Katalog

TaylanSorgundan iki kitap: 'Devlet Kavgası' ve Türklerin işkencede Bir Yıli: Bekirağa Bölüğü' TAYI \N DEVLET KAVGASI I A VI AN SOKIÎUN tllKKIJ'RİN İSKI NODH BİR YILI İttihat ve Terakki'nin bilinmeyen yönleri Bizler için İtti- hat ve Terak- ki'nin pek çok bilinmeyeni var. Gazeteci yazar Taylan sorgun, Dev- let Kavgası ki- tabında yıllar süren araştır- malarını biz- lerle paylaşa- rak, o günlere ve ittihat Te- rakki'nin tüm bilinmeyenle- rine ışık tutuyor. Devlet Kav- gası eserlnm devamı niteliğin- de yayımlanmış diğer eseri de Türklerin İşkencede Bir Yıh: Bekirağa Bölüğü kitabıdır. Ya- zar bu kitabında ise. Birinci Dünya Savaşı sonunda 30 Ekim 1918de imzalanan Mon- dros Mütarekesi'nden Kurtu- luş Savaşı sürecine ve Mustafa Kemal Paşa'nın Bekirağa Bölü- ğü Hapishanesi'ne geliş gidis- lerini içeren dönemi anlatıyor. n senav SEBA 1 957 yılında gazetecilik mesleği- ne başlayan Taylan Sorgun, it- tihat ve Terakki'nin kuruluşun- dan 1938 kadar olan süreci belgelerle araştıran, o dönemi en iyi £.- bilen uzmanlardan biri. Sorgun, kari- i- yeri boyunca çeşitli gazetelerde çalı- şır, bir süre sonra da yakın tarihimizle il- gilenmeye ve bu yönde araştırmalara baş- lar. Halen gazetecilik yaşamına devam eden Sorgun, 1904'ten başlayıp 1938'e kadar olan süreci araştınrken o dönemi yaşayanlardan dinler ve bunlar pek çok yazıda da kaynak olarak kullanılır. Yazar, Devlet Kavgası eserinin öns- özünde de kitabın nasıl hazırlandığını ve bu araştırma sürecini özeüikle vurgulu- yor: "Bu kitap o dönemi yaşayanların ve İttihat Terakki içinde bulunmuş olanların bana anlattıklanndan ve onlardan kalan yayınlanmamış hatıratların toplanmasıyla otaya çıkarılmıştır..." Devlet Kavgası'nda tüm bu bilgi ve hatıratlar ustaca kurgu- lanmış ve yüzyıllarca yayılma politikası güden Osmanlı Imparatorluğu'nun siya- seten ve iktisaden çöküş yaşadığı günler- den 31 Mart Olayı'nın sonrasına kadar olan bir süreç ele alınmış. Kitapta, Osmanlı-Rus Harbi ile toprak kayıpları yaşayan ve kapitülasyonlarla kendi ipini çeken Osmanlı'da ilk vatanse- ver hareketlerin nasıl başlayıp yayıldığını ve tttihat Terakki'nin ağır baskılara rağ- men nasıl örgütlendiğini görüyoruz. An- cak tüm bu süreç tarih kitaplarındaki gibi gün gün değil, kimi zaman o döneme ta- nıklık edenlerin ağzından, kimi zaman da anılarından alıntılarla aktarılıyor. Kitabı canlı kılan ve o günleri yaşayıp anlamamı- zı sağlayan da bu üslubu. O insanların ne- ler yaşadıklannı, hissettiklerini, iç dünya- larını keşfetmemize olanak sağlıyor. Belki de bu kahramanlardan bazılannın isimle- rini ilk kez duyabilirsiniz ama pek çoğu tanıdığımız önde gelen kişiler: Tıbbiyeler- de "Padişahım çok yaşa!" nidasını söyle- meyerek ilk isyanı başlatan öğrencilerden, Mithat Şükrü Bleda'lara, Doktor Nâ- zım'lara, Namık Kemal'den Yusuf Akço- ra'lara, Celal Bayar'lara, Fethi Okyar'dan Talat Bey'lere ve nicelerine kadar pek çok isim bulunmakta. Bu isimler bir cemiyet kurarken bir ülkenin de kurtuluş öyküsü- ne öncülük etmişler. Kitabın en ilgi çekici yerlerinden biri de Mustafa Kemal'in Bekirağa Bölüğü'ndeki hapishane günleri ve sürgüne gönderil- dikten sonra kurduğu cemiyetle İttihat ve Terakki'nin birleşmesinin anlatıldığı bö- lüm. Yazar bunun, zamanın emperyaliz- mine karşı başlatılmış bir ihtilal karakte- ristiği olduğu görüşünde. Yazar, devam eden süreçte İttihat ve Terakki nasıl genişleyerek büyüdüğünü ve hangi olayların cemiyetin ülke yöneti- minde söz sahibi olmasını sağladığını an- latıyor. Bunun yanı sıra Padişah Abdülha- mit'in ağır baskılan, cemiyeti dağıtmak için verdiği uğraşlar, halkın günden güne yoksullaşması, Avrupa'nın gizlice ülke topraklarını paylaşması ve bunlar karşı- sında İttihat Terakki Cemiyeti ile Mustafa Kemal'in tutumu da dile getirümekte. Ki- tabın son bölümünde ise Avrupa'nın ve padişahın desteklemesiyle patlak veren 31 Mart Olayı'nın nasıl geliştiği ve sonuçlan yer alıyor. Aynca o günleri zihnimizde canlandıracak fotoğraflar da eklenmiş. Devlet Kavgası'nm devamı niteliğindeki Türklerin İşkencede Bir Yıh: Bekirağa Bölüğü hde ise yazar, Birinci Dünya Sava- şı sonunda 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi'nden Kurtuluş Sa- vaşı sürecine ve Mustafa Kemal Paşa'nın Bekirağa Bölüğü Hapishanesi'ne geliş gidişlerini içeren o dönemi anlatıyor. Sor- gun'un Mütareke Dönemi ve Bekirağa Günleri olarak nitelendirdiği eserde, o dönemin bütün dramatik hadiseleri, ide- allerine inanmış bir neslin sevinçleri, öfke- leri ve yılgınlığı reddeden karakteristikleri dile getirilmiş; kitap yine o günleri yaşa- mış kişilerin anılarından ve yazara anlat- tıklanndan derlenmiş. Taylan Sorgun özellikle bu süreci ve Bekirağa Bölüğü Hapishanesi günlerini ayrı değerlendirip incelemek gerektiği görüşünde. Bu ne- denle o süreci ayrı bir kitap olarak yayım- ladığını belirtiyor. Türklerin İşkencede Bir Yıh: Bekirağa Bölüğü kitabında ana hatlanyla; 31 Ekim 1918 gününden itibaren, 8 Kasım 1918 güniine kadar olan zaman içinde Mustafa Kemal'in Adana'daki Yddırım Orduları Grubu Karargâhı'ndan saraya ve hükü- mete "mütareke ahkâmının kabul edile- mez olduğunu, buna uymayacağını" bildi- rerek büyük ihtilalin ilk işaretlerini ver- meye başlayışını, 13 Kasım 1918 ile 16 Mayıs 1919 tarihleri arasında Istan- bul'dayken yaptığı Kurtuluş Savaşı hazır- lıklannı anlatılıyor. Ancak kitapta özellikle dikkat çeken noktalar; Anadolu'yu işgale başlayan yeni devletlerin temelleri ve Itilaf Devletle- ri'nin de istekleriyle tutuklanarak Bekira- ğa Bölüğü olarak bilinen hapishaneye ko- nulan İttihat ve Terakki erkânın oradaki hayatlan ve Mustafa Kemal'in onları ziya- reti ve ülkenin kurtuluşuna yönelik yapı- lan konuşmalar. Kitapta bunlar dışında bugüne kadar hiç bilmediğimiz ve ilk kez karşdaşacağımız tarihi bilgiler de yer alı- yor. • Devlet Kavgası/ Taylan Sorgun/Destek Yaymlan/269 s. Türklerin İşkencede Bin Yılı: Bekirağa Bölüğü/ Taylan Sorgun/Destek Yayınla- n/301 s. Karaefmas Universitesi'ndeki sempozyum kitaplaştı Medyanın kültür üretimleri Urban Kitap tarafından basılan Karael- mas 2009: Medya ve Kültüradlı kitap Ekim 2009da yitirdiğimiz ünlü iletişim bi- limci Prof. Dr. ünsal Oskay'a adandı. Top- lam 13 bölüm, 39 makale ve genel otu- rum çözümlemelerinden oluşan kitapta 50 yazarın katkılan bulunuyor. Kitapta, 11 Ekim 2009 tarihinde yitirdiğimiz Cum- huriyet gazetesi Yazıişleri Müdürü Meh- met Sucunun da makalesi bulunuyor. n Cafer KURT K ültür Araştırmalan Derneği'nin başlattığı, Kültür Araştırmalan Sempozyumu'nun Zonguldak Karaelmas Üniversitesi'nde2- 4 Temmıız 2009 tarihinde gerçekleştirilen beşinci toplantısının oturumlannda sunulan maka- le ve bildiriler Marmara Üniversitesi İletişim Fakül- tesi tletişinı Bilimleri Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nurçay Türkoğlu vc Dr.Sevilen Toprak Ala yoğlu tarafından kitaplaştırıldı. Kitabın giriş bölümünü Beşinci Kültür Afaştırmaları Sempozyumu kapsamında gerçekleştirilen genel otıırum- larda sunulan konuşmalar oluşturuyor. Bu bölümde, uraştırmacı yazar, gazeteci Hıfzı Topuz'un "Medya ve Si- yaset Kiiltürü" başlıklı konıışma metninden sonra, yönet- men ve öğretim üyesi Ethem Özgüven'in "Kontralar" metni yer alıyor. Konuşma kayıtlannın düzenlenmesin- den oluşan "Yerel Medyanın Gerekliliği" adlı alt bölüm- de, genel oturumun ev sahipliğini yapan Karaelmas Ga- zeteciler Derneği Başkanı Atilla Öksüz ile Türkiye Gaze- teciler Cemiyeti Başkanı Orhan Erinç, Doğuş Yayın Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Erman Yerdelen ve ga- zeteci Fikret Bila'nın yerel medya ile ilgili görüşleri yer alıyor. Medya ve kültür araştırmacılarını bir araya getiren kitaptaki akademik makaleler; Küresel Medya-Yerel Medya, Zonguldak Araştırmalarında Medya ve Kültür, Toplumsal Hareketler, Kamusal Alan, Sinema, Televiz- yon, Siyaset ve Medya, Sanat ve Medya, Dijital Kültürü Paylaşmak, Gündelik Yaşam, Toplumsal Cinsiyet ve Medya, Gençlik ve Medya, Avrupa ve Medya bölümleri altında düzenlendi. "Küresel Medya Akışında Görün- meyenler ve Kınlmalar" başlıklı ilk makalede Nurçay Türkoğlu, küresel medyanın kıtılma aralıklanndan yurt- taş dayanışmasına bakarken, yeni med- ya olanaklannın ancak fîziksel gerçek- likteki hilesiz toplumsal iletişim koşul- larında yardımcı olabileceği görüşünü işliyor. Sinema, kitapta iki makale ile yer alıyor. Z.Tül Akbal Süalp, "Unutmak îstemenin Boş- luğunu Dolduranlar; Arabesk-Noir ya da Hiçlik Kutsa- malan" makalesinde, 1990'lann ikinci yansından günü- müze Türkiye sinemasını sorgulayarak, bu dönemdeki karardık erkek melodramlarının, nihilizminin Türki- ye'nin toplumsal ve siyasi hafıza kaybı eğilimiyle ilişkisini irdeliyor. Ayşe Koncavar ise, "Türk Sinemasında Sınıfsal Çatışma: 'Karanlıkta Uyananlar' Filminde Toplumsal Gerçekçilik" çalışmasında, 196O'lı yıllarda öne çıkan si- yasal dönüşüm ortamının, sînemada işçi temsillerine na- sıl yansıdığını inceliyor. Kitabın "Anma" bölümünde, 11 Ekim 2009 tarihinde yitirdiğimiz Cumhuriyet Gazetesi Yazıişleri Müdürü Mehmet Sucu'nun "Küreselleşmenin Gerçekliği: Y-M- D Kuşaklan" başlıklı makalesi de yer alıyor. Sucu, maka- lesinde 1980 sonrası doğan ve tüketime yöneldikleri için her şeye "evet" diyen "Yes" kuşağı, dijital dünyaya do- ğan Medya ve Mobil kuşaklan inceliyor. Sucu, makale- sinde gazetecilikten gelen gözlemleriyle, toplumsal dö- nüşüm süreçlerini birleştirerek, her daim güncelliğini koruyacak tespitlerde bulunuyor. • Karaelmas 2009: Medya ve Kültür/ Yayıma Hazırla- yan: Nurçay Türkoğlu, Sevilen Toprak Alavoğlu/ Urban Kitap/614 s. S AY F A 18 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 0 4 8