirlendiği, tüm kuralvamı niteliği taşımaktadır. öncesinden ve ilk ların devlet tarafından ko“1908 Devrimi” genel hatyıllardan bile genulduğu bir politikanın solarıyla tarıma dayalı ve nünuçlarıdır. fusunun çoğunluğunu köylü riye gidilmiştir. Türkiye işçi sınıfı 1961 yılüğün oluşturduğu bir ülkenin lında yürürlüğe giren anageleceğini kapitalizmde görmüş ve yine kapitalizme uygun bir üstyapıyı inşa et yasanın sağladığı özgürlükler dışında meye başlamıştı. Ekonomi ve çalışma ha hep baskı altında, yasaklarla iç içe yaşayatıyla ilgili olarak Cumhuriyet, ilk yıllarda mak ve mücadele etmek zorunda bırayeni bir uygulama getirmedi. Osmanlı hu kılmıştır. Zaten bu haklar 1971 yılında, kuku yürürlükte kaldı. Devlet adının, ki sonra 1980 faşist darbesiyle ortadan kalmi üstyapı kurumlarının ve kurallarının de dırılmıştır. Bugün bakıldığında, geldiğiğişmesi işçilere bakışı değiştirmedi. Ku miz nokta gerçekten vahimdir. Örgütrallar ve koşullar daima sermayenin ya da lenme, toplu sözleşme ve grev hakkı yödaha bütünlüklü olarak kapitalizmin ih nünden neredeyse Cumhuriyet öncesintiyaçlarına göre belirlendi. Rejimin üst den ve ilk yıllarından bile geriye gidilmiştir. Devletçilik uygulamasıyla işçileyapısı değişse de özü yine aynı kaldı. İşçilere örgütlenme, toplu sözleşme ve re sağlanan birçok olanak bugün yoktur. özellikle grev hakkı tanınması, iktidar ve Olanaklar bir yana, o gün üreten fabrikalar sermaye çevrelerince hep, “anarşi”, “re bugün kalmamıştır. Cumhuriyetle birlikte Türkiye yaygın jimin temeline dinamit konulması” gibi kavramlarla birlikte anılmıştır. İşçilerin ifade ile “sanayileşme” yani kapitalisthakları hep muhalefetin propaganda ko leşme sürecinde çok önemli mesafeler kat etmiştir. Ancak işçi sınıfı hakları ve öznusu olarak bırakılmıştır. gürlükleri yönünden dünden çok da faz1926 tarihli Borçlar Kanunu genel sözla ileriye gidememiştir. EROL EKİCİ Erol Ekici