Katalog

Ahmet Ümit. 'Istanbul Hatırası'nda zor bir i$e soyunup çok kültürlülüğün, cok renklillğln belki de dünyadakl en önemil merkezl Istan- bul'u ele alıyor. Mj - Mesela bize çok uzak gibi geli- • " yor 2700 yıl öncesine ait kalınulann çıkması. Çıkana kakntı diyor. Onlar ka- L ı değil, hayat. Sen de kalınu olabilir- j . îlerde bizim bu hayatımıza kalına ;îarak bakmamalan içiıı, bizim dc bunla- ra saygıyla yaklaşmamız, oıılann uygarlık olduğunu öğrenmemiz geliyor. Taş, ke- mik parçası değil, çömlek değil, orada ha- yat var. O çömlekte şarap içildi, o çeşme- nin başmda aşklar yaşandı. Yapılan bar- barlığm haddi hesabı yok. Bizans döneıni sarayının üzerine otel yaprmş. Orası eski- den şimdinin Beyaz Sarayı idi. Orada dünya politikasına yön veriliyordu. Bu kadar yakıcı bir sorun. Bunun bir daha görülmesi için bu yöntemi denedim. Sen geçmişe nasıl davranırsan, gelecek kuşak- lar da bize öyle da\Tanacak. "DEĞİSMEYEN ŞEY DÜŞMANLIK" - Eserîerinizde güncel sorulara tarihin tozlu patikalannda cevap anyorsunuz. Bugünün bir sorununa bin yıllar önceki yaşanımşhklarla cevap ararnak gibi. An- cak buna rağmen bir kopuş yaşamıyoruz sorulannız ve cevaplannız arasmda. Yön- teminizden bahseder misiniz? - Yapmaya çalışüğım şey, insanın ev- rensel olarak değişmeyen ve değişebilecek yanlan nelerdir bunları anlatmak. Home- ros'un bize Ilyada'da anlattığı, 2 bin yıl önce yapılmış savaş sırasında yaşanan acı- lar değişmemiş. Cesarete saygı duyuyoruz bu değişmiyor. Ama değişebilecek bir şey var. Biz savaşmayabiliriz. Öldürmeyebîli- riz, doğaya daha iyi davranabiliriz. Bunlar insan doğasının olumlu yanlan olarak or- taya çıkar. Benim vurgu yapmaya çakştı- ğım bu. Mesela Patasana, o zaman da ça- tışmalar vardı, bugün de. Kürt sorunu, Ermeni sorunu yaşamyor. Değişmeyen şey düşmanlık. Insanlar ölüyor. Ama her- kes kiiTiliğini kültürünü özgürce yaşarsa, egemenlik, sömürü kurulmasa birilerinin üzerinde, herkes daha rahat daha özgür yaşayabilir en azından. - "Yaşadığm kent özgür değilse sen de özgür olamazsuı "gibi bir sözünüz var. Birkentin özgürlüğü hangi labirender- den, dinamiklerden geçer? Istanbul ne- den özgür değil? - Özgür değil çünkü prangalar vurul- muş her yanına. Kazıklar sokulmuş. Bü- yük beton binalar kuşatmış. Zincirîer vu- rulmuş. Bencilliğin duvarlan şehri hapis- hane haline getirmiş. Para meselesi. Üçüncü köprü yapılacak ve rant dediko- dulan başladı. Böyle bir şey olabilir mi? Paranın kuşatması altındaki bir şehirden bahsediyoruz. Orada yaşayan insanlar da paranın kuşatması altında. Çocuklann oy- nayacağı park yok. Genç olacak çocuklar, spor yapacak alanlar bulamayacak, kon- ser alanlan yok. Daracık yollar. Neden yok? Çünkü birileri para kazanıyor, biri- leri apartman dikmek zorunda. Bu şehir nasıl özgür olacak. Bu şehrin kültürüne tarihine sahip çıkılması gerekiyor. Kültü- rün, tarihin özgürlüğü olmadan biz nasıl özgür oluruz ki. - Bir başka çelişkiye daha dikkat çek- mek isdyorum. Yani biryandan lstan- bul'daki bütün bu birikimin bir Islami ar- kaplanı var. Bu günkii iktidar da Islanı re- feransk bir iktidar. Bu duruma rağmen en çokyağma, peşkeş bu dönemde yaşam- yor. Bunu nasıl anlamak gerckiyor? - Çünkü şunun farkında değüler. Kül- rür denilen şeyin onlar için bir derinliği yok. AKP'nin problemi bana sorarsanız bir kültür problemi. AKP şaşırtıcı bir şey yaşıyor. AKP gibi bir parti demokratik reform yapmaya kalkışıyor. Bu olacak iş değil. Zaten yüzüne gözüne bulaşunyor. Çünkü gerisinde o demokrasi kültürünü kazandıracak yapı, anlayış yok. Geldiği yer belli. Belki samimiler ama bu yapı yok. Demokratikleşme diyorlar ama par- tiye bakıyorsunuz, Erdoğan tek başma bir diktatör. Ama öte yandan CHP'ye göre çok daha ileri durumda. En azmdan Kürt açılımını dile getirdi, boş da olsa. Ama CHP söyleyecek mi bekliyoruz. Müslü- manlık, canıi diyor ama onun arkasındaki derin kültürün farkında değil. Ayasofya sadece bir kilise değil, Süleymaniye sade- ce bir cami değil. Bunu bilmiyor. Ente- lektüel damarın gelişmesi lazım. Bir geliş- me var ama hâlâ çok erken. Islamiyetin kendi entelektüellerini yetiştirmesi lazım. Öteki türlü, sadece politik tslam bakışıyla I bu olmaz. lslam kültürü gözüyle bakmak lazım. Tasavvuf açısından tabii. Çünkü tasavvul iktidardan uzak durur. Neisin örgütlenmiş halidir der ve uzak durur. Muhammed'in torunlannı da yine Müslü- manım diyenler öldürdü . Tasavvufun bu iktidar kaı-şıtı yanı çok önemli. - Kitap 7 jifresj üzerine kurulu. 7 cina- yet, 7 hükümdar, 7 dönem, 7 semtgibi. Bu durumun kitaptakinin dışında bir iro- nisi varmıya da sizin açımzdan okuyucu- nun anlaması gereken neydi? - 7, kurgu ile ilgili... Roman kurgusu ile ilgili. 7 tamamlanmış demektir. 7 devinim tamamlanması demektir. Çcvirimin ta- mamlanmasıdır. Romanda da böyle. 7'de tamamlanıyor. Phytagoras'a göre bir mantığı var. Olgunlaşmış bir kurgunun sayısal verisi diyebiliriz. - Komiser Nevzat amaona ulaşmakiçin bütün mesleki protesyonelliğini kullanı- yor. Bu hırs sırasında kcndi hayatı aüllaşı- yor. HedeBne ulaştığında ise hayaunda bir şey kalmıyor. Bilmek bedel mi gerekti- riyor? • Şöyle bir gerçek var: Ideal kahraman bir polis gelir, kötüleri bulur cezalandınr ve mutlu oluruz. Böyle bir şey yok. Bu ya- { lan. Dünyanın en korkunç katilini yakala- | sa da bir polis, yarın başka bir katil çıkar. Nevzat ne kadar başanlı olursa olsun, ba- şarısız. Yakaladığı her insanın arkasında bir bataklık olduğunu biliyor. Sistemin kendisi bunu yapıyor. Ne olursa olsun başansız. Polis dışandan bakar çözer do- kunmaz gibi bir algı var. Hayır, öyle de- ğil. Bana değmeyen yılan bir gün sana da dokunur meselesi var. Sesini çıkarman la- zım. Nevzat da her şeye rağmen başanlı değil, acı çeken bir insan. Sistemin kendi- si bizi mutlu etmiyor yani. • Istanbul Hatirası/Ahmet Ümit/Eve- rest/590s. -ı Yazan Kadının Savunması Jenny Diski Montaigne'in "Denemeler"ini gelecek kuşaklara aktarmak için çabalayan Marie de Gournay'in hayatı.. Yaz agst'Kadıinın JJavıuıınası JENNY DISK1 Ey Yecüc Mecüc BirinciKHap Kâhin Kral Celaleddin Özcan Yazann bir Türk efsanesinden yola çıkarak kurguladığı bu eser, en çok okunan "Yerli Fantastik Roman" olmaya şimdiden aday... Cin Çukuru İhsan Bayram "Cin Çukuru", memleketimden insan manzaraları çiziyor... Yusuf Atılgan'ın has dostu İhsan Bayram, bu romamyla ustasımn izini sürüyor. 0 Asıl Efendiler Levantenler Osman Öndeş Bir zamanlar memleketin "Asıl Efendiler"i olan Levanten'lerin yasamlanna dairyayımlanmış en kapsamlı kitap. Şenocak Yayınlan Şair Eşref Bulvarı No:22 K:2 D: 209 Karaahmetoğlu İş Merkezi Cankaya / İZMİR Telefon: 0.232 446 1840 - 446 1802 • Faks: 0.232 446 4790 • E-Posta: infolasenocakyayinlari.com CUMHURİYET KİTAP SAYI 1065 SAYFA 17