Katalog

? rini ve yaratıcılık ilkelerini özümseme fırsatı verir çevirmene. Böyle bir yoğunlukla ellili yıllarda gerçekleştirdiği çeviri deneyimi, Tahsin Yücel’in bir dil kuramcısı ve özellikle de göstergebilimci kimliğinin, özünde bir düşünce ve mantık insanı olmasının, sanat ve mizah yaratıcılığının, kısacası "Tahsin Yücel" gerçekliğinin altyapısını oluşturmuştur diye düşünüyorum. Hiç değilse büyük ölçüde… Çünkü bütün bunlarda özel yeteneğinin de katkısı yadsınamaz. VE "BERNANOS’UN İMGELER EVRENİ" TAHSİN YÜCEL’İN YAPITLARI Kitaplar Uçan Daireler, öyküler, Varlık, 1954. Haney Yaşamalı, öyküler, Yenilik, 1954, Can, 1991 (Sait Faik Hikâye Armağanı) Anadolu masalları, masallar, Varlık, 1957, YKY, 1992. Düşlerin ölümü, öyküler, Ataç Yayınevi, 1958 (TDK Öykü Ödülü) Mutfak Çıkmazı, roman, Varlık, 1960. L’Imaginaire de Bernanos, inceleme, İÜEF, 1969. Figures et Messages dans la Comédie humaine, inceleme, Maison Mame, 1972 (İnsanlık Güldürüsü’nde Yüzler ve Bildiriler, YKY, 1997) Vatandaş, roman, Bilgi 1975, Can 1995. Yazın ve Yaşam, denemeler, Çağdaş Yayınları, 1976. Anlatı yerlemleri, inceleme, Ada 1979; YKY, 1993. Dil Devrimi ve Sonuçları, inceleme, TDK, 1982. Yapısalcılık, inceleme, Ada Y, 1982; YKY 1999, Can 2005. Yazının Sınırları, denemeler, Adam Y.,1982; YKY, 1999. Ben ve Öteki, Öyküler, Ada 1983; Can 1998. Aykırı Öyküler, öyküler, Can, 1989. Eleştirinin ABC’si, inceleme, Simavi Y., 1991. Peygamberin Son Beş Günü, roman, Can,1992 (Orhan Kemal roman ödülü, 1993). Tartışmalar, denemeler, YKY, 1993. Bıyık Söylencesi, roman, Can, 1995. Yazın, Gene Yazın, denemeler, YKY 1995, Can 2005 Alıntılar, denemeler, YKY, 1997. Söylemlerin İçinden, denemeler, YKY 1998 (Sedat Simavi Edebiyat ödülü, 1999), Alkım 2004. Komşular, öyküler, Can, 1999. Salaklık üstüne deneme, denemeler, YKY, 2000. Yalan, roman, Can, 2002 (Yunus Nadi roman ödülü, 2003; Ömer Asım Aksoy Ödülü, 2003). Yüz ve Söz, denemeler,YKY, 2003. Kumru ile Kumru, roman, Can, 2005. Göstergeler, Can 2006 dans la vie), YKY, 2001. Roland BARTHES, Yazının Sıfır Derecesi (Le Degré zéro de l’écriture), Metis 1989. Çağdaş Söylenler (Les Mythologies), Hürriyet Vakfı 1990, Metis 1998. Bir Aşk Söyleminden Parçalar (Fragments d’un Discours Amoureux), Metis 1992, 1993, 1996. Göstergeler İmparatorluğu (L’Empire des Signes), YKY 1996. Ch. BAUDELAIRE, Paris Sıkıntısı (Spleen de Paris), Ataç 1961, Adam 1982, 1984, 1992, 1996, 1998. Albert CAMUS, Sisyphos Söyleni (Le Mythe de Sisyphe), Ataç 1974, Adam 1983, 88, 92; Can 1997. Başkaldıran İnsan (L’Homme révolté), Varlık 1967, Bilgi 1975, Verso 1987, 90, Can 1995, 1998. Tersi ve Yüzü, (L’Envers et l’endroit), Ataç, Ara 1988, Can 1991. Sürgün ve Krallık (L’Exil et le Royaume), Can 1996. Yaz (L’Eté), Can, 1994. Düğün ve Bir Alman Dosta Mektuplar (Les Noces, Lettres à un ami allemand), Can, 1995. İlk Adam (Le Premier Homme], Can 1994, 1999. Francis CARCO, Geçmiş Günler, Varlık 1955. J. C. CARLONI, J.C. FILLOUX, Eleştiri Kuramları, Kuzey 1984, Multilingua, 2000 . COLETTE, Duygusal Sürgün (La Retraite sentimentale), Varlık 1959 , Can 1991. Alphonse DAUDET, Taraskonlu Tartarin (Tartarin de Tarascon), Varlık 1954, Can 1981. Sapho, Varlık 1959, Görsel 1992. J.M. DOMENACH, Politika ve Propaganda, Varlık,1995. Roland DORGELES, Ya Gerçek Olsaydı (Si c’était vrai?) Varlık 1956. Güzel Kadın Meyhanesi (Le Cabaret de la Bellefemme), Varlık 1955. Alexandre DUMASfils, Kamelyalı Kadın (La Dame aux camélias), Varlık 1963, Görsel 1992, Kaf 1999. Marguerite DURAS, Sevgili (L’Amant), Can 1986,1992. Gustave FLAUBERT, Madame Bovary, Varlık 1956, Can 1983. Bilirbilmezler (Bouvard ile Pécuchet), Can 1990. Çeviriler Anatole FRANCE, Kırmızı ZamEmile AJAR, Kral Salomon’un Buna ba(Le Lys Rouge), Varlık 1959, Can 1983, 1984. lımı (L’Angoisse du roi Salamon), Can André GIDE, Kalpazanlar (Les Fa1985, 1998. H. Ch. ANDERSEN, Andersen Ma uxmonnayeurs), Varlık 1963, Can 1989. salları, Varlık 1957, YKY 1992, 1994, Vatikan’ın Zindanları (Les Caves du 2005. Vatican), Varlık 1958, Can 1989. Jean ANOUILH, Becket ya da TanDünya Nimetleri (Les Nourritures rı’nın Onuru, Yankı, Kuzey, 1984. Marcel AYME, Yeşil Kısrak (La Ju terrestres), Varlık 1959, Can 1989 (Yeni Nimetler’le birlikte). ment Verte), Milliyet Yayınları 1970, Kadınlar Okulu (L’Ecole des femKoç 2003.. Duvargeçen(Le PasseMuraille), Var mes), Varlık 1967, Kuzey 1984, Sel 2002. lık 1956, Yılmaz Y. 1990, Sel 2002. Ayrı Yol (Immoraliste), Varlık 1960, Kedinin Masalları (Contes du chat Kuzey 1984. perché), Varlık 1955, Can 1989. Jean GIONO, Büyük Sürü (Le Honoré de BALZAC, Goriot Baba Grand Troupeau), Varlık 1956, Koç, (Le Père Goriot), Varlık 1961, Can 2003 . 1983, 2001. Jean GIRAUDOUX, Bella, Varlık Eugénie Grandet, Varlık 1961, Can 1960, 1983, 2001. Julien GREEN, Yeryüzünde Bir YolVadideki Zambak (Le Lys dans la vallée, Varlık 1962, 1968, 1976, Can 1990, cu (Le Voyageur sur la terre), Varlık 1955. 2000. Hervé GUIBERT, Hastane Günlüğü, Yaşamda Bir Başlangıç (Un Début Can 1992. Alexandre JARDIN, Zebrail (Le Zubial), Can 1999. J.K. HYUSMANS, Tersine (A Rebours), YKY, 2003. Joseph KESSEL, Kanatlılar (L’Equipage), Varlık 1955. Valéry LARBAUD, Fermina MARQUEZ, Varlık 1955. Claude LEVISTRAUSS, Yaban Düşünce (La Pensée sauvage), Hürriyet Vakfı 1984, YKY 1994, 1996, 2000, 2004 Pierre LOUYS, Kadın ve Kukla (La Femme et le Pantin), Varlık 1959, Gece 1989. Curzio MALAPARTE, Kan (Kaputt’tan seçilmiş parçalar), Varlık 1955. André MALRAUX, Altenburg’un Ceviz Ağaçları (Les Noyers de l’Altenbourg), YKY, 1996 Somerset MAUGHAM, Tehlikeli Geçit, Varlık 1957, Söylem 1985. Malezya Tılsımı, Varlık 1954, Söylem 1985. Guy de MAUPASSANT, Ay Işığı, İyi Şeyler 1996. Ölümden Acı, Varlık 1960, Görsel 1992. André MAUROIS, İklimler (Climats), Varlık 1967, Görsel 1992. Patrick MODIANO, En Uzağından Unutuşun (Du plus loin de l’oubli), Can 1996. H . de MONTHERLANT, Genç Kızlar (Les Jeunes filles, Pitié pour les femmes, Le Démon du bien, Les Lépreuses), Varlık 1955, Can 1986. (Alkım) Bekârlar (Les Célibataires), Varlık 1962, YKY 1996. (Alkım) Alberto MORAVIA, Oyun İçinde Oyun (Oyun İçinde Oyun, Evlilik, Öyküler), Bilge Yayıncılık 1985. Marcel PROUST, Swann’ın bir aşkı (Un Amour de Swann), Varlık 1962, Can 1983,1990. Raymond QUENEAU, Zazie metroda (Zazie dans le métro), Can 1991, Sel 2003.. Dostum Pierrot (Pierrot mon ami), Can, 1991. Zorlu Bir Kış (Un rude hiver), Sel, 2003. Romain ROLLAND, Tolstoy’un Yaşamı (Vie de Tolstoi), Varlık, YKY, 1995. Jules ROMAINS, Birinin ölümü (La Mort de quelqu’un), Varlık 1955. Alkım, 2004. Raymond ROUSSEL, Locus solus,YKY, 1994. Antoine de SAINTEEXUPERY, İnsanların Dünyası (La Terre des hommes), Yankı, 1970, Can 1992. Kale (Le Citadel, seçme parçalar), Yankı, Çaba 1975, Kaktüs 1999. JeanPaul SARTRE, Sinekler (Les Mouches), Ataç, Kuzey 1985. Georges SIMENON, Kaçak (L’Evadé), Varlık 1959, Nisan 1995, Koç 2003. Katil (L’Assassin), Varlık 1956, Nisan 199, Koç 2003. Michel TOURNIER, Kısa DüzYazılar (Petites proses), YKY, 1993, (Anahtarlar ve Kilitler adıyla, Ayrıntı 2003.) Paul VALERY, Eupalinos ve Öteki Söyleşimler (Eupalinos et autres dialogues), YKY,1992. Stefan ZWEIG, Amok, Varlık, 1954. Usta İşi, Varlık, 1954. O nedenle altmışlı yılların başında hocası Algirdas Julien Greimas’la somut bir bağlantı kurmuş olması bir raslantı değildir; çünkü Greimas da, özellikle sözcüklerin altyapılarından başlayarak, anlamsal örgenliklerle çok yakından ilgilenmiş bir dil kuramcısıdır: İlk yıllarda gerçekleştirdiği sözcükbilim ve sözlük çalışmaları, oluşturacağı yapısal anlambilimin ve göstergebilimin ilk denemeleridir aslında: Sözcük temelinde betimlenen anlamlama örnekçelerini, her boyuttaki yazınsal ya da yazın dışı, dilsel ya da dil dışı anlamlı bütünlere (söylemlere, anlatılara, duyusal nesnelere; vb.) uygulayacaktır. İşte Greimas, tam da böyle bir yönelim içindeyken, Prof. Dr. Süheyla Bayrav’ın Tahsin Yücel’e verdiği ve yönetimini üstlendiği doktora tezinin konusuna ilgi duyar; bu çalışmada kendisine yardımcı olabileceğini söyler. Çünkü tezin ilk amacı, Fransız yazar Georges Bernanos’un romanlarında yer alan imgeleri araştırmaktır. Greimas’a göre böyle bir çalışma, Bernanos’un yapıtlarındaki "imge dizgeleri" üstünde yoğunlaştırılabilirdi, yani imgeler temelinde bir dizi "yapısal örgenlikler" ortaya konulabilirdi: İmgeler arasındaki olası bağıntı biçimleri, tanımlar, soyutlamalar, ulamlama (kategorizasyon) ya da sınıflama yordamlarıyla tümü kapsayıcı bir çözümleme düzeneği geliştirilebilirdi. Bu açıdan Greimas, Tahsin Yücel’in imgeleri derleme ve değerlendirme yöntemini yerinde görür. Oradan yola çıkılarak yeni bir içerik çözümlemesi denenebileceğini ve bir örnekçe (model) ortaya konulabileceğini düşünür. Öyle de olmuştur: Yücel Fransa’ya gider ve tez çalışmalarını onun yanında, onunla birlikte sürdürür (altmışlı yılların ilk yarısı), ama savunmasını Türkiye’de (asistan olarak görev yaptığı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde) yapar. Tez çalışması, L’Imaginaire de Bernanos adıyla Edebiyat Fakültesi Yayınları arasında Fransızca olarak basılır, ama Türkiye’den çok, Batı dünyasının ilgisini çeker: Greimas öncülüğünde gelişen ve "Paris Göstergebilim Okulu" diye bilinen akımın temel kaynakçası içinde yer tutmuştur. 1971 yılında sunduğu Figures et messages dans la Comédie humaine (İnsanlık Güldürüsü’nde Yüzler ve Bildiriler) konulu doçentlik tez çalışması da göstergebilimin gelişmesine katkısını sürdürmüş ve bir yıl sonra yine Fransa’da yayımlanmıştır. Hem CUMHURİYET KİTAP SAYI ? 852 SAYFA 21