Katalog

H j dir. Öyle bir düzende yaşıyoruz ki, elinde yetki bulunanların çoğu in- sanı birbirinden koparmaya çalışıyor. Bir kitapta Atatürk söz konusu ise, ora- da birlik vardır, barış vardır, insanca ya- şamak vardır. Kitabı biraz da böyle bir barış ve kardeşlik ortamı yaratmak için yazdım. - Günümüz insanına, evladına yalm, pak, çıkarsız yurtseverliği, arkadaşhğı, yoldaşhğı salık veriyorsunuz kitabmız- da, dünde ve bugünde süregelniiş/ ge- len onca kara hıyanete inat ışıklar parla- tarak... Didaktik ama parmağını yüzü- müze salîamıyor Mustafa Kemal ve Ad- nan Binyazar... Yanûdım mı? - Yanılmadınız... Atatürk de, Ata- türk'ün kişiliğini kavrayan da yanıltmaz insanı. Kurtuluş savaşı, ulusun, özenle seçtiğiniz yalın, çıkarsız yurtseverlik, ar- kadaşlık, yoldaşlık sözcüklerinin içerdi- ği özveri ve dayanışma duygusuyla kaza- nıldı. Savaşta yenik düşmelerine karşın, Türkiye'yi işgale kalkan ulus komutan- larının, devlet adamlannın Atatürk'ten övgüyle söz etmelerinin özünde bu yatı- yor. Kurdun dumanlı günleri kolladığı gibi, hainler de ülkenin dar günlerinde mısır patlağı gibi ortaya çıkar. Atatürk, kanın kanla yunmayacağının bilincin- deydi. Sivas'ta birden bitîveren Harput Valisi Ali Galip'in hıyanet planlarını anında sezmiştir. Elini kolunu bağlaüp kör bir odaya tıktırabilirdi onu. Yapma- dı; ihanetini onun kara vicdanında boğ- du. Ali Galip, onun buyruğuna girmek üzere Harput'tan Sivas'a geldiğini söy- leyince, hiç duraksamadan, "Ister îstan- bul'a git, istersen Harput'a dön," diye- rek onu makamından kovnıuştur. Ata- türk'ün nice kara ihaneti akılcı mantı- ğıyla önlediğini tarih yazıyor. Onun için, bu kitabın, parmağı yüze sallama- yan bir yanı var. "DÜSÜNCESİ, KILICINDAN DA KESKİN" - "Okumakla yalnız bilgi sahibi olma- dığımı, düşünseî bir kimlik kazandığı- mı, bunun davranışlarımı da etkilediği- ni görüyordum. Artık ülkenin yönetim ve siyasetindeki kötü uygulamalan göre- biliyordum. Onemli olan, görülene doğ- ru tanı koymaktı. O zamanın gazeteleri de her olayı yazamıyordu " diyerek, bi- linçli bir birey veyurttaş olmanın altın anahtarını da sahk veriyor Mustafa Ke- mal Atatürk... Günümüzle izdüşümleri de dikkat çekici... - Alıntıdan da anlaşıldığı gibi, Atatürk bilgili olmayı yeterli görmüyor, bilginin kişiye düşünseî kimlik kazandırması üzerinde duruyor. Bilgi, düşünmenin üreticisi olmamışsa, bir ulusu var edece- ğine yok oluşa sürükler. Atatürk ülke- nin yönetimindeki kötü uygulamalan bilgiyle değil, kişiliğinin bir parçası sayı- lan düşüncesiyle görüp tanı koymuşrur. Onun için, bu tanının izdüşümleri gele- cek zamanlara da ışık düşürmüştür. Bu yönden, Atatürk, kitapta dünü anlatır- ken, bizim, her gün biraz daha kötüle- şen günümüzün koşullanna tanı koyma- mızı da sağlıyor. Atatürk'ün düşüncesi, bu yönüyle kılıcından daha keskin. - Ulusal toplum, tarih bilinci, ulusal dil düşüncelerinin temelinin lisede atıl- dığı Mustafa Kemal'in hayatı, Kurtuluş Savaşı ve devrimler süreci sadece öğren- cilere değil belki de en çok öğretmenle- reyalm bir kaynak niteliğinde... Kitapta da vurguladığınız gibi; "Kültürlerini ge- liştirmek isteyen öğrencilerin iki öğret- meni vardır: Biri okuldadır, biri de ki- taplardır." - Atatürk bu sürekliliği kurma gerek- sinimini erken duydu. Harp Okulu'nun Adnan Binyazar kitabında Atatürk'ün üslubu- nu, günlük dilin olanaklarından yararlanarak daha da yaiıniaştırmıs ilk yılında kısa bir uyumsuzluk dönemi var. Ondan sonraki yıllarını kitaplar, ör- gütsel deneyim, Nanıık Kemal, Tevfik Fikret, Ziya Gökalp gibi yazarlar doldu- ruyor. Bilgiyi olduğu yerde bırakmıyor, düşüncelere tartışma ortamı yaratıyor. O kuşak, her gün yurt topraklarından bir bölümünün elden çıktığına tanık ol- duğu için, barışa varma yolunda gönül- lü sorumluluk yüklenmişti. Onlar, yir- mili yaşlarında, elh'sinde, altmışındadır. Atatürk, daha ortaokul sıralarmda iken eline silah alıp komitecilerin ardına dü- şecek denli cesurdur. Ulus, ülke, yurt, devlet, kurtuluş, savaş, padişah, özgür- lük; tartışılan konuların başında gelir. Öğrenciler, yarı gizli, yarı açık, günleri- ni yurt savunmasını düşünerek geçiri- yor. Öyledir, öğrencinin bir öğretmeni okulda ise, öbürü kitapların arasında- dır. Başta da belirttiğim gibi, Atatürk Anlatıyor, kurgusu, içeriği ve diliyle, öğ- renci-öğretmen bütünlüğü göz önünde bulundurularak hazırlandı. -Mustafa Kemal'in edebiyada ilişkisi- ni de buluyoruz kitapta... Hayatındaki yazar Omer Naci miladmı... Şiir ve ede- biyatın önemine onun sayesinde daha bir varışını. Askerlik kaderi, kundağınm başma kıhcın konmasıyla adeta çizili ol- sa da, seviyor şiir okumayı, yazmayı da deniyor Mustaia Kemal. Kitaba ilgisi, çocukluk ve askerlik dönemiyle stnırh değil, yaşamı boyunca sürüyor... - Mustafa Kemal şiir yazmaya hevesli. Ama başarılı şiirler yazdığına ilişkin bir bilgi yok. Ömer Naci ise oldukça iyi şi- irler yazıyor. Mustafa Kemal ona hay- ran. Kompozisyon öğretmeni Asım Efendi, şiire ağırhk veren Ömer Na- ci'nin askerliğe yönelimli olmadığını an- lıyor. Mustafa Kemal'in askeri dehası ise bütün öğretmenlerin dilinde. Bunu sezip onun geleceğine ışık tutan da Asım Efendi. Açıkçası, Mustafa Ke- mal'in, "dü^ler âlemi"nde yaşadığını varsaydığı Ömer Naci'den uzak tutma- ya çalışıyor. Mustafa Kemal'i yeteneği olduğu alana yöneltmesiyle, zaman, öğ- retmeni Asım Efendi'nin ne denli haklı olduğunu gösteriyor. Askerliğe yöneli- mi, başucuna konulan kılıçla, üniforma giyme hevesiyle başlamış zaten. Mustafa Kemal şiirden uzaklaşıyor, ama iyi ko- nuşup yazma konusunda her olanağı değerlendiriyor. Nutuk'un, söylev değe- rinin yanmda iyi anlatıya örnek gösteril- mesinin temelinde Atatürk'ün bu mera- kmdan doğan birikimler var. Onun içindir ki, Atatürk'ün çocukluğunda başlayan okuma tutkusu yaşamı boyun- ca sürüyor... • Atatürk Anlatıyor /Adnan Binyazar/ Can Yayınları/ 228 s. Adnan Turani DUNYA SANAT TARtH t Genişletllmlş yen! basım Dünya sanatını, tüm eğilim ve örnekleriyle bu kitaptan izleyîn... Her ülkenin kültürü, kendi somut biçimîni sanat eserleriyle bulur. Bunlar ulusların düşün hayatının anıtları olduğu gibi, o ülkede yaşayan toplumsal variığın da inkâr edilemez kanıtiarıdır. Rcmzi Kitabcvi www.remzı coın.tr C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 0 4 0 S AY FA 5