Catalog

Cumhuriyet Hazırlayanlar: Nilay Yılmaz, Aytül Akal, Mavisel Yener, Çiğdem Gündeş, Mustafa Delioğlu. ÇOCUK-GENÇLİK OKUMA Yaşar Miraç'tan Bir Anadolu Masalı Masallar çocuklan besler, çocuklar aydınlığı... Ay- dınlık yaraşır çocuklara... :~1 Mavisel YENER B ir Varmış ile Bir Yokmuş'un iki eski can dost olduğunu biliyor muydu- nuz? Ya, Bir Varmış'ın birazcık şiş- man, Bir Yokmuş'un ince uzun ol- duğunu? Ikisi de çok sevimli, biraz da ya- ramazlarmış. Bin bir çeşit masalın kapısını açıyorlarmış, fakat onların yokmuş bir ma- salı. "Lacivert Ozan" buna çok üzülürmüş; giinlerden bir gün onların masalını yazmış. Adını da Bir Anadolu Masalı koymuş. Daha ilk sayfada olanlar olmuş... Bir Varmış şaş- kın şaşkın sağına soluna bakınmış, arkada- şı Bir Yokmuş ortalarda görünmüyormuş. Başlamış onu aramaya; masallarda zaman çabucak geçer. "0 kapı senin bu baca be- nim, o masal senin bu orman benim, dola- şıp durmuş"(s. 9). Ah, eskiden olsaymış bir turna kuşunun kanadında bile gidermiş her yana; dedik ya, şişmanmış azıcık, bineme- miş turnaya ama atlayıvermiş bir uçağa. Uçak nereye inmiş dersiniz? Yedi tepeli bir kente... Bir Varmış, her tepeye çıkmış sırayla, seslenmiş arkadaşına. Binmiş kayığa, kü- rek çekmiş Haliç'e, dolaşmış iskele iskele. Mısır Çarşısı mı dersiniz, Yerebatan Samıcı mı, Beyoğlu sokakları mı dersiniz, Dikilitaş mı, saraylar, pazarlar, yokuşlar... bulama- mış Bir Yokmuş'u. Martının biri dinlemiş derdini, göster- miş ona dağla- rın en ulusunu. Oraya gitmek kolay olmamış ama yine de bulmuş yolunu. Oflaya puflaya çıkmış Ulu- dağ'a, yaz gü- nüymüş ama dorukta kar var- mış. Arkadaşımı arayayım derken, karların soğuğu yüzünden hasta oluvermiş Bir Var- mış. Başlamış öksürüp tıksırmaya. "Happ- şuuuu!" çekmesiyle dengesini yitirip Ulu- dağ'ın doruğundan tepetaklak yuvarlanı- vermez mi Bursa'ya. Arkadaşını aramadığı yer kalmamış, Iskender kebapla karnını do- yurup atlamış bir otobüse; ver elini, Çanak- kale. Bir Yokmuş'u orada bulacağından kuşkusu yokmuş. Aynalı Çarşı'dayken, yoldan geçen bir otobüsün içinden sesle- nildiğini duymuş: "Troya'ya, Tahta At'a! Haydi gidiyoruz Troya'ya, Troya'ya!" Bir Varmış hiç durur mu, hemen atlamış oto- büse, yollanmış Troya'ya. Oranın yüzyıllar önceki öyküsünü öğrenirken bir yandan da arkadaşını aramaya devam etmiş, fakat bulamamış. Troya'dan bakınca bir dağ gö- rülüyormuş, herkes "Kaz Dağı" diyormuş bu dağa. Orada gördüğü kazlar ve çobana sormuş arkadaşını; bilen, duyan yokmuş. Sonrasında yolu nerelere düşmemiş ki... Arkadaşını nerede bulmuş dersiniz? Oku- yan okumayana anlatsın, okumayan Bir Yokmuş'un yolunu gözlesin... Kitabın resimlerine değinmemek haksız- lık olur. Bu resimler kitabı bütünüyle bir sa- nat eseri haline getirmiş. Masal kitaplarında çocuğun düş dünyasına yaklaşabilmek re- simlere yüklenen anlamla da pekişir. Res- sam Hanefi Yeter'in, şiirsel gerçekliklerle dolu resimleri kitabı güzellemiş. Anadolu kültüründen izler taşıyan resimler masalı tablolara aktarmış. Yaşar Miraç, Bir Anadolu Masalfnda, Is- tanbul'dan Izmir'e, Trabzon'dan Erzurum'a, Mardin'den Kapadokya'ya pek çok kentte yolculuğa çıkarıyor okurunu. Masalın ço- cuklar üzerindeki dönüştürme, geliştirme gücünü iyi biliyor ve bunu ustalıkla yerine getiriyor. Masalı yapılandırırken yan anlam- larla beslemeyi, işlevsel ayrıntılardan söz etmeyi ihmal etmiyor. Masal kahramanına Bursa'da kebap yedirirken Urfa'da lahma- cun ikram etmeyi unutmamış. Bir Varmış ile birlikte Anadolu'yu gezerken Âşık Vey- sel'in türküsü arkadaş oluveriyor sayfalara. Dedem Korkut elini omzumuza koyuveriyor ansızın; Nasrettin Hoca, Mevlana derken, daha önce gittiğimiz bir yerin adresini yeni- den anımsar gibi oluyoruz. Anadolu'nun varsıl kültür kaynağını masal aracılığı ile ak- taran Bir Anadolu Masalı'nda, kaybolan Bir Yokmuş'un hangi kentte bulunacağını merak ediyoruz doğrusu. Bu merak öğesi çocuk okurun keyifle okuyabilmesi için de önemli. Bir Anadolu Masah'nın çok katmanlı ol- ması, her çocuğun kendi birikimlerine göre farklı biçimlerde algılamasını sağlayacak. Çok katmanlılığı sağlayan önemli etkenler- den biri, Miraç'ın dili. Masalı örüntülerken kullandığı varsıl dil, çocuk okuru sarıp sar- malıyor. Yerelden evrensele uzanan bir te- melde ilerliyor masalın kurgusu. Bir kent- ten diğerine koşuştururken, masal ana da- marından kopuşun asla yaşanmaması önemli. Içinde, bilgilendirme öğesini de barındıran bu tür metinlerdeki en büyük tehlikenin çukuruna düşmüyor Miraç, çün- kü masal dilini ustaca kullanıyor. Masal ne- den yazıldığını, nasıl bir düşünce sürecin- den geçerek kurgunun oluşturulduğunu okurdan saklamıyor. Bin yılları içinde gizle- yen bu masal kitabı Türk çocuk yazını adı- na bir kazanç. Masallar çocuklan besler, çocuklar ay- dınlığı... Aydınlık yaraşır çocuklara... İyi okumalar. • www.maviselyenef.com *BİR ANADOLU MASALI/Bir Varmış ile Bir Yokmuş/ Yaşar Miraç/Resimleyen: Ha- nefi Yeter Cumhuriyet Kitaplan/2009 /67 S./8+ Cumhuriyet Çocuklarından Mektuplar Yağmur Ekim Yılmaz, Kırklareli, 12 yaş Merhaba Cumhuriyet Kitap! Halen Lü- leburgaz/Kırklareli T.E.K. llköğretim Oku- lu 7. sınıf öğrencisiyim. Sizi zevkle takip ediyorum. Usta yazarlanmızdan Reşat Nuri Güntekin'in ölümsüz eserlerinden biiri olan 'Dudaktan Kalbe'yi tanıtmak is- tiyorum. Bu kitap bize Inkılap Yayınları aracılığıyla ulaştırılmış. Okuduğum ro- manda en çok Lamia karakterini sevdim. Aşkı için tüm zortuklara göğüs germiş, buna rağmen aşkından vazgeçmemiş. Beni en çok düşündüren bölüm; La- mia'nın Hüseyin Kenan'ı severken Vedat Bey'in evlenme teklifini kabul etmesiydi. Aşkından vazgeçecekse neden bu kadar acıya katlandı? Bu beni düşündürdü. Bence kitabın sonunda Hüseyin Kenan kendini öldürmeseydi. Lamia ile evlense- lerdi; Lamia çektiği acılann karşılığını alır- dı. Böyle daha iyi olurdu. Arkadaşlanm; televizyonda yayınlanan, reyting almak için kitaptan uzaklaşılan dizileri izlemek yerine kitaplannı okusa hem gerçeğini öğrenirler, hem de okumalannı geliştirir- ler. Tüm arkadaşlarıma tavsiye ederim. öykü Benay Soylu, Ankara, 9 yaş Okuduğum kitaplar arasında en sev- diğim kitap Mavisel Yener'in, Zeki'nin Zekâ'sı Kaçtı adlı kitabı. Bilgi Yayınla- n'ndan çıkmış. Kitabın kahramanları, kuş, Zeki, bakkal amca, Zeki'nin baba- sıdır. Bana ilginç gelen bölüm, kuşun i çarpma işlemini bilmesidir. Kitabın ana | düşüncesi, başkalarından bir şey bek- lememeli kendimiz çalışıp, öğrenmeli- yiz. Bu yazımı köşenizde yayınlarsanız çok mutlu olurum. Saygılanmla. Zeynep Ann Hamzaçebi, Istanbul, 9 Yaş, FMV özel Erenköy Işık llköğretim Okulu Ben bir kitap okudum. Adı "Pandalar Tehlikede". Bu kitap üç tane çocuğun Çin'deki pandalarla olan maceralannı an- latıyor. Çocuklar, Tomas, Kleris ve Jül- yen Çin'e Mark amcalarının yanına Wo- long Panda Merkezi'ne giderier. Bir süre pandalarla ilgilenirler. Fakat, ertesi gün iki panda kaybolur. Tomas, Kleris ve Jülyen pandalan kaçak avcılann kaçırdıkları- nı anlarlar. Sevgili dostlan dağ gelinciği Wifi sayesinde pandalan kurtarırlar. Ben bu kitaptaki bütün pandalan sevdim. Bü- tün arkadaşlarıma kitabı okumalannı tavsiye ederim. Bol kitaplı günler! Başak özay, Izmir Merhaba Sevgili Cumhuriyet Okurlan, bugüne kadar pek çok kitap okudum. Ama beni en çok etkileyen kitap Vicki Myron'ın yazdığı ve Pegasus Yayıncı- lık'tan çıkan Dewey oldu. Devvey gerçek- ten yaşamış bir kedi. Çok soğuk bir kış günü Amerika'daki Spencer Lowa eyale- tindeki halk kütüphanesinin kitap iade kutusunda bulunmuştu. Kitapta en çok sevdiğim karakter Devvey ve ona sahip çıkan kütüphane müdürü yani Vicki Myron'dur. Dewey çocuklan insanlan çok seviyordu. Tabii ki bu duygular karşı- lıklıydı. Kitap yalnızca Devvey hakkında değildi. Eyaletteki insanların hayatlannı da anlatıyordu. Her bakımdan ilgi çekici ve etkileyici bir kitap. Herkese öneririm. Çünkü ben çok beğendim. Hoşça kalın. Çocuklar ve gençler, siz de bize yazar mısınız? • Okuduğunuz kitapta en çok hangi ka- rakteri sevdiniz? Neden? • öyküde sizi en çok düşündüren bölüm neresiydi? Neden? • öyküde size alışılmadık gelen, aklınıza yatmayan yerler var mı? Neden? Mektup yazarak bize ulaşmak isteyenler için mektup adresimiz: Mavisel Yener j Ata Cad. Defne Sok. No:1 D1 Balçova, Iz- mir Elektronik posta: sihirlidegnekcumhuri- yet@gmail.com Nllay Yılmaz • Istanbul Bllgl Ünİversltesi • Inönü Cad. No: 28 Kuştepe/ Istanbul Tel: 0216- 38117 50 www.nilayyllmaz.com c sihi1iiclegnekcumhuriyet@9mail.com SAYFA 24 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 2 7