Katalog

O K U R L A R A Galatasaray Üniversitesi Nedim Gürsel'in yazarlık yaşamındaki 40 yılını değerlendiren bir etkinliğin ardından, bir de kitap yayımladı. Seza Yılancıoğlu'nun hazırladığı kitap Nedim Gürsel'in yazarlığına farklı açılardan bakan yazıları bir araya getiriyor. Yılancıoğlu ile kitabını konuştuk. Sevim Reşat, Kafkasya’da 1864 yılında yaşanmış bir aşk hikâyesinden yola çıkarak, okura, Kafkasya gerçeğini anlatıyor. Rusya Kafkasya’yı abluka altına almış, büyük göçler yaşanmaktadır. Binlerce insan gittikleri ülkede salgın hastalıktan ölmekte, bir yandan Kafkasya’da yer yer Rusya’ya karşı direniş devam etmektedir. 'Rüzgâr Kokulu Atlılar', böyle bir ortamda var olma savaşı veren bir Çerkez ailesinin anılarından derlenmiş belgesel nitelikli bir roman… Kafkasya’yı terk etmek zorunda kalan bir ailenin öyküsünü anlatan Sevim Reşat, romanında, Kafkas mitolojisinden esinlenerek yer yer büyülü gerçekçilik anlatımını deniyor. Reşat ile romanı üzerine söyleştik. Ülkü Tamer çok yönlü bir edebiyat adamı. Öyküleri, şiirleri, anıları, tiyatro ile ilişkisi hep gündemde tutuyor Tamer'i. İlk şiir kitabı 'Soğuk Otların Altında'dan günümüze kadar yazdığı şiirlerini 'Yanardağın Üstündeki Kuş'ta bir araya toplamıştı. Kitabın yeni baskısı Kırmızı Yayınlar tarafından yayımlandı. Sonbahara doğru yeni şiir kitabıyla da karşımızda olacak Tamer. Tüm şiirlerini konuştuk Tamer'le.. Bol kitaplı günler... TURHAN GÜNAY eposta: cumkitap@cumhuriyet.com.tr turhangunay@cumhuriyet.com.tr D VDKitap konusunu açtığım denemede değinmiştim: Görselişitsel alanda yaşanan patlama, yeni kuşağın edebiyatçıları açısından yepyeni bir koridor yarattı üzerinde (henüz) yeterince düşünülmemiş bir tablo bu. 1990 öncesinde tek kaynak, tek üretim merkezi TRT’ydi; arşivinin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yok; belleğin ne kadarı korundu, ne kadarı silindi, kim bilir. O birikimi yabana atmıyorum; gene de, edebiyat bağlamında kısıtlı, sınırlı bir depo söz konusuydu. Her şey 1990 sonrasında, özel televizyon kanallarının ve radyoların yerden pıtrak gibi bitmesiyle, çoğalmasıyla hızlandı. Nasıl 1950 sonrasında, yazılı medyada, bir dergi ve gazete eki patlaması yaşanmasıyla, edebiyatçılar için alan açılmış, yazı ve söyleşi yoluyla o bölgede etkin olmaya koyulmuşlarsa, 1990’la birlikte görselişitsel düzlemde de benzeri gelişmeler yaşanır olduydu. Son on beş yıl içinde arşivimde "kayıt"lar birikti. Yaklaşık 15 saati bulan bir görsel toplam, 80 saati aşkın sessel toplam, belki gün gelecek basılı ortama geçerek somut olarak bibliyografama taşınacak; en azından seçilip kurgulanarak. Dilenirse, 10 DVD, 50 CDRom üretilebilir o arşivden. Bunların bir bölüğü yazarın üzerinedir: Belgesel yapımlar, portre çalışmaları, söyleşi ve sohbetler. Dolayısıyla, bir anlamda üstmetin kategorisine sokulacaklardır. Bir de, televizyon ve radyo için, benim gibi, pekâlâ Yapıt’a uzantı getiren "iş"ler kotaranlar var. TRT’de, "SanatMekân" programında, 80’i aşkın söyleşi gerçekleştirdim ya, onları "iş"ten saymıyorum örneğin. Buna karşılık, "Okudukça" için gerçekleştirdiğim, her biri üçer dakikalık, sayıları 40’ı bulan "görsel ve nesnel denemeler"i düpedüz ürün olarak görüyorum. Orada, 1993’ten başlayarak, önce Köprü, Fal ve Şiir, Şapka, Uzay ve Şiir, Sıtma Metaforu gibi izlekler, sonra da kirpi oku, Bizans tuğlası, çakmak gibi nesneler üzerine sözel denemeler kurmuştum; görsel destek eşliğinde. Radyoda da öyle: Açık Radyo’da, "Şifa, Şifre, Deşifre" başlığı altında, birer saatlik 27 program yaptım; 199596’da "Çocuk Ölümü"nden Goethe’ye, Endülüs ezgilerinden Yersizyurtsuzlaşmaya, bu kez musiki destekli işler çıkardım. Geçen yıl, 13x5’lik bir Beckett portresi çizdim. NTV Radyo’da, 2001’de, "Şiir ve Musikisi"nde, Lévinas ve Attar, Crumb ve Lorca, Maderna ve Hölderlin türü buluşturmalarla 12 program, Açık Üniversite’de 11 programlık "Alternatif Edebiyat Tarihi Dersi" dizisi gerçekleştirdim. Şimdi, NTV Radyo’da gene, "Sessizliğin Se Enis BATUR Pervasız Pertavsız Yazar ve mecra si"nde, sanırım 30 programdan oluşacak bir "XX. Yüzyıl Müziğinin Güzergâhı" projesinden yol alıyorum. Başkalarını bilemem, ben bunları ana uğraşımın koşutunda ilerleyen bir yanyol olarak önemseyerek hazırladım, hazırlıyorum. Öylesine, bir anlamda bilinçsizce sürüklenerek yaptığım işler saymıyorum hiçbirini. Aşırı görünme tasası içime işlemiş olmasaydı, TV ve Radyo için başka "iş"ler de üretmiş olurdum; çoğu zaman geri durmayı seçmeme karşın bunca saatlik malzeme oluştu. İnternet ortamı, bir başka bağlam getirdi, 2000’lerle birlikte. İki sitede toplandı benim etrafımdaki halka. Şimdi, Epsilon Beta topluluğu projem yürürse, belki bir üçüncü odak gerekecek. O olanağa, teknik bilgisizliğim nedeniyle biraz mesafeliyim. Bereket öyle, yoksa gırtlağıma kadar batabilirdim sanal ortama. Bu döküm neyi gösteriyor? Özellikle son on beş yıl içinde, edebiyat adamının eylem alanının alabildiğine genişlediğini. Şüphesiz her yazar aynı ölçülerle, aynı dozda yaklaşmamıştır yeni alanlara. Ama, pek çok örnek, ekrana ya da mikrofon önüne geçmiştir: Ahmet Oktay’dan Hilmi Yavuz ve İsmet Özel’e şairler; Selim İleri’den Kürşat Başar’a ve Mario Levi’ye yazarlar bir çırpıda sıralanabilir. Attilâ İlhan’ı unutuyordum. Bir ayrım önemli. Görselişitsel bağlamı bazı projeler için seçmek, o mecralara yönelik ürün tasarlamak farklı bir bakışaçısı gerektiriyor. Ben, sözgelimi, "SanatMekân" programını yalnızca geçim çarkını döndürebilmek adına yaptım; tek özgürlüğüm, konuları ve konukları seçmekteydi. Seçtiğinizde, "format"ınızı da dayatabiliyorsunuz olanaklar elverdiğince. Yoksa, yapmazsınız, olur biter. Öyle bekleyen, çünkü kabul görmemiş, tasarılarım var. Benim kuşağım yarı yolda yetişti bu açılıma. Görselişitsel alana 40’ımdan, sanal ortama 50’imden sonra açıldım sayılır. Bu nedenle yanlışlar yaptım, hepimizin yanlışları oldu. Bizden sonraki kuşak için durumumuz kulağa küpedir. Gelgelelim, şimdilik, bu bağlamda özgün çıkış yapan bir genç edebiyatçı göze çarpmıyor. Acaba, mecralar üzerinde yeterince düşünmüyorlar mı? İmge ve ses üzerinde? Bugünkü koşullar, DVDCDCDRom üçgeni çerçevesinde, ciddi bir sorun dayatıyor: Üretim (çoğaltım) ve dağıtım, düğümkonular. "XX. Yüzyılda Sanat"ı kitap olarak yayımlamıştık Geceyarısı’nda; oysa DVD formatında çıkmalıydı. Demek bir işbilirin ortaya çıkmasını bekleyeceğiz. Yeni kuşaktan birileri, üçgen çerçevesinde yayıncılığa girişirse, erden bir alan bekliyor olacak onları. ? İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk? Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız ? Yayın Yönetmeni: Turhan Günay ? Sorumlu Müdür: Güray Öz ? Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı ? Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişliİstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 ? Baskı: İhlas Gazetecilik A.Ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna İstanbul Tel:0 (212 454 30 00 ? Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden / Reklam Müdürü: Eylem Çevik? Tel: 0 (212) 251 98 74 75 0 (212) 343 72 74 ?Yerel süreli yayın ? Cumhuriyet Gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 888 SAYFA 3