Katalog

Berrin Karakaş'la Üç Noktalar Sarayı'na dair "Kazığa oturtulmuş 'orta direk'in ruh halini anlamaya çalıştım" Türk edebiyatının genç ka- lemlerinden Berrin Kara- kaş, geçen günlerde yeni romanı Üç Noktalar Sara- yryla okurlanyla buluştu. Oncesinde "Sidret-ül Mün- teha" üst başlığıyla, Sldre ve Tüladl\ öykü kitaplarını yazan Karakaş, 2005 yılın- da îlk roman denemesini Hayalhane ile yaptı. Bu iik denemesinde, kendl içle- riyle dolup taştıkça dışarı- da kalanların, kürklü yal- nızlıklarıyla dolaşan şiirlile- rin hikâyesini anlattı. Kırk gün ye kırk gece boyunca kendi kendini yazan bir ro- man olan Hayalhane, aynı zamanda bir gölge oyunu, bir hayal, sırlı bir ayna gi- biydi. Karakaş yeni romanı Üç Noktalar saraytnüaysa Anadolulu orta sınıf çekir- dek bir ailenin Istanbul'da yaşadıklarını anlatıyor. Kendi tabiriyle de, çocuk- luğunda karikatürlerini sıkça gördüğü kazığa oturtulmuş 'orta direk'in ruh halini anlamaya çalışı- yor bu romanında Kara- kaş. Orta sınıfın hali ne alt- takine benzer ne de üste- kine. Tam da bu yüzden en çaresiz sosyal tabakadır orta sınıf. çaresizdir ama aynı zamanda da gizli ha- şarılıkların da timsali gibi- dir. Tutunamayanlardır. Tutunmak istemezler hiç- bir yere, hep serseridirler. Üç Noktalar saraytnda da bu halin hikâyesi anlatıiır. Polis emeklisi Aydın Bey, hanımı Süreyya Hanım, kaynanası Kevser Nine, üç kızı Dünya, Rüya ve De- ren'in düğümden ölüme varan hallerini şiirsei bir dille, sürükleyici bir kur- guyla anlatır Berrin Kara- kaş. Türk musikisinin her daim biz okura eşlik ettiği bir roman olan Üç Nokta- larsarayı üzerine, üç nok- tayı faklı bir yaklaşımla hayatımıza nüfuz ettiren, sonu belirsiz bir rüya'nın yaratıcısı Karakaş'la yeni romanı üzerine söyleştik. SAYFA 8 O ErdemöZTOP I m ' ^ elli aralıklarla öykü- m J ler yazdın, ikiyılön- H ğ "% ce ilk romanmı ya- ' -~ yımladın, romanla devam ediyorsun. Öyküden bir uzaklaşma yaşamadm değil mi? - Öyküler bir nevi roman tali- mim oldular diyebilirim aslında. "Sidret-ül Münteha" üçlemesiyle çıkmıştım yola. Ilk kitap S/c/re'deki ka- rakterler, ikinci kitap TüFde de vardı. Sanki bir romanı üçe bölüyordum. Der- dim farldı insanların aynı yere çıkan yol- cululdarını anlatmaktı. Sidre'yle erken- den zirveye çıkanlar, Tütde gerçeğe çarpacak, Münteha'da da Sidre'deki noktaya ağır ağır ukşacaktı. Belki de bu yüzden Münteha hâlâ yazılmadı çünkü öğrenmeye devam ediyorum. Ilk roma- nım Hayalhane, bu yolun uzun ve çileli bir yol olduğunu söylüyordu. Ben daha yolun başındayım ve roman yaşlandıkça ustalaştığınız bir alan. Bu durumda da yaşamak için iyi bir sebep. -ORTA SINIFIN YAPISINA BAKTIĞINIZDA TÜRKİYE'Yİ DE GÖRÜYORSUNUZ" -Sen aynı zamanda gazetecisin. Özel- likle gazetecilik ve bu mesleğin kullanım dili, kurgusaJ bir eserya- zımında sıkıntı yaşatır. Böyle bir zorlu dönem geçirdin mi, merak ediyorum? - Bende biraz tersine gelişti bu işler. Gazetecilik dilini edebiyata değil, edebiyatı oralara taşımaya çalıştım sanınm yapabildiğim ka- danyla, izin verildiği kadanyla. Romanda da bu derdi anlatmaya çalıştım bir parça. Medya plazalan şiirine, şiirini medya plazalara taşıyama- maktan mustarip bir Rüya anlattım. - Yeni romanın Üç Noktalar Sarayı 'nw oluşum aşamasına gidelim istersen... Hangi meseleler seni bu romanı yazma- ya itti? - Anadolulu orta sınıf çekirdek bir ai- lenin îstanbul'da yaşadıklarını anlat- maktı biraz derdim. Çocukluğumda ka- rikatürlerini sıkça gördüğüm kazığa oturtulmuş "orta direk'in ruh halini an- lamaya çalışmak. En iyi arkadaşı televiz- yon olan anneleri, bütün naifliği ve iyili- ğiyle çocukları için gece gündüz çalışan babaları, şiveli konuştuğu için aşağıla- nan ilkokul çocuklarını, yerde yemek ye- dikleri için ayıplananları, okul bahçesin- de devrimci arkadaşlarını uzaktan öze- nerek seyreden sessiz devrimcilerüı kıs- kançlığını, bunun ne kadar da uzun bir liste olduğunu... -Peki neden orta sınıf? - Türkiye'nin çoğunluğunu orta sınıf oluşturuyor. Orta sınıfin yapısına baktı- ğıruzda Türkiye'yi de görüyorsunuz bir anlamıyla. Başbakanın One Minute'ini, Merkez Bankası başkanının evinin önündeki ayakkabılann medyada neden bunca olay olduğunu, Yemekteyiz prog- ramının neden bunca tuttuğunu vs. Be- nim ailem de tipik bir orta sınıf memur ailesiydi. 1980'lerde, tam da taşralılar ve şehirlilerin, zenginler ve fakirlerin, kültürlüler ve kültürsüzlerin aynldığı za- manlarda Anadolu'dan Is- tanbul'a gelmiştik. Çocuk- luk ve ilk gençlik anılanm romanın bel kemiğiydi diyebilirim. •Türkiye'de orta sınıûn hikâyesi sence tatminkâr bir ölçü'de anlatıldı mı, ne dü- şünüyorsun? - Bu soruya cevap verecek kadar oku- duğumu söyleyemeyeceğim ama Nurdan Gürbilek bu konuda takip edilmesi ge- reken bir isim. -Emekli polis memuru bir baba, ev hanımı bir anne ve üç çocuklu bir aile. Üç kız, hayatın zorluklanyla yüz yüze. Ortanca kardeş Rüya, sen gibi gazeteci. Her hikâye kurgu olduğu kadar, yazarın kendi hikâyesidir tezi senin romanın için ne kadar geçerlidir? - Hayli geçerlidir. EDEBİYAT İÇİN FEDA EDİLEBİLİR BİR ŞEY MUTLULUK -Karakterlerin adları Dünya, Rüya ve Deren. Bu üç kardeşin hayadarı adlanyla da bütünleşerek, orta sınıf bir yaşantı içinde tek düzeliğin kaçınûmaz mahkû- mu oluyor. Hakikaten de orta sınıfya- şantı tekdüze bir yaşanttnm kaçınılmaz sonucu mudur? - Sonucuysa da en azından kendi adı- ma şikâyetim yok. O tekdüze hayatın da kendine ait bir şiiri, hikâyesi, çözümle- mesi var. Yeterince zengin ve de... -Ama tek düzelik, bir yerde mutsuzlu- ğu da getiriyor beraberinde! Bak, tam bir düğün beklerken ölüm çıkageliyor! Muduluk hüznün gölgesinde kahveriyor biranda! - Mutluluk hüznün gölgesinde kaldık- ça Rüya yazıyor. Önemli olan da bu. Edebiyat için feda edilebilir bir şey mut- luluk. - Ya da tüm bunlarm asıl sebebi, Rü- ya'nın düğün öncesi Kevser Nine'sinin sözünü dinlemeyip, şalvarına düğüm at- tırmaması mı? - Geleneklere göre düğün öncesi dü- ğümler atılıyor Kevser Nine'nüı şalvan- na. Damat yeterince cesaretli ise çözüyor bu düğümleri. Oysa Rüya'nın düğümleri şalvannda değil kafasında. Çözmesi de zor haliyle. Metropolde yaşayan, doğa- dan kopuk, evlilik kurumunu sorgula- yan, vitaminlerini alıp, iş çıkışı sporlarını yapıp, gece eğlenceye dalıp, gündüz ye- niden işe koşanlar gibi olmak ve olma- mak arasında kalmış biri Rüya. Kevser Nine de Rüya'nın arketipi aslında. Ço- cukluğunda köyün göğünde parlayan yıl- dızlann, üzüm bağlarının, masallarm, ka- ra kuyunun, nehrin, şiirin ve en önemlisi sabrın simgesi. -Malum kahramanlarm hepsi hayatta oluşan düğümlerin içinde boğuluyor! - Kim boğulmuyor ki. Sadece unutan- lar ve unutmayanlar var. Farkında olan- lar ve olmayanlar... -Tüm bunlara tanık olurken biz, Türk sanat musikisinin en şahane bestelerini yanımızda eşlik ettiriyorsun ve sinirleri- miz allak bullak oluyor. Haliyle kitahm yazan olarak senin de mutluluktan başın dönüyordur, ne dersin? - Kitap Kaptanzade Ali Rıza Bey'in 'Kapıldım gidiyorum bahtımın rüzgân- na' hicaz eseri ile başlıyor ve bu rüzgârla Zeki Müren'lere, Zekai Tunca'lara doğ- ru bir yolculuk yapıyor şarkılar. Türk Sa- nat Musikisi bütün mistikliğinin yanında çok da dinamik bir müzik. Peşine düştü- ğünüzde tarihi de okuyabiliyorsunuz. Osmanlı'daki değişimleri, dönüşümleri, Batı'nın etkisini, îslamın etkisini, Lale Devri'nin ettiklerini... Ara sıra arabesk de giriyor kitapta devreye; Cengiz Kur- toğlu.YUdız Tilbe... Biraz da dinlemeyi sevdiğim şarkılar aslında hepsi. Kitabı okurken bilenlerce mınldanılrr, bilme- yenlerce merak edilirlerse ne güzel. -Son olarak roman hem şiirsei/devrik bir dil takınıyor kendisine, hem de şiirin hâkimi olan bir kurgu karşımızda yer ah- yor. Senin şiiryönünü hiç bilmiyorum, bu romanla var olduğunu anhyorum? - Üç Noktalar Sarayı'ndan önceki ki- taplar daha fazla şiirliydi aslında. Oysa Üç Noktalar Sarayı biraz da şiirle roma- nın savaşı. Eski romantik dünyanın, pı- nltılı yeni hayatla savaşı... Şiiri terk et- meye çalışan Rüya'nın hikâyesi. Umanm ben terk etmeye kalksam da yalnız, şiir bırakmaz peşimi. Şiir çünkü sivriltir ka- lemi. • Üç Noktalar Sarayı/ Berrin Karakaş/ Turkuvaz Kitap/200 s. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1040