Katalog

CMYB C M Y B 18 MART 2010 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13ekonomi@cumhuriyet.com.tr IMF’YE GÖRE İŞBİRLİĞİ YETERSİZ IMF Başkanõ Başkanõ Dominique Strauss-Kahn, krizi aşmak için ülkeler arasõnda yeterince işbirliği yapõlmadõğõnõ ve bu durumun kaygõ yarattõğõnõ söyledi. Avrupa Parlamentosu’nda konuşan Kahn “Birlikte çalõşarak daha güçlü ve istikrar- lõ bir büyümenin temellerini atabiliriz. Çin ile Almanya’nõn iç talebi kuvvetlendirmesi gerek” dedi. Kahn geçen yõl- ki resesyondan sonra ekonomide bu yõl yüzde 4 ora- nõnda büyüme beklendiğini ifade etti. HONDA 412 BİN ARACINI GERİ ÇAĞIRDI Japon otomobil üreticisi Honda, ABD’de 412 bin aracõnõ fren sisteminde sorun bu- lunduğu gerekçesiyle geri çağõrdõğõnõ açõkladõ. Şirket sözcüsü Chris Martin, so- runun 344 bin adet Odyssey ile 68 bin adet Element modellerini kapsadõğõnõ belirtti. Martin, geri çağõrma kararõnda 2007- 2008’de üretilen söz konusu araçlarõn fren pedallarõyla ilgili müşterilerden ge- len şikâyetlerin dikkate alõndõğõnõ ifade ede- rek, şikâyetler arasõnda az sayõda maddi hasarlõ kaza ile üç ayrõ hafif yaralanma va- kasõ bulunduğunu söyledi. Şirket, geçen ay Kuzey Amerika’da 437 bin 763 adet oto- mobilini hava yastõklarõndaki bir sorun ne- deniyle geri çağõrmõştõ. ‘YUNANİSTAN’A YARDIM AB’NİN ÇIKARINA’ Yunanistan Cumhurbaşkanõ Karolos Papulyas, Yunanistan’õn içinde bulun- duğu krizden çõkmasõ yolunda AB’nin destek vermesinin kendi çõkarõna oldu- ğunu söyledi. Sorunun Yunanistan’õn değil Avrupa’nõn sorunu olduğunu be- lirten Papulyas, çözümün de Avrupa’dan geleceğine dair iyimserliğini dile getir- di. Yunanistan’õn krizden çõkma çalõş- malarõ karşõsõnda Almanya Başbakanõ Angela Merkel’in tutumunu da yorum- layan Papulyas, Alman Başbakan’õn da kendi sorunlarõ olduğu, önümüzdeki dö- nemde yapõlacak kritik seçimlerde lehi- ne olacak bir şeye sahip olmak istediği değerlendirmesinde bulundu. Kuruluşunun 1111 (=15.) yõlõnõ kutlayan Türkiye Bilişim Vakfõ sektördeki eleman açõğõnõ giderecek proje yürütüyor Ekonomi Servisi - Türkiye’de iş- sizlik sorununun endişe verici boyut- lara ulaştõğõnõ hatõrlatan Türkiye Bili- şim Vakfõ (TBV) Başkanõ Faruk Ec- zacıbaşı, bilişim sektöründe de istenen vasõfta eleman bulmakta güçlük çek- tiklerini belirterek vasõf kazandõrõcõ bir eğitim projesi hazõrladõklarõnõ açõkla- dõ. “Gençlerde işsizlik oranı yüzde 25’lerde. Ama daha da kötüsü, ya- şı 40’ı aşmış kıdemlilerin işsizliğin- de. Çünkü onların iş bulma şansı çok daha zor” diyen Eczacõbaşõ, bunlarõn donanõm, yazõlõm, web tasarõmõ ve ben- zeri alanlarda 18 aylõk bir eğitim prog- ramõndan geçirildikten sonra çalõşma olanağõ bulabilecek hale getirileceği- ni belirtti. Faruk Eczacõbaşõ, 1111 (=15.) yõl- dönümünü kutlayan vakfõn yönetici- leriyle birlikte Galata’daki evinde bir araya geldiği bazõ gazetecilerle vakfõn kuruluş amaçlarõ ve Türkiye’de inter- net, bilişim kültürü ile ilgili sorunlarõ paylaştõ. Toplantõda Eczacõbaşõ ve va- kõf yöneticileri özetle şu noktalara vurgu yaptõ:  Türkiye’de genç işsizlerin oranõ yüzde 25. Daha da önemlisi kõdemli in- sanlarõn işsizliği. Ama artõk kõdemli- ler iş bulamõyor. Gençler her işi ya- pabilir ama kõdemliler öyle değil.  Aslõnda bizim sektörde eleman açõğõmõz var. Oysa Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açõkladõğõ iş- sizlik verilerinde en büyük işsizlik ora- nõ bizde gözüküyor. TÜİK bu tip bul- gularõ söktörlerle paylaşsa bu sonuç- lar daha değişik gözükebilir. İstan- bul’da, Ankara’da bu tip bir işsizlik- ten bahsedilemez. Ama adõ bilgisayar eğitimi olup vasõf kazandõrmayan bi- rimlerden çõkanlar boşta gözükebilir.  Bilişimci gibi gözüküp işsiz olan varsa, yenilikçi süreçleri karşõlayabi- lecek bir eğitimi yok demektir. Oysa Türkiye bilişim sektöründe iddialõ olacaksa, eleman açõğõ azalmayacak, artacaktõr.  Türkiye’de girişimcilik için ser- maye eksiği var da denemez. Fikre ser- maye bulunur. Türk toplumunda fik- ri girişimciliğe çevirecek özgüven ek- sikliği var.  Bunlarõ dikkate alarak donanõm, yazõlõm, web tasarõmõ gibi 50 civarõn- da iş ünvanõ kazandõracak projeler içindeyiz. Matematik altyapõsõ olan ve üniversiteyi bitiren iktisat, mühendis- lik, tamel bilimler okumuş kişileri 18 aylõk bir eğitimle bizim sektöre dev- şirebiliriz. Bu yol sadece gençlere de- ğil, sağlam bir altyapõsõ olan kõdemli- lere de açõk sayõlabilir. TBV Başkanı Faruk Eczacıbaşı, bilgisayar dilinde 15 anlamına gelen 1111’in kuruluş yıldönümünü simgelediği için seçtiklerini söyledi. Avrupa’nõn en hõzlõ büyüyen havayolu THY yeni uçaklara personel yetiştirmeye çalõşõyor 1000 hostes alınacak HASAN ERİŞ MANCHESTER - Kriz yõlõnda bile Avrupa’nõn en hõzlõ büyüyen ha- vayolu unvanõnõ kazanarak uluslar- arasõ kamuoyunun dikkatini çeken Türk Hava Yollarõ (THY) bir yandan yeni siparişlerle filosunu büyütürken bir yandan da personel açõğõnõ ka- patmaya çalõşõyor. Yõlbaşõndan bu yana 130 yabancõ pilotu kadrosuna katan THY bu amaçla, 1000 yeni hostes ve 600 ikinci pilot alacak, ya- bancõ pilot sayõsõnõ da yõlõn ilkyarõ- sõnda 300’e çõkaracak. Marka tanõtõmõnõ arttõrmak için Barcelona’dan sonra Manchester Uni- ted’e de ana taşõ- ma sponsoru olan THY’nin Yöne- tim Kurulu Baş- kanõ Hamdi Topçu, Manches- ter’de düzenlediği toplantõda ö z e t l e şunlarõ vurguladõ:  Cumhuriyetin 100’üncü kuru- luş yõlõnda dünyanõn lider havayolu şirketlerinden biri olmayõ hedefli- yoruz. 2023’e kadar olan dönemi planladõk. 2010 sonuna kadar ikisi kargo için olmak üzere geniş gövdeli 10 tane 330 Airbus gelecek. Halen uzun menzilli ucuşlar için kullandõ- ğõmõz geniş gövdeli uçaklarõn filo- daki ağõrlõğõ yüzde 25. Bunlar gelince geniş gövdeli uçaklarda yüzde 83 bü- yüyeceğiz. Kargo kapasitemiz de ikiye katlanacak. Uçuş Akademisi  2013 sonuna kadar toplam 8 milyar dolarõn üzerinde 87 uçak si- parişimiz var. Bunlarõ leasing’le fi- loya katacağõz. Ödeme planõ ortala- ma 7 yõl vadeli olmak üzere 12 yõla kadar yayõlõyor. 2023’te muhafaza- kâr bir hedefle 250’den fazla uçağa çõkacağõz. Ana üssümüz İstanbul  Uçuş okulunun kuruluşunu ta- mamladõk. Uçuş Akademisi’ne 10 ta- ne Chesna tek motorlu, 2 tane çift motorlu uçak aldõk. Buradan 70 pi- lot mezun oldu. Önümüzdeki yõllar- da mezun pilot sayõsõ yüze çõkacak. Anadolu üniversitelerinin mezun- larõnõ da değerlendiriyoruz.  1000 hostes, 600 ikinci pilot al- mayõ hedefliyoruz. 2003’e kadar kaynağõn yüzde yüzü Türk Hava Kuvvetleri’ydi. Şimdi bu oran yüz- de 7. Pilotlarõn yüzde 93’ünü ya ken- dimiz yetiştiriyoruz ya da piyasadan sağlõyoruz. THY 2010 içinde 130 ya- bancõ pilot aldõ. Altõncõ ayõn sonuna kadar bu sayõ 300’e çõkacak. Ame- rika dahil yurtdõşõnda birkaç okulla irtibat halindeyiz. Geçici olarak 180 pilotu da bu okullarda yetiştirme pro- jemiz var.  THY Avrupa’nõn en genç ha- vayolu. Star Alliance üyeliğinin ar- dõndan İstanbul uluslararasõ transit yolcu trafiğinde önemli bir merkez haline geldi. 120 kente uğruyor. İs- tanbul çõkõşlõ 950 noktaya bilet ke- siyor. Tek eksiği tanõtõm. 2010 rek- lam bütçesi 70 milyon dolara çõktõ. Daha önce 30’du.  THY’nin seçtiği hub (merkez) İstanbul. Buradan üç saat içinde 35 ülkeye uçmanõz mümkün. Bir uçak- ta 22 ayrõ bağlantõlõ yolcu bile ol- sa buradan kolaylõkla dağõtabili- yoruz. 2009’da transit yolcuda yüzde 371 artõş oldu. Türkiye’nin jeopolitiği, komşularla sõfõr sorun politikasõ, marka değerinin yük- selmesi bunu besliyor. Ama daha yolumuz var; gerçek potansiyelimiz bunun en az iki katõ. Aktek’ten bilgisayar hõzõnõ ayarlayan yazõlõm Ekonomi Servisi - Akkök Şirketler Grubu bünyesinde faaliyet gösteren tek- noloji şirketi Aktek, İsrailli bilişim firmasõ More ile geliştirilen bilgisayar güçlendirici MoreVRP yazõlõmõnõ, dü- zenlenen basõn toplantõsõnda tanõttõ. Bilgisayara yapõlacak yüksek yoğun- luktaki yüklemeler sõrasõnda hõz ayarõnõ düzenleyen araç, bankalar, medya ve kamu kuruluşlarõ, GSM şirketleri, ener- ji, sigorta gibi bilgi teknolojilerini yo- ğun kullanan firmalar için öneriliyor. Aktek Bilgi İletişim Teknoloji AŞ Genel Müdürü Hakan Korkmaz, Mo- re VRP’nin müşterilerinin IT kaynak- larõnõ daha faydalõ şekilde kullanma ve tüm iş uygulamalarõ için performans- larõnõ arttõrma olanağõ sağlayacak bir çö- züm olduğunu kaydetti. Ürünün Türkiye distribütörlüğünü de aldõklarõnõ ve hedeflerinin büyük ku- rumsal müşteriler olacağõnõ dile getiren Korkmaz, “Birinci yılda 15 büyük müşteri, toplamda 40 müşteriye ra- hat erişebileceğimizi düşünüyoruz. Cironun da, milyon doların üzerin- de olacağını tahmin ediyoruz” dedi. More IT Resources Ltd. Yönetim Kurulu Üyesi Boaz Yehuda ise ürüne ilişkin bilgi verirken, 2 milyar dolar ciroya sahip bir bankanõn, bu ürüne 3 milyon dolarlõk yatõrõm ya- parak 1 yõlda 14 milyon dolar ta- sarruf sağladõğõnõ söyledi. Avea müzik indirme merkezi oldu Ekonomi Servisi - Avea’nõn 1 mil- yona çõkarmayõ planladõğõ 350 bin adetlik müzik kataloğundan Mayõs 2008’den bu yana 12 milyon şarkõ in- dirildi. Aynõ dönemde Aveamü- zik.com portalõnõ 1 milyon 800 bin ki- şi ziyaret etti. Avea Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardõmcõsõ Hakan Kaplan, Avea’nõn şu anda yüzde 35 pazar pa- yõ ile mobil pazarda müzik indirme- de Türkiye’de bir numara olduğunu belirtti. Kaplan, “En büyük gücü- müzü gençlikten alıyoruz. Müzik Avea’nın DNA’sında var” dedi. 2008’de 14.6 milyon olan albüm sa- tõşõnõn 2009’da yüzde 10 küçülerek 13 milyona gerilediğini, dijital müzikte ise yüzde 100 artõş olduğunu ifade eden Kaplan, “Dünya müzik pazarın- da dijital müzik, 2009 yılında toplam müzik satışlarının yüz- de 27’sini oluşturdu” diye ko- nuştu. Kaplan, Avea abonelerinin yüzde 54’ünün 15-24, yüzde 32’sinin de 25-34 yaş aralõğõndaki gençlerden oluştuğunu kaydetti. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kafa Aynı Kafa... Başbakan Erdoğan’ın, “Ermeni soykırımı” iddiaları üzerinden dünya çapında oynanan kirli siyasi oyunların, arka arkaya gündeme gelen Meclis oylamaları, kararların sıkışıklığında, ABD, AB siyasi iktidarlarını doğrudan hedef alamadan, Ermeni lobileri (diyaspora çalışmalarını) caydırmaya yönelik son çıkışı, tehdidi, AKP iktidarının insan hakları, emeğe bakışının yeni bir yüz karası, aynası... Dünyanın gelişmiş ülkelerinin siyasi iktidarlarının, iç siyasetlerindeki oy ağırlıkları nedeniyle destekledikleri Ermeni politikaları, Ermenistan’ın ekonomik olarak ayakta tutulmasında bir işe yaramayınca, Ermenistan’da eski Doğu Bloku ittifakı, kültürü içinde çok iyi eğitim görmüş Ermeniler çok büyük bir işsizlik, yoksullukla yüz yüze kaldı. Aynı konumdaki ülkelerden olduğu üzere, birçok ülkeye, bu arada Türkiye’ye yüksek sayılarla kaçak işçi göçü yaşandı. Başbakan Erdoğan BBC’deki tehdit açıklamasında, ülkemizde 70 bin Ermeni vatandaşımızın, 100 bin civarında da Ermenistan’dan gelmiş kaçak işçinin olduğunu, daha fazla sıkıştırılırsak bunları geri gönderme kararını vereceğini söylüyor. Çalışma Bakanı, Başbakan Erdoğan’ı destekleyen dünkü açıklamasında, Ermenistan’dan Türkiye’ye gelmiş kaçak işçi sayısında kesin bir rakam vermemeye özen göstererek aynı çirkin tehdidi yineliyor. Siyaseten “biraz sıkar” deyip siyasi boyutu üzerinde durmak, söz söylemek niyetinde değilim; ancak dünkü televizyon röportajlarına yansıyan birkaç örnekten de görüldüğü üzere, üniversite mezunu, gerçekten donanımlı Ermenistan vatandaşlarının yoksulluk, çaresizlik içinde, Türkiye’de hastabakıcılığı, temizlik vb. ağır işlerde ucuza, kayıt dışı çalıştırılmaları, onların çaresizliği olduğu kadar, devletin ayıbı, siyasi iktidarın suçu değil mi?.. Eğer Başbakan’ın dediği gibi sayıları 100 bine ulaşmışsa, ortada, tek tek çaresiz insanların Türk vatandaşı akrabalarının aracılığıyla Türkiye’de iş bulmalarının birkaç masum örneği yok. Sistemli, yasadışı kaçak işçi çalıştırmanın etkin ağı kurulu. Sadece Ermenistan’dan gelenler yüz bini bulmuşsa, eski Doğu Bloku ülkelerinin bütününden, İran’dan, Afrika’dan, Bulgaristan, Azerbaycan’dan soydaşlarımız olarak gidip gelenlerle bu sayılar kaç yüz binlere ulaşıyordur? Biz son dünya ekonomik krizinde işsizlik patlamasında, kendi işsizini yaratmada dünya rekorları kıran, bir yılda 800-900 bin yeni işsizle, toplam işsizi 5 milyona yaklaşan ülke değil miyiz? Sorumlu Bakan Ali Babacan, dünkü açıklamalarında AKP iktidarının işçi haklarına bakışına, işsizleri işi olanlara karşı kullanarak kölelik düzeninde ucuz emek, ucuz işçi çalıştırma anlayışına bir kez daha sözcülük yaptı; sendikaları sadece üyelerinin çıkarlarını korumaya çalışırken daha esnek, daha ucuza, daha olumsuz koşullarda işçi çalıştırmaya engel oluşturmakla suçladı. Türkiye’deki kayıtlı, sendikalı işçi sayılarına ilişkin bilgisizliği, verdiği yanlış rakamlar üzerinde durmanın anlamı yok. Bir bakanın ağzından yasalara karşı hile yöntemleri ile, esnek formüller bulunarak hak, hukuk, yasadışı işçi çalıştırmanın siyasi politika olarak savunulmasını duymak üzücü. Kılavuz Başbakan’ın kendisi, TEKEL işçilerinin direnişini kırmaya yönelik çok daha çarpıcı yaklaşımları, tehditleri çok taze, belleklerde... Babacan’ın sendikalar için tehdit gücü oluşturmadıkları için işsizlerin haklarının savunulmadığı suçlamasına DİSK’ten hemen yanıt geldi. AKP iktidarının örgütsüz işsizleri siyasi tehdit olarak görmediği için, işsizliği önlemeye yönelik siyasi politikalar üretme derdinde olmadığı uyarısı yapıldı. Malum AKP ekonomik büyüme patlaması yapmakla övündüğü yıllarda bile izlediği üretim politikaları bağlantılı işsizliği en çok arttırmayı başaran, belki de dünyada ilk iktidar örneği. Teğet geçtiğini söylediği dünya krizinde ise işsizlik patlamasını yaratma başarısında dünya listelerinde en önde... Bu arada Çalışma Bakanı’nın dünkü açıklamasının içinde TEKEL işçileri için 4/C uygulamasından vazgeçilmediği, yargı kararı karşısında sadece bir aylık ertelemenin öngörüldüğü tehdidi de vardı. Erdoğan hükümeti dünyada örneği olmayan, kamuda ancak işçi, memur yasaları kapsamında çalıştırma olanağı varken yasaya karşı hile yöntemiyle, yasal suç işleyerek, 4/C adlı bir kararname, ek karar ile keyfi işçi çalıştırma inadını sürdürüyor... TEKEL işçilerinin dünyada örneği görülmemiş, insan direnci, doğaya, soğuğa dayanmanın olağanüstü sınavını, büyük direnişini, başkaldırısının anlamını yok sayıyor. Ders çıkarma, yargının verdiği ara karardan yararlanma, barışçı, yasaların tanıdığı sınırlar içinde işçi çalıştırma düzenine uyacak çözüm arayışına girme yerine, yasaları dolanma, çiğneme yönteminde diretiyor... Çoğunluk iktidar gücünün, mutlak, padişah gücü gibi keyfi, sınırsız kullanılabileceği önyargılarında, kafa yapısında henüz değişen bir şey yok... soner@cumhuriyet.com.tr Ekonomi Servisi - ABD Merkez Bankasõ (Fed) fa- iz kararlarõnda faizleri ‘uzunca bir süre’ sõfõra ya- kõn seviyede tutma vaadini yineledi. Karar metninde ABD ekonomisinin eylüldeki son kurul toplantõsõndan beri ‘düzelmeye devam et- tiği’ belirtilmesine rağmen, toparlanmanõn durgun ola- cağõna dair tedbirli ifadeler yer aldõ. Faizleri sõfõr ile yüzde 0.25 bandõnda tutma kararõ alan Fed, konut sek- törü hakkõnda uyarõda bulundu ve toparlanmanõn bir süre daha õlõmlõ kalacağõ görüşünü belirtti. “Ankara boştu, Anadolujet’i kurduk. Onun hub’ını da Esenboğa yaptık” diyen THY Yöne- tim Kurulu Başkanõ Hamdi Topçu, yeterince “bütçeye uygun, ucuz marka” olarak yarattõkla- rõ Anadolujet’in filosunun 17 uçağa çõkacağõnõ be- lirterek şunlarõ söyledi: “Anadolujet’i Ankara’dan yurtdışına açıyoruz. Ankara Esenboğa, Anadolujet için merkez duru- munda. KKTC ve Şam’a (Suriye) uçuşlar başladı. Avrupa’daki vatandaşlarımızın nabzını tuttuk. Yüzde 80-85’i ucuz diye yabancı havayolu şirket- leriyle Türkiye’ye gelmeyi tercih ediyor. Biz de bu- nun üzerine Anadolujet’i o pazarda devreye sok- maya karar verdik. Özellikle Avrupa’da havaa- lanları gece kapalı bulunan birçok merkez var. O noktaları hedefliyoruz. Kopenhag, Stockholm, Düsseldorf, Frankfurt ve Tahran’dan yaz sezo- nuyla birlikte Ankara’ya uçuşlar başlayacak. Böy- lece vatandaşlarımız gereksiz yere İstanbul’a uğ- ramak zorunda kalmadan, bütçelerine daha uy- gun şekilde memleketlerine seyahat edebilecek. Uçuş noktalarının sayısı talebe göre artabilecek. Ayrıca bazı işlek kentlerimize Avrupa’dan doğ- rudan uçuşu da gündeme alabileceğiz.” ANADOLUJET ANKARA’DAN AVRUPA’YA UÇACAK FED faizi uzun süre düşük tutacak Marka tanıtımını arttırmak için Barcelona’dan sonra Manchester United’e de ana taşıma sponsoru olan THY’nin Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu (ortada) Manchester’da soruları yanıtladı. Hamdi Topçu, pilot açığını kapatmak için kurdukları Uçuş Akademisi’nden 70 pilot yetiştirdiklerini, yakında yabancı pilot sayısının da 300’e çıkacağını açıkladı. Kõdemli işsize çõkõş yolu 178 ÜYELİ VAKIF ?Türkiye Bilişim Vakfõ, internetin adõnõn bile pek duyulmadõğõ koa- lisyonlar devrinde, Nisan 1995’te kuruldu. Vakfa halen 117 kurum ve 178 kişi üye. ? 2003-2008 arasõnda çalõşan e dönüşüm Türkiye icra kurulunda yer aldõ. ? Özel sektörün kamuya beklentisi olmadan verdiği karşõlõksõz tek ödül olan e-Devlet en büyük et- kinliklerinden biri. Bu sene Cum- hurbaşkanõ’nõn himayesinde Köşk’te e-Türkiye ödüllerini TÜ- SİAD ile birlikte verdi. ? e-İmza ve e-Güven vakfõn en önemli çalõşma alanlarõ arasõnda. TBV Başkanõ Faruk Eczacõbaşõ’na göre genç işsizliğinden daha da vahimi yaşõ 40’õ aşmõş kõdemlilerin durumu. Vakõf, temel eğitim dallarõnda yüksek öğretim görmüş adaylara 18 aylõk programlarla vasõf kazandõrõyor.