Katalog

Heinrich Mann’ın bu yapıtındaki üslubu yalın ve son derece eleştirel olmanın yanında, süslü ve uzun tasvirlerden uzak. Yazar, yaşadığı dünyayı ve gerçekleri dolaylı olmadan berrak bir üslupla dile getirmeyi kendisine görev sayar ve bu yüzden “Mavi Melek”te de görülebileceği gibi anlatım açık ve net. ? getiren bu yaşlı, otoriter öğretmen, bir gün Rosa isminde genç ve çekici bir şarkıcı kadınla tanışır. Rosa’ya gönlünü kaptırmasıyla, başkalarının ayağını kaydırmaya çalışırken kendi hayatını mahveden bir adam haline gelir. Romanın bir diğer karakteri Lohmann, Profesör Unrat’ı şöyle tanımlar: “O bir despottur. Kısıtlanmaktansa ölmeyi yeğler. Geceleri, yatağının çevresindeki erguvan renkli perdelerden geçip düşlerine ulaşan bir alaycı seslenme, derisinde mavi beneklerin oluşmasına neden olur, bundan kurtulup iyileşmek için de kan içinde yıkanmaya gerek duyar. Hükümdara edilecek hakareti bulan odur; daha doğrusu bulunmamış olsaydı bulurdu. Kim delice bir özveriyle onun önünde yüzüstü kapanırsa kapansın, yine de asi görerek kin duyar ona. İnsanlara karşı beslediği kin, onun içini kemiren bir işkence olmuş. Çevresindeki insanların, ciğerlerini kendisinin düzenlemediği bir solukla doldurup boşaltmaları içini öç alma duygusuyla sarıyor; sinirlerini kopma derecesinde geriyor. Tek bir dürtme, koşullardaki rastgele bir aksilik kırılan bir dolmen ve onunla ilgili her şey, yeterli oluyor; eğilim ve dürtülerinin aşırı uyarılması örneğin bir kadın tarafından yeterli oluyor: Paniğe kapılan despot, aşağı tabakadan insanları sarayına çağırıp onları kundakçılığa yöneltiyor, sonra da anarşi çıktığını bildiriyor!” (s.229230) KİTAP SAYI YAPITIN DİLİ VE ANLATIMI Edebiyatı toplumu şekillendirmede ve eğitmede bir araç olarak gördüğünden olsa gerek, Heinrich Mann’ın bu yapıtındaki üslubu yalın ve son derece eleştirel olmanın yanında, süslü ve uzun tasvirlerden uzak. Yazar, yaşadığı dünyayı ve gerçekleri dolaylı olmadan berrak bir üslupla dile getirmeyi kendisine görev sayar ve bu yüzden “Mavi Melek”te de görülebileceği gibi anlatım açık ve net. Hümanistliğini doğrudan ortaya koyan Mann’ın, burjuvazi ahlak anlayışını, despotluğu ve faşistliği Profesör Unrat üzerinden eleştirmesi, karakterin çok yönlülüğünü, dolayısıyla yazarın karakter çizmedeki başarısını azaltır ve karakteri realistlikten uzak düşürür. Ancak bu, romanın etkileyiciliğini azaltmaz.? Mavi Melek Profesör Unrat/ Heinrich Mann/ İthaki Yayınları/ 1. Baskı Ağustos 2007, İstanbul/ 242 s. 921 SAYFA 25 CUMHURİYET