Catalog

Aloysius Bertrand'dan 'Gaspard de la Nuit' Ben, yoksul ve acılı şair! Aloysius Bertrand (1807-1841), Caspard de la Nuityle, yazın hayatına girdikten sonra, şiirde bir sarsılma olur. Uyaklı, ölçülü yazılan şiirler, o geldikten sonra, kesin hâkimiyetlerine veda etmek zorunda kalırlar. • Aysel SAĞIR " Ve ağır direklere yaslanıp kcndi içlerine dalarlardı, hiçbir şey bozmadı bu manastmn sessiz- liğini, bulutların tarlastnı süren ber leylek üçgeninin seslerinden, bir koridordan görünmeden ge- çen keşişin tespih tıkırtısından ve, akşanıları, bu kederle münz- evileri bir deblizden bücrelerine götüren gece bekçilerinin çıngıra- ğınm hırütısından başka..." I A loysius Bertrand (1807- / \ 1841),Gasparddek f~~\ Nuit'yle, yazın hayatına .X. .m. girdikten sonra, şiirde bir sarsılma olur. Uyaklı, ölçülü yazılan şiirler, o geldikten sonra, kesin hâkimiyetlerini yitirecek- tir. Fransız şiirine ve genel olarak tüm şiir dünyasına düzyazı şiirle getir- diği yeni bir solukla birlikte, yeni bir yaşam, alternatif bir yaşam alanı açan Bertrand, kuşkusuz ki, değişmekte . olan yaşamın temsilciliğini de üstlenir. Olaylar ve olgular artık söz konusu de- ğişimle farklı algılanacak ve farklı dile getirilecektir. Dostluk, aşk, sokaklar, insanlar, serseriler, yoksulluk, yaşam, insana dair ne varsa Bertrand'ın düzya- zı şiirlerinde ifade ettiği güçlü imgele- riyle vücut bulacaklardır. Tek eseri Gaspard de la Nuit, ne ya- zık ki, şairin kendisi öldükten sonra ya- yımlanacaktır. Bertrand'ın eserini ya- yımlanıası için dönemin yayıncılarıyla bir hayli yoğun trafik içinde olması bir sonuç vernıez. Kitabının basımı adına, kendisine verilen avans da, daha sonra elinden alınacaktır. BÜTÜN YAZILARI... Gaspard de la Nuit'yi hazırlayan Oz- demir Ince'nin, şairin, şiirleri ve yaşa- dığı dönemle ilgili oldukça kapsamlı çalışmasını izlediğimiz kitapta, Bert- rand'ın bütün yazıları yer alnıış. Kendi çağını ve sonrasrnı (19-20 yy.) etkileyen ve örnek alınan bir şair olarak Bert- rand'ın, sadeee düzyazı şiirin öncüsü olmakla kalmamış, düzyazı şiirinde kullandığı çağrışım gücüyle romana da büyük katkılar sunmuş olabileceğini düşünebiliriz. Bertrand hakkında, bir- çok isim onu ör nek almakla kal- mazken, fısıltılan bugüne kadar gelir. "Küçük bir sır vereceğim si- ze" der, Charles Baudelaire, "Aloysius Bertrand'ın ünlü Gaspard de la Nuit'sini (si- zin, benim ve birkaç dostu- muzun tanıdığı bu kitabın ünlü sayılmaya hakkı yok mudur?) belki de yirminci kere karıştırırken, buna ben- zer bir şey denemek, onun öylesine garipçe, eski haya- tın çiziminde uyguladığı yöntemini yeni hayatın, daha doğrusu yeni ve daha soyut bir hayatın anlatılmasında uygulamak geldi aklıma" diye de de- vam eder sonra. Peki şiirlerindeki güç, çağdaşlarını ve daha sonrasını etkilemesinin gücü ne- reden gelir Bertrand'ın? Bertrand'ın yarartığı yeniliği, ruhun doğal bir dışa- vurumu olarak görebilir miyiz? "...uyu- mu uyağı olmadan da şiirli, ezgili olan, ruhun içli devinimlerine, hayalin dalga- lanışlarına, bilincin çarpıntılarına uya- cak kadar çevik ve çelişken bir düzyazı mucizesini içimizde kim hayal etme- miştirki?" Berrand'ın açtığı yolun daha sonra- dan bir kazanım olarak, "Lautrea- mm mont, Rimbaud, Baudelaire, Mallar- S ÇİZGİLER HİÇ BU KADAR! VRİMCİ OLMAMIŞTI! Japon yayınevi East Press'in Aralık 2008'da yayınladığı, dünya çapında yankılar uyandıran eser Yordam Kitap'ta! Kapital Manga Türkçede! Hem çizgi roman hem çizgi kuram, Marx'ın Kapitari çizgilerle buluştu. & • * KAPITAL Ctt.T.1 Japonca aslından n: H. Can Erkln, 12x16,8 cm, 192 sf., 10 TL. Yordam Kitap TÜYAP'TA 3. SALON 601-B ADRESİNDEYİZ! T: 0212 528 19 10 F: 0212 528 19 09 http://www.yordamkltap.com E: lnfo@yordamkltap.com Sultan Su Esen'den 13 kısa öykü Keje Maria Sultan Su Esen'in, Keje Ma- ria adlı öykü kitabındaki ürünlerinde, konularına dikkatli ye keskin bir göz- lem gücüyle yaklaşıyor. Yaşam kesitleriyle sahne- lerini çok yönlü bir bakışla ele alıyor. Kültür ve töre ayrımlarından, çocuklu- ğundan saptadığı işçi ve gurbetçi serüvenlerine uzanıyor. O Mehmet AYDIN G ünümüzde öykücülük I anlayışı artık Maupas- sant'ın meraklı olaylar dizisine değil, Çehov'un, yaşam akışındaki herhangi bir kesi- tinde yer alan canlılık, şaşırtma, düşündürme ve insanı yenilemc özelliklerine dayanır. Ayrmtıya kaçmaksızın yaşamm bir parçasını, bir boyutunu ya da anını ele alır. Tıpkı Çe- hov'un vurguladığı gibi aslında "öykü, bir oluştur; bir gelişmenin tarihi değil- dir." Bu açıdan öyküde bir sonuç olma- yıp, kısa kısa ele verişler, açıklamalar vardır. Okuyucuda ise yeni yeni ufuklar açar, ona bir şeyler sezdirmeye çalışır. Böyle bir anlayışa dayanarak da öykü- cü, dar kuralların egemenliğinden kendisini sıyırıp tam bağımsızhğına kavuşmuş olmalıdır. îşte yazar Sultan Su Esen'in, Keje Ma- ria adlı, Kanguru Yayınları'ndan çıkan öykü kitabındaki, 13 kısa öyküden olu- şan ürünlcrini büyük ölçüde bu görüşle- re bağlı kalarak oluşturduğuna tanık oluyoruz. Yazar konularına dikkatli ve keskin bir gözlem gücüyle yaklaşıyor. Yaşam kesitleriyle sahnelerini çok yönlü bir bakışla ele alıyor. Kültür ve töre ay- rımlarrndan, çocukluğundan saptadığı işçi ve gurbetçi serüvenlerine uzanıyor. Bilinçaltı görüntülerine değinip, önyargı- larla beslenmiş değişik halklann, gerçek- te insani değerlerle yüklü olduklarını, farklı kültür ve anlayışlarını da sergili- yor. Ancak daha da önemlisi içindeki ço- cuk, hâlâ çocuk olarak konuşuyor. Ben- ce Sultan Su Esen'in bir an önce çocuk- larla buluşması, çocuk edebiyatı metinle- ri yazması uygundur. Zira Keje Maria ki- tabında da yer alan Al Kara masal/ öy- küsünün, oldukça zengin dil anlatımıyla gençlerle buluştuğunu görüyoruz. Sultan Su, tertemiz konuşma Türkçe- siyle ilk öykülerinde doğrudan insana yönelir. Çizdiği değişik portreler arasın- da çok doğal ve güzel diyaloglar ku- p _ rar. Konuşmalarda geçen laf çakıştır- E 2 SAYFA 18 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 0 2 7