Katalog

Jack London'un Toplu Yapıtları'na Kahraman biryazarCem Yayınevi, dünya edebiyatının ölümsüz yazarlarından Jack London'ın toplu yapıtlarını, 9'u roman {Yanan Cünışığı, Beyaz Diş, john Barleycorn, Uçurum İnsanları, Deniz Kurdu, Martin Eden, Demir Ökçe, vahşetin çağrısı, Elsinore'da Isyan), 5'i öykü lYol, Atalannm Tannsı, Kurdun Oğlu, Soğuğun çocuklan, Insanın Sadakatî) ile Âdemden önce romanıyla birlikte BalıkDev- riyesi Hikâyelerive Kızıl Veba romanına eklenen Cüney Denizi Hikâyelerive yazılarından oluşan bir kitap (Devrim ve Diğer Yazılar) olarak, ayrı ayrı çe- virmenlerin Türkçesiyle ve Kadir Kıvılcımlı'nın notlarıyla 17 ciltte sundu. O önerYAĞCl B "Göçebe adımları eskiye hasreün/ Aşındırmakta baklalannı gelenek zindrinin/ Bir kere daha uzun uyku- sundan uyanmakta/ Vahşi temsilcisi ilksel türünün." (Jack London, Vahşetin Çağrı- s/'nın girişinden) -J- ^ g f ^ azı yazarların her yazdığını okumak isteriz. 68 Kuşağı için Jack London böyle bir yazardı. Siyasal bilinçlen- menin rüzgânyla müthiş bir hırsla kitaplar, yazarlar keşfedip okuduğu- muz o ilk gençlik yıllarımızdaki ya- zarlardan biri de Jack London'dı. Onun özellikle dönemin siyasal bi- linçlenme gereksinmesine denk düşen Demir Ökçe, Uçurum lnsanlan. Martin Eden gibi romanlan baskı üstünc baskı yapıyor, okuyanların birbirine önermesiy- le bu romanlar elden ele geziyordu. Kurt Kanı, Vahşetin Çağnsı, Deniz Kurdu, Yanan Günışığı, Beyaz Diş gibi kitapları birbirinden ilginç, özgün ve yeni konulanyla kimi kutuplardan, kimi vahşi hayvanlann dünyasından, kimi uçsuz bu- caksız denizlerden, kimi ıssız bozkırlar- dan, kimi tarih öncesinden kimi doğanın bin bir güzelliklerinden getirdiği sevgiler- le vazgeçilmez bir yazar haline getirdi Jack London'ı. 1970'li yıllardan başlaya- rakJack London'ın kitaplan çeşitli yayı- nevlerinin listelerinde çeşitli adlarla, yeni çevirilerle kitapçı raflarınm vazgeçilmez yapıdanndan oldu hep. AMERİKAN ROMANININ DOÖUŞU VE CELİSİMİ Ölümünün 100. yılı yaklaşırken Jack London'ın yapıdarını ve yaşamını anlamak için önce Amerika Birleşik Devlederi'nde- ki edebiyatın -ve asıl olarak romanın- geli- şim çizgisine lasaca bir göz atmak istiyo- rum. Bu kuşbakışı yaklaşım, geç başlayan ama güçlü bir roman geleneği kuran Ame- rikan edebiyatındaki "Jack London Fırtı- nası"nı aktarmamızı kolaylaşüracaktır sa- nıyorum. flk ürünleri 17. yüzydda dinsel şiirlerle ve Ingilizce olarak görülen Amerikan ede- SAYFA 1O biyatının sömürge edebi- yatı olmaktan kurtulması yolundaki ilk adımlar, Avrupa'da yaşanan *ay- dınlanma çağı"ndan etki- lenüerek atıldı. Bu döne- min en önemli katkısını yapan kişi Benjamin Franklin'dir (1706-1790). On sekizinci yüzyıl Amerika'smda şiirler, ti- yatrolar ve roman dışın- daki düzyazılar yaygın olarak yazılıp okunurken romanda önemli bir gelişme görülmedi, yayımlanan ilk roman TTıe Power of Sympathy (1789) oldu. William Hill Brown"ın bu romanından iki yıl sonra da Susanna Haswell Rowson'ın Charlotte Temple adb romanı; daha sonra da Hugh Henry Brackendridge'b Modem Chivalry, Amerikan uzun roman geleneği- nin öncüsü olan Gilbert Imlay'nin The Emigrants, Charles Brockden Brown'ın Wielandadk romanlan ilk örnekler olarak yayımlandı. tngiliz ege- menliğine karşı kendine özgü bir edebiyatın ilk adımlarıdır bunlar. On dokuzuncu yüzyıl başlarında egcmen olan romantik akım, zenci- beyaz ayrılığını konu al- dı, yaşanan iç savaşın et- kileri edebiyata da ger- çekçiliği ve Nathaniel Hawthorne (1804- 1864; KızûDamga), Edgar Allen Poe (1809-1849), Hermann Melville (1819- 1891; MobyDick) gibi yazarları getirmiş- tir. On dokuzuncu yüzyılın ortalarına ka- dar Amerikan romanında yalnızca edebi- yata folkloru, halk sanatmı sokan Mark Twain (1835-1910; Tom Sawyer'm Serü- venleri, Hucleberry Finn'in Serüvenleri) ve Henry James (1843-1916; DaisyMiller) yetişti. "Amerikan eleştirel gerçekçiliği", 20. yüzyıla doğru toplumun sorunlara eği- len dev yazarlannı tckcr teker edebiyata sokunca da Amerikan romanı dünya ede- biyatında kendini göstemıeye başladı. Bu dönemde Thedore Dreiser (1871- 1945; Bir Amerikan Trajedisi), Shenvood Anderson (1876-1941; YoksulBeyazlar), Upton Sindair (1878-1968; Petrol, Şikago Mezbahalan), Sinclair Lewis (1885-1951; Babbit), Henry Miller (1891; OğlakDö- nencesi, Yengeç Dönencesi), PearlS. Buck (1892-1973; Ana), F. Scott Fitzge- rald (1896-1940; Büyük Gatsby), John Dos Passos (1896-1970; USA, Manhattan Transfer), William Fa- ulkner (1897-1963; Ağustos Işığı, Absalom Absalom, Ses ve Öfke), Ernest Hemingway (1898-1961; Silahkra Veda, Çanlar Kimin İçin Çahyor, ihüyarBa- hkçı), John Steinbeck (1902-1968; Farelerve Insanlar, Bitmeyen Kavga, Gazap Üzümle- ri, Yukan Mahallc) ve Erskine Caldwell (1903-1987; Tütün Yolu) Amerikan ger- çekçiliğinin usta yazarları olarak ortaya çıktı. Bu yazarlar kuşağı, Amerikan edebiyatı- nın kökleşmesini ve dünyada kendini ka- bul ettirmesini sağladı. Böylelikle Bağım- sızlık Savaşı'ndan önce roman ömeğinin görülmediği Amerika'da güçlü bir roman geleneği yaratılmış oldu. JACK LONDON ADLI SERÜVENCİ Bu gelencğin halkalanndan ve güçlü ya- zarlarından biri olan Jack London, 1876 yılında (12 Ocak) San Francisco'da doğ- du. Özgünlüğünü, yaşama sınıfsal pers- pektiften bakmakla sağlayan ve Amerikan romanına ilk kez işçi sınınnın sorunlannı sokan Jack London, bu güçlü romancı kadrosu içinde kendini var etmeyi başaran biryazardır. Uretken bir yazar olan Jack London, imzasım attığı romanlannın ve öykülerinin konulannı kendi serüvenlerle dolu yaşa- mından, yolculuklarından, görüp izledikle- rinden aldı, yazdıklarıyla toplumunun - özellikle alt kesimlerinin- yaşamlannı ak- tardı. Jack London, gerçeği bulma aşkıyla dolu olan, düşüncelerini yazdıklannda ce- sürca sergiledi; dünyayı kavrayışı, düşünsel zenginliği, olanca yoğunluğu, dobra dob- ra, yalın anlatımı ile güçlü ve eddleyici bir yazar oldu. Asıl adı John Griffith London'dı. Evlilik dışı bir çocuktu vc soyadını, o sekiz aylık- ken anncsinin evlendiği kocasından aldı. Çocukluk yıllan yoksulluk içinde geçti; küçük yaşından itibaren gazete satıcdığı, teknelerde tayfakk, deniz polisliği, balıkçı- lık gibi işlerde çalıştı ve buralarda toplu- mun alt tabakalanndaki insanlan tamyıp onlann yaşamlanm gördü. Tekneyle San Francisco körfezini dolaşıp istiridye kor- sanlarını izledi (Balık Devriyesi Hikâyeleri bu serüvenin öykülerinden oluşur), bir ge- miyle tayfa olarak Japonya'ya gitti. 18 ya- şındayken, 1893 ekonomik paniği sırasm- da yük trenleriyle Washington'a yürüyen işsizler ordusuna katıldı, ABD'nin birçok bölgesini gezdi. 1894 yılında artık o sosyalist bir militan- dı ve kütüphanelerde Danvin, Marx, Spencer, Nietzsche okuyarak kendini eğit- ti. Bu düşünürlerin düşüncelerinden etki- lendi. 4 yıllık liseyi bir yılda bitirip Califor- nia Üniversitesi'nde kısa bir süre okudu. 1896'da Sosyalist İşçi Partisi'ne girdi, aynı yıl partisinin Oakland Belediye Başkan adayı olarak seçime katıldı. 1897'de okul- dan aynlıp Altma Hücum döneminde Alaska'ya giden altın arayıcılanna katıldı. Bir süre hapiste kaldı. Döndüğünde yine yoksul ve işsizdi ve şansını yazarlıkta dene- meye karar verdi. Jack London müthiş bir enerjiyle yaşadı ve yazdı. 17 yılda ilginç konu- C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 6 5