Katalog

Sevim Reşat'la 'Rüzgâr Kokulu Atlılar'ı konuştuk En saf, en güzel aşk yoksullar arasındaki aşktır ? Şebnem ATILGAN S Sevim Reşat, 1864 yılında Kafkasya’da yaşanmış bir aşk hikâyesinden yola çıkarak okura, Kafkasya gerçeğini anlatıyor. Rusya Kafkasya’yı abluka altına almış, büyük göçler yaşanmakta. Binlerce insan gittikleri ülkede salgın hastalıktan ölmekte, bir yandan Kafkasya’da yer yer Rusya’ya karşı direniş devam etmektedir. Rüzgâr Kokulu Atlılar, böyle bir ortamda var olma savaşı veren bir Çerkez ailesinin anılarından derlenmiş belgesel nitelikli bir roman… Romanın ana hikâyesini bir Çerkez ailesi oluşturuyor. Çerkez ailesinin başındaki kadın, kocasını vebadan kaybetmiştir. Üç oğlu, kızı, gelinleri ve torunları ile birlikte yaşamaktadır. Kadın, ailesine, topraklarına sahip çıkmak ve bir erkek gibi çiftliğini yönetmek zorundadır. Bunun sonucu olarak duyarlılığı büyük ölçüde törpülenmiştir. Romanda, masum bir aşk hikayesinin kısa sürede bir felaketler silsilesine dönüştüğüne tanık oluruz. Bir yandan diğer bölgelerde Ruslarla savaş devam etmektedir. Aile gizlice savaşa destek verir. Evin büyük oğlu Pşımafe adamlarıyla birlikte bizzat savaş katılır. Kafkasya’yı terk etmek zorunda kalan bir ailenin öyküsünü anlatan Sevim Reşat, romanında Kafkas mitolojisinden esinlenerek zaman zaman büyülü gerçekçilik anlatımını deniyor. SAYFA 10 izi, Nisan’a Veda, Mutluluk Sana Yakışırdı ve Düşlerin Zaferi isimli romanlarınızdan tanıyoruz. Rüzgâr Kokulu Atlılar, diğer üç romanınıza göre biraz daha farklı; bu kez kurguya tarih de eşlik ediyor. Roman, aynı zamanda da köklerinizle bağlantılı değil mi? Evet! Olay, 1864 yılında bugün KabartayBalkar Cumhuriyeti diye anılan bölgede geçiyor. Yani bundan yaklaşık 150 yıl önceki bir zamandan söz ediyoruz. Böyle olunca roman tarihi bir kimlik kazanıyor. Söz konusu ettiğim aile benim baba tarafından akrabalarım. Romandaki Mesut, babamın dedesi, Setenayguaşe, babamın büyük babaannesi. Böyle olmasına rağmen duygularımı yenerek yazmayı başardım. Kökenleri üzerindeki gizem tam aydınlanamamış olmakla birlikte Kafkas halklarının iki değişik ırktan oldukları söylenebilir. HintAvrupa ırkı ile MoğolTatar kökenli toplulukların oluşturduğu Turan ırkı. Benim romanımda anlattığım aile Kabartay yani HintAvrupa ırkından geliyor. Çerkez halkı dört sınıfa ayrılmıştır; prensler, soylular, köylüler ve köleler. Prensler bir bölgeyi yönetirlerdi. Emirlerinde devamlı bir askeri kuvvet bulundururlardı. Prens unvanı sadece doğuştan kazanılırdı. Soylular geniş topraklara ve çok sayıda hayvanlara sahiptiler. Onlarda belli sayıda adam beslerler, savaş zamanı adamlarıyla birlikte cepheye giderlerdi. Kadınları, kızları, hayvanları ve ürünleri prenslere ve soylulara aitti. Köylüler aynen herhangi bir mal gibi miras yoluyla babadan oğula geçerdi. Bir kısmı savaş esirleri olan köleler tarlaların ekilmesi, biçilmesi, ahırların temizlenmesi, koyunların güdülmesi ve atların bakımı gibi en berbat işlerde çalıştırılırlardı. Yaptıkları en küçük bir hatanın bedelini yaşamlarıyla öderlerdi. Rüzgâr Kokulu Atlılar’da ‘tarih’ romanın bir parçası ve romanı daha gerçekçi hale getiriyor. Bu anlamda, tarihin doğal kurgusunun size yardımcı olduğunu söyleyebilir miyiz? Aslını isterseniz bu romanda çok az kurgu var. Anlattığım olaylar tamamıyla gerçek. Bu sanılanın aksine yazara bir kolaylık getirmiyor, tersine büyük sorumluluk yüklüyor. Kafkasya tarihinde hiçbir zaman sakin, huzurlu bir bölge olamadı. Savaşlar ve sürgünler yaşamın her alanına nüfuz etti. Kafkasya ile ilgili; ki bu aşk hikâyesi de olsa savaştan, sürgünden ve Kafkasya’nın yapısal özelliklerinden söz etmeden bir hikaye anlatmaya kalkışırsanız bu büyük ölçüde eksik kalır. Nitekim bu kitabı okuduğunuz zaman Kafkasya’nın niçin hâlâ kaynayan bir kazan olduğunu anlıyorsunuz. Niçin sürekli Rusya ile çatıştığını, neden o bölgede güçlü ve bağımsız devletlerin var olmadığını görüyorsunuz. Bu tür romanlarda yazarı yönlendiren nedir? Tarihin akışı mı, örneğin yaşanılan bir aşk hikâyesi mi, yoksa yazarın tarihe rağmen kendi kurgusal gücü mü? Böyle bir kitapta elbette tarihi gerçekler güçlü bir öğedir. Romana damgasını vurur. Bundan kaçamazsınız. Ancak kurgu ve hikâyeyi anlatma biçiminiz, özellikle kullandığınız dil çok önemlidir. İyi bir kurgu, güçlü bir dil, her romanda aranılan önemli koşullardır. Bu romanı yazmaya başladığım zaman karşılıksız kalmış masum bir aşkı tema yapmak istiyordum, ancak olay Kafkasya gibi şiddetin tüm zamanlara yayıldığı bir bölgede geçtiği için roman kendiliğinden hacim kazandı. Köleefendi ilişkisinden Kafkasya’nın tarihteki yerine kadar geniş bir yelpaze açmak zorunda kaldım. BİR ÇERKEZ AİLESİ... Romanın, ana hikâyesini bir Çerkez ailesi oluşturuyor. Bize, bu Çerkez ailesinden söz eder misiniz? Romanın ana karakteri, kocasını vebadan kaybetmiş bir kadındır… Üç oğlu, kızı, gelinleri ve torunları ile birlikte yaşamaktadır. Kadın ailesine, topraklarına sahip çıkma çabası içindedir ve bir erkek gibi çiftliğini yönetmek zorundadır. Bunun sonucu olarak duyarlılığı büyük ölçüde törpülenmiştir. Bu sert coğrafyada var olma savaşı vermenin bedeli bu! Ancak Kafkasya’nın uğursuz yazgısından kaçmak zor. Romanda, masum bir aşk hikâyesinin kısa sürede bir felaketler silsilesine dönüştüğüne tanık oluyoruz. Bir yandan öteki bölgelerde Rus’larla savaş devam ediyor. Aile gizlice savaşa destek veriyor. Evin büyük oğlu Pşımafe adamlarıyla birlikte bizzat savaşa katılıyor. Bu arada Prensin oğlu Pereniko Setenayguaşe’nin genç kızı Gubse’ye aşık olur ve evlenme teklif eder. Ancak 16 yaşındaki Gupse’nin henüz evlenmeye niyeti olmadığı gibi Pereniko’ya karşı bir ilgisi de yoktur. Hiç düşünmeden bu teklifi reddeder. Bir gece Setenayguaşe’nin çiftliğinde verilen bir partiye Pereniko da katılır, gece boyunca içer ve sarhoş olur. Ailesiyle birlikte aynı masada oturan Gupse’nin abisi Yakup’u sinirlendirir, Yakup, Pereniko’yu haraketleriyle aşağılar. Pereniko, Yakup’u düelloya davet eder, Yakup onun sarhoş olduğunu ileri sürerek bu daveti reddeder. Sonunda gece yarısı davetliler gittikten sonra Pereniko pusu kurarak Yakup’u öldüKİTAP SAYI ? CUMHURİYET 888