Katalog

O K U R L A R A Yıldız Cıbıroğlu kadın araştırmalarını yıllardır sessiz sedasız sürdürür, bu konuda kitaplar yazar ve yayımlar, yayımlanmış kadın araştırmaları üzerine yazılar yazar. Sorunsalı hep aynıdır: Geçmişten günümüze kadın ve toplumsal yaşamdaki yeri. Kadın Saçı, Büyü ve ‘Türban' Cıbıroğlu'nun son çalışması. Bu kitabı üzerine konuştuk Yıldız Cıbıroğlu ile. Fazıl Hüsnü Dağlarca ardı ardına şiir kitapları yayımlamayı sürdürüyor. Norgunk Yayınları'nca yayımlanan 'İçimdeki Şiir Hayvanı' ve Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan 'Orda Karanlık Olurum' Dağlarca'nın son iki kitabı. Turgay Fişekçi şiirimizin yaşayan anıtı Dağlarca ile iki kitabı üzerine konuştu. Zeki Arıkan çalışkan bir bilim adamı ve yazar. Son yıllarını bilimsel çalışmalarının yanı sıra Cumhuriyet Dönemi kültürümüzün temel direklerinden Orhan Burian'a adadı denilebilir. Orhan Burian'a ilişkin her metne ve belgeye ulaşıp bunları önce bir sempozyumla ortaya koydu ardından da kitaplar yayımlamaya başladı. Salih Özbaran, Arıkan'ın hazırladığı 'Orhan BurianMektuplar' kitabını değerlendiriyor bu kez. Sedef Kabaş başarılı bir televizyon programcısı ve söyleşi ustası. Yıllardır önemli konuları televizyonlarda gündeme getirir, bu konuların uzmanlarıyla olağanüstü söyleşiler gerçekleştirir. Kabaş'ın üçüncü kitabı '41 Kadın 41 Öykü' zirveyi görmüş iş kadını, başbakan, vali, balerin, vaiz, yazar, sanatçı kadınlarla yaptığı söyleşilerden oluşuyor. Kabaş'la bu kitabını konuştuk. Bol kitaplı günler... H ermann Hesse, 1952’de, 75. yaşına basması vesilesiyle bir okurunun yazdıklarından yaptığı kırk küçük parçalık seçkiyi yayımlatmış: Lektüre für Minuten, “Bir Dakikalık Okumalar” diyelim şimdilik, zaman içinde genişleyen bir kitap olmuş: Hesse’nin ölümünün ardından, yayıncısı, önce 550, ardından 1075 alıntıya dayanan iki ciltlik bir toplama dönüştürmüş onu. Yazarın hem bütün kitaplarından hem de henüz gün ışığına çıkarılmamış mektuplarından seçilen parçaların boyu bir cümleyle uzun bir paragraf arasında değişiyor. “Bir Dakikalık Okumalar”, çeşitli konu başlıkları altında toplanmış kitapta: Hayat, Ölüm. Yaşlılık, Eğitim, Ahlâk, Edebiyat, Sanat, Felsefe… Hesse’nin özdeyiş değeri taşıyan cümleleriyle, dünya görüşünün çekirdeğini yansıtan görüşleri yan yana getirildiğinde ortaya büyük, anlamlı bir tesbih çıktığını söyleyebilirim. Hesse, derin yazarlığının ötesinde Hümanist geleneğinin son ağır top temsilcilerinden birisi; her iyi şairden, yazardan devşirilemez bunca yoğun söz malzemesi. Oylumlu bir yapıt ortaya koymuş pek çok yazar için benimsenebilecek bir yaklaşım bu. Yazarın dünyasına “giriş” açısından işlevsel, yapıtının bütününü okuyamamış çok sayıda okur açısından güçlü bir seçki hazırlama yöntemi. Benzeri bir kitap, 1947’de, Paul Cla Enis BATUR Pervasız Pertavsız Bir dakika okumak udel’in yapıtından hareketle inşa edilmiştir: Başka bir bağlamda değineceğim Kara İnci, daha çok şairin inanç eksenli dünyasına ışık tutmak amacıyla kotarılmıştır. Burada, “inci” sözcüğünün yeğlenmiş olması üzerinde biraz durulabilir sanıyorum. Zaman zaman küçültücü bir ifadeye, kullanımlara da tanık oluyoruz “inci” denildiğinde. Şüphesiz böylesi bir tehlike yok diyemeyiz, cımbızla bağlamından çekilip çıkarılmış cümlelerin peşpeşe dizildiği, dizileceği yapay kitaplarda: İş, kitabı kuran ve kurgulayanın niyetine, hünerine kalıyor. İncicümle, özdeyiş, yoğun paragraf: “Bir Dakikalık Okuma”, bana gene de önemli görünüyor. Neden okur temrin yapmasın? Kendi payıma, nicedir gözde bir kitap derlemesi formu olarak geniş okur kitlesinin ilgisini çelen “Alıntılar Sözlüğü” türünden “altın sözler” kitaplarını kitaplığıma pek sokmadım ama, başkalarının işine karışmak tasam olmaz. Şu kaynaktan ya da bu kaynaktan, okkalı bir cümle ile yüzleşerek güne bağlamak, günü bitirmek bana boş yere çaba gibi gelmiyor. Yıllar yılı Saatli Maarif Takvimi’nin şimdi bize nostaljik gelen böylesi bir işlevi olmuştur. Bugün, bakıyorum da, sanal ortamda, özellikle haber portallarında da aynı uygulama sürüp gidiyor. “Düzgün bir adam, düşman toplamadan tek adım olsun atamaz” Hesse’nin, bir mektubundan alınmış bu cümle yalnızca bir düşünce alıştırması sayılamaz, için içine deneyim ve görgü de girmiştir. “Bir Dakikalık Okuma”, sözün gelişi bir dakika sürer. Hesse’nin cümlesini okumak için birkaç salise yeter de, o cümleyi anlamak için yılların birikiminin yardımı gerekebilir. Tanrının günü bu soydan tek cümle okuyacak olsak, yarım yüzyılda yirmi bin cümlelik bir depoya ulaşırız. Okumak var, okumak var öte yandan, kim tersini söyleyebilir? Erasmus’un Adagia kitabı bildik, ünlü deyişlerin açımlanmasına ayrılmış bir başyapıt. Toplam 4150 deyim ve deyişi kapsayan kitabında, kimilerini birkaç satırla savuşturur düşünür, kimilerini uzun uzadıya açar, kimileriniyse bağımsız bir kitap boyutunda işler. In crastimum seria (“ciddi işleri yarına bırakalım”) gibi bir sözü ele alalım: Erasmus’un bir tam sayfa ayırdığı, kıssadan hissesine öyle ulaştığı söze biz, okur gözüyle, kaç dakika harcamayı seçerdik? “Bir Dakikalık Okumalar” için gündelik hayatımızda bir cep açık tutulmalı. Dileyen âyet okusun (“oku! denmiyor mu?), dileyen Hesse’nin ya da bir başkasının cümlesini. Anlamaya, anlamlandırmaya ayrılacak vakit kesinkes kaybolmaya aday gösterilemez. ? TURHAN GÜNAY eposta: cumkitap@cumhuriyet.com.tr turhangunay@cumhuriyet.com.tr Hermann Hesse İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk? Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız ? Yayın Yönetmeni: Turhan Günay ? Sorumlu Müdür: Güray Öz ? Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı ? Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişliİstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 ? Baskı: İhlas Gazetecilik A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna İstanbul Tel:0 (212 454 30 00 ? Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden / Reklam Müdürü: Eylem Çevik? Tel: 0 (212) 251 98 74 75 0 (212) 343 72 74 ?Yerel süreli yayın ? Cumhuriyet Gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 895 SAYFA 3