Catalog

kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 22 EKİM 2009 PERŞEMBE 16 KÜLTÜR CMYB C M Y B ERDEM ÖZTOP B ilimsel sosyalizmin kurucusu Karl Marx’õn başyapõtõ “Kapital”, geçen yõl Japonlar tarafõndan, manga tekniğinde çizgiye uyarlanmõştõ. İlk baskõsõ yüz bin basõlan kitap, yayõm- landõğõ ay tükenmiş ve devam baskõlarõ gel- mişti. Aradan çok zaman geçmeden Türkiye yayõn haklarõnõ alan Yordam Kitap, geçen hafta “Kapital Manga”yõ okurla buluş- turdu. Türkiye’de de Japonya’da olduğu gi- bi kitaba olan ilgi bir hayli büyüktü: 5 bin- lik ilk baskõ tükenmek üzere! ÇİZGİ ROMAN BOLLUĞU Dünya yayõn sektöründe birkaç yõldõr kla- sik eserler çizgi romana uyarlanõyor. Tür- kiye’de de son altõ ay içinde çizgi roman- lar art arda yayõmlanmaya başladõ. Saint- Exupéry’nin unutulmaz eseri “Küçük Prens”, Kafka’nõn “Dava”sõ, Shakes- peare’in “Hamlet”i ve daha pek çok eser dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ya- yõmlanõr yayõmlanmaz yüksek satõş ra- kamlarõna ulaştõ. Bugüne kadarki metinlerin edebi eserler olduğu düşünülürse, “Kapital” diğerle- rinden ayrõ bir yerde duruyor kuşkusuz. Öte yandan, merak edenler için belirtelim; “Kapital Manga” çizimi, bir hikâye üze- rinden okuyucuya sunuluyor. Hikâye bir köyde yaşayõp, geçimini pazarda peynir üre- tip satarak geçinen Robin’in işletmeci Da- niel’le anlaşõp büyük umutlarla fabrika kurmasõ, kâr amacõyla işçileri acõmasõzca kullanõp sömürmesine varan süreç içinde anlatõlõyor. Marx’õn “Kapital”i her bireyin okuma- sõ gereken bir kitaptõr ama belirli bir oku- ma disiplininden geçmeyenler için de okunmasõ bir hayli zordur. Böyle bir du- rumda kitabõ hikâyeleştirmek ayrõ bir riski de beraberinde ge- tiriyor. Seçilen hikâyenin öz- gün metne uyumu, Marx’õn söy- lemlerinin aktarõmõ gibi… Kita- bõ yayõna hazõrlayan, Yordam Ki- tap yayõn yönetmeni Hayri Erdoğan ko- nuya, “Kapital Manga, Kapital’in ru- hunu, içeriğini çok doğru olarak yansı- tıyor; çarpıtmadan, bayağılığa kaçma- dan. Ama tabii ki sınırlı bir bilgi veriyor. Kapital’in kavramlarını bir öykünün içi- ne yerleştirmesi Manga’nın büyük ba- şarısıdır” diye yaklaşõyor. Gerek dünyada gerek Türk edebiyatõnda bu türden kitaplar kimi eleştirmenler tara- fõndan sert eleştirilere de uğruyor. Nedeni ise özgün metnin bütününü okumadan, ko- laya kaçõp özet şeklindeki bu türden çizgileri okumak. Erdoğan, böyle bir riskin olma- dõğõnõ belirtiyor: “Manga, Kapital’den esinler taşır, eser hakkında bir fikir ve- rir ama onun yerine geçemez.” Şu sõralar “Kapital”i aslõndan çeviren Nail Satlıgan ise konuya farklõ bir açõdan yaklaşõyor: “Kapital’in önsözlerinden birinde Marx’ın kendisi, yapıtını bir ‘hikâye’ olarak nitelemiş ve kıta Avru- pa’sından okurlarına, ‘De te fabula nar- ratur’, yani ‘Hikâye seni anlatõyor’ diye ses- lenmişti. Ayrıca Marx, Kapital’i kaleme alırken, ‘sanatsal bir bütün’ oluşturmayı gözettiğini belirtir.” Satlõgan ayrõca “Kapital”e ilişkin geç- mişten örnekler vererek, 1920’de dâhi si- nemacõ Ayzenştayn’õn film yapmak istediğini, bu konuda James Joyce’la görüşmeler yaptõğõnõ; şimdilerde ise bu işi ünlü Alman yönetmen Ale- xander Kluge’nin 9.5 saatlik bir film halinde gerçekleştir- diğini belirtiyor. Bu arada, ülkemizden de usta sanatçõ Yüksel Arslan’õn “Kapital”in resimlerini yap- tõğõnõ ve bu çalõşmalarõndan ba- zõlarõnõn şu sõralar Santralis- tanbul’daki görkemli sergisinde yer aldõğõnõ belirtelim. HAREKET UNSURU Usta çizer Semih Poroy, Japonlarõn za- man içinde, “Heidi”, “Şeker Kız Candy”, “Kapital”, hatta porno sektöründe bile çiz- gi roman tekniğini kullandõğõnõ, içeriğin bi- çimi belirlemediğini aktarõyor. Poroy bu ya- ratõlardaki didaktizmi itici bulduğunu, yal- nõzca manga çizimde değil, genel tüm edebiyat uyarlamasõ çizgi romanlarda, önemli bir unsur olan “hareket”in eksik ol- duğunu, öte yandan görselliğin gittikçe önem kazandõğõ bir süreçte manga ve çiz- gi romanlarõn mutlaka izlenmesi gereken bir tür olduğunu da belirtiyor. Sonuç olarak, “hınzır bir adam” olan Marx’õn, yaşasaydõ iyi bir çizgi ro- man okuru olabileceğini ileri süren Po- roy’un sözlerinden hareketle, Yordam Kitap tarafõndan yayõmlanan “Kapi- tal”in manga çizimli romanõnõ, belki de başyapõtõn kendisini okumaya başla- madan bir ön hazõrlõk gibi görmeli, bir yanõyla da görselliğin tadõnõ çõkarmalõ. Karl Marx’õn başyapõtõnõn ‘manga’ uyarlamasõ hem tartõşõlõyor hem de okunuyor Yayõncõsõ Hayri Erdoğan: “Manga, Kapital’den esinler taşõr, ama onun yerine geçemez.” Kapital’i Türkçeye çeviren Nail Satlıgan: “Marx’ın kendisi, yapıtını bir ‘hikâye’ olarak nitelemişti” Usta çizer Semih Poroy: “Didaktizmi itici, ama mutlaka izlenmesi gereken bir tür.” M anga çizimi Japonya’da 1770’li yõllarda ortaya çõk- masõna karşõn, terim olarak manga, 19. yüzyõl başlarõnda Japon res- sam ve oymabaskõ ustasõ Hokusai’õn, roman resimlemekten vazgeçerek öğ- rencileri için hazõrladõğõ resim kitaplarõnõ tanõmlamakta kullanõldõ. “Hokusai man- ga”lar manzara resimleri, bitki ve hay- van betimleri, gündelik yaşamdan sah- neler ve doğaüstü yaratõklarõn resimlerini içeriyordu. Ancak bu çizimler, birbirle- riyle bağlantõlõ olmadõklarõ için, günümüz mangalarõ gibi bir öykü anlatmõyordu. Manga tanõmõ, giderek, günümüz Japon çizgi romanlarõ için de kullanõlmaya başladõ. Manga nedir? ‘Kapital’ çizgi romana dönüşürse Beş oyunla İstanpoli Kültür Servisi - Garajistanbul’un İstanbul 2010 Av- rupa Kültür Başkenti Ajansõ’nõn desteğiyle ha- yata geçireceği “İstanpoli” tasarõsõnõn ilk oyu- nu ‘Kassas’, aralõk ayõnda sahnelenmeye başla- nacak. ‘İstanpoli’ tasarõsõ, Kassas’la birlikte çağ- daş gösteri sanatlarõ alanõndan dünyaca ünlü 5 ta- sarõmcõnõn, ‘İstanbul’ üzerine hazõrladõğõ 5 farklõ oyundan oluşuyor. Tasarõ, Mustafa ve Övül Avkıran’õn ‘Kassas’, New York’tan Claude Wampler’õn ‘Career Ender’, Brük- sel’den Michael Laub’un ‘İstanbul Portrele- ri’, Berlin’den Dimini Protokol tiyatro toplu- luğunun ‘Landsmann Sein’ ve Berlin’den Meg Sutart’õn ‘Creation 2010’ adlõ oyunlarõndan olu- şuyor. ‘Kassas’, insanlarõn İstanbul ile olan ilişkisini sokak satõcõlarõ üzerinden kuracak olan bir oyun. Bu nedenle, oyun için sokak satõcõla- rõyla çalõşõlacağõ ve bunun tiyatro adõna özel bir deneyim olacağõ belirtiliyor. Kültür Servisi - Sabancõ Vakfõ tarafõndan 1 Ekim’de açõlan Sakõp Sabancõ Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancõ Sanat Galerisi’ni iki haftada 7 bine yakõn kişi ziyaret etti. Sabancõ Vakfõ, uygarlõklarõn beşiği Mardin’de, önce Süvari Kõşlasõ, ardõndan Askerlik Şubesi, sonrasõnda da Vergi Dairesi olarak kullanõlan tarihi yapõyõ Mardin’in kentsel oluşumu ve yaşam biçimini, topluluklarõn aralarõndaki bağlarõ ve bunlarõn töre, dil ve kültür niteliklerini gösteren eserlerin sergileneceği bir müzeye dönüştürmüştü. Açõlõşõndan bu yana geçen iki hafta gibi kõsa bir sürede müze, 7 bine yakõn ziyaretçiye ev sahipliği yaptõ. Müze yetkilileri tarafõndan yapõlan açõklamada, ziyaretçilerin yabancõ turistler, yerli turistler ve bölge halkõ gibi geniş bir yelpazeden oluştuğu belirtiliyor. ‘Flamenkonun Büyüsü’ ile açılış Kültür Servisi - Uluslararasõ Beyoğlu Buluşmasõ, diğer adõyla Pera Fest, 8.yõlõna flamenkonun yaşayan büyük ustalarõndan birinin, asõl adõ Victor Luis Fernandez Monge olan Serranito’nun gösterisi ile giriyor. Yarõn saat 21.00’de Beşiktaş’taki Bahçeşehir Üniversitesi Fazõl Say Salonu’nda gerçekleşecek “Flamenkonun Büyüsü” adlõ gösteride, Victor Monge’ye Victor Monge Barrios (perküsyon), Julian Vaquero Moran (gitar/bas), Francisco José Vidal Rodríguez (gitar), Eva Maria Gómez Jerez (şarkõ), Rafael Peral Vázquez (dans) eşlik edecek. Pera Fest 2009, 14 Kasõm’a kadar çeşitli etkinliklerle sürecek. Genç yazarlar tren yolculuğunda Kültür Servisi - British Council’in Yaratõcõ İşbirlikleri Programõ’nõn bir parçasõ olan ve 12 ülkedeki genç yazar ve çevirmen, edebiyat dergileri ve mekânlarõ arasõnda bir iletişim ağõ kurmak amacõndaki Word Express projesinin treni 29 Ekim’de İstanbul’u ziyaret edecek. İkisi (Efe Duyan, Barõş Müstecaplõoğlu) Türkiye’den olmak üzere, yaklaşõk yirmi yazar ve çevirmeni edebiyatseverlerle bir araya getirecek proje, bu yazarlarõ Güneydoğu Avrupa’dan Türkiye’ye uzanan bir tren yolculuğuna çõkarõyor. Delta Yayõncõlõk, British Council ve Sõnõr Ötesi Edebiyat oluşumu tarafõndan düzenlenen bu etkinlikte, ayrõca edebiyatçõlarõn çalõşmalarõ ziyaret ettikleri bölgenin diline çevrilecek ve her bir katõlõmcõnõn yapõtõ o ülkenin edebiyat dergilerinde yayõmlanacak. (www.britishcouncil.org) Taşkışla’da söyleşi Kültür Servisi - Müze binasõnõn restorasyona girmesi nedeniyle, İTÜ Taşkõşla’da sürdürülen Osmanlõ Bankasõ Müzesi etkinlikleri bugün 18.30’da Johan Eriksson’õn ‘Elveda De’ adlõ belgeselinin gösterimi ve ardõndan yapõlacak gazeteci Mete Çubukçu söyleşisiyle sürecek. Çubukçu, “Tek Kişilik Hücreden Toplama Kampõna” başlõklõ söyleşisini, müzenin ‘Toplumsal Hafõza’ etkinlikleri çerçevesinde gerçekleştirecek. ‘Elveda De’, Kuzey Gazze’de yaşayan Ouda ailesinin yaşamõndan 3.5 yõla odaklanan bir begelesel. Artes Mundi Sanat Ödülü Kültür Servisi - Britanya’nõn en büyük çağdaş sanat ödülü Artes Mundi’nin 4 ödülü için finale kalan, dünyanõn dört bir yanõndan sekiz sanatçõnõn adõ bugün duyuruldu. Artes Mundi Ödülü’nün iki seçicisinden biri olan Viktor Misiano finale kalanlarõ açõkladõ: Yael Bartana (İsrail), Fernando Bryce (Peru), Ergin Çavuşoğlu (Türkiye), Chen Chieh-jen (Tayvan), Olga Chernysheva (Rusya), Gulnara Kasmalieva ve Muratbek Djumaliev (Kõrgõzistan) ve Adrian Paci (Arnavutluk). Yoğun seçim sürecinde Artes Mundi için 80’i aşkõn ülkeden 480’den fazla adaylõk başvurusu yapõldõ. Finale kalanlar özel olarak görevlendirilmiş iki seçici tarafõndan belirlendi: Puşkin Devlet Müzesi eski küratörü ve Moskova Çağdaş Sanat Merkezi (CAC) eski direktörü, bağõmsõz küratör ve sanat eleştirmeni Viktor Misiano ile İstanbul Modern Sanat Müzesi Şef Küratörü Levent Çalõkoğlu. PEN başkanını seçiyor Kültür Servisi - Dünya Yazarlar Birliği PEN’in 75. kongresi Avusturya’nõn Linz kentinde başladõ. 114 kulüpten oluşan federasyonun bu kongresinde İnci Aral başkanlõğõndaki Türkiye PEN Kulübü’nü Tarõk Günersel temsil ediyor. Bağõmsõz Çin PEN Kulübü’nün önceki başkanõ Liu Xiaobo, Çin’de aylardõr hapiste olduğu için kongreye katõlamazken, katõlõmcõ PEN Kulübü temsilcileri yeni başkanlarõnõ seçiyorlar. Başkanlõğa aday olan üç yazardan Amin Maalouf sağlõk nedeniyle adaylõktan çekildikten sonra geriye kalan adaylar Kanadalõ romancõ ve felsefeci John Ralston Saul ile Ganalõ yazar ve eleştirmen Margaret Busby. Garajistanbul’da 20.30’da Zan Yamashita’nõn “It is Written There” adlõ dans gösterisi. (0 212 244 44 99) Emek Sinemasõ’nda saat 11.00’de “Cennet Batõda / Eden Is West”, 13.30’da “Dönüşüm / Don’t Look Back”, 16.00’da Altõn Çağdan Öyküler / Amintiri Din Epoca De Aur”, 19.00’da “İspiyoncu / The Informant!”, 21.30’da “Zamanõn Tozu / Skoni Tou Chronou” (0 212 293 84 39) Akbank Sanat’ta 19.00’da Merih Akoğul “Cazõn Fotoğrafõ” paneli, Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda 20.00’de piyanist Cecil Taylor ve Tony Oxley, Babylon’da 21.30’da Aki Takase, Ghetto’da 22.00’de Niyaz, Bahçeşehir Üniversitesi’nde 19.30’da İlhan Erşahin konseri. (0 212 245 12 28) BUGÜN GARAJİSTANBUL’UN 2010 TASARISI Mardin Müzesi’ne 7 bin ziyaretçi TÜRK EĞİTİM VAKFI 2010–2011 ÖĞRETİM YILINDA YURT DIŞINDA YÜKSEK LİSANS (Master’s Degree) ÖĞRENİMİ İÇİN BURSLAR VERECEKTİR www.tev.org.tr A) YÜKSEK LİSANS BURSLARI: 1) a) A.B.D. ve Batõ Avrupa ülkelerinde; Bilgisayar, Biyomedikal, Enformasyon Teknolojileri ve İletişim Mühendisliği, (İlgili alanlarda öğrenim görenler) Moleküller Biyoloji, Genetik ve Kök Hücre (İlgili alanlarõnda öğrenim görenler), İşletme Yönetimi (MBA) (İşletme, İktisat ve Mühendislik bölümlerinden mezunlar, en az 2 yõl iş tecrübesi olanlar.), Hukuk, Mimarlõk, (Alanlarõnda öğrenim görenler), Yenilenebilir Enerji Kaynaklarõ (Elek- trik, Endüstri, Makine, Kimya ve Fizik Mühendisliği öğrenimi görenler), Bitkisel Biyoçeşitlilik-Ekosistem Korunmasõ (Biyoloji, Ziraat ve Orman Mühendisliği ile ilgili alanlarda öğrenim görenler), b) A.B.D’de; TEV-TAT Konserve A.Ş. Burs Fonundan, Ziraat Mühendisliği (Ziraat ve Gõda Mühendisliği öğrenimi görenler, yalnõzca Univer- sity of California Davis’te), (a ve b maddeleri için TEV’e son dosya teslim tarihi 11 Aralõk 2009’dur.) c) İtalya’da; TEV-FIAT Burs Fonundan, Makine, Endüstri, Elektrik, Elektronik, Uçak ve İşletme Mühendisliği alanõnda öğrenim görenler, (TEV’e son dosya teslim tarihi 29 Ocak 2010’dur.) 2) İngiltere’de; TEV-British Chevening müşterek burslusu olarak; Çevre, Enerji ve Savunma Çalõşmalarõ, Gõda ve Ziraat Mühendisliği, Avrupa Ça- lõşmalarõ, İktisat, Kamu Yönetimi, İnsan Haklarõ, Uluslararasõ Hukuk, Göç, Gazetecilik, Medya Çalõşmalarõ, Siyaset Bilimi ve Uluslararasõ İliş- kiler dallarõnda veya ilgili alanlarda öğrenim görmek isteyenler, (İngiltere’deki üniversitelerin listesine www.britishcouncil.org.tr adresinden ula- şõlabilir.) (TEV’e son dosya teslim tarihi 25 Kasõm 2009’dur.) 3) Almanya’da; TEV ile Alman Akademik Değişim Servisi (DAAD) müşterek burslusu olarak; Mühendislik Bilimi (Tüm Mühendislikler), Bilgi- sayar Bilimi ve Matematik, Doğa Bilimi, Ziraat ve Orman, Çevre Bilimi, Bölgesel Planlama, Sanat ve Tasarõm (Mimarlõk), Tõp, Halk Sağlõğõ, Tõb- bi Mühendislik, Ekonomi ve İşletme, Sosyal ve Kültürel Çalõşmalar, Alman Dili ve Edebiyatõ, Psikoloji, İşbirliğini Geliştirme, Avrupa Birliği Ça- lõşmalarõ, (Programlarõn dili İngilizce veya Almancadõr. Bazõlarõ iki dilde birden olabilmektedir.) Avrupa veya Uluslararasõ Hukuk (Dili Alman- ca, Hukuk öğrenimi görenler) ile yukarõda belirtilen dallarda öğrenim görenler, (Almanya’daki üniversiteler ve bölümler hakkõnda genel bilgile- re ulaşmak için. http://www.daad.de/deuschland/studienangebote/06005.de.html.) (TEV’e son dosya teslim tarihi 31 Mart 2010’dur.) 4) Fransa’da; TEV-Fransa Büyükelçiliği müşterek burslusu olarak; Bilgisayar, Enerji, Elektrik, Elektronik, Otomatik, Telekomünikasyon, Makine, İnşaat Mühendislikleri ile Mimarlõk, Havacõlõk (Aeronautics), Kimya, Matematik, Sağlõk, Biyoloji, Biyoteknoloji, Jeoloji ve Su, Çevre ve Eko- loji Bilimleri, Ziraat, Gõda ve Tarõm İşletmesi, Hukuk, Sosyal Bilimler, Gazetecilik, Copernic Programõ ve Müzik (Şan, Opera, Nefesli ve Yaylõ Sazlar) (Öğrenim dili Fransõzca veya İngilizcedir. Fransa’daki Üniversitelerin listesine www.onisep.fr den ulaşõlabilinir.) dallarõnda öğrenim gö- renler, (TEV’e son dosya teslim tarihi 29 Ocak 2010’dur.) 5) Danimarka’da; İngilizce eğitim veren Danimarka Teknik Üniversitesi’nde Bilgisayar Sistemleri, Elektrik, Elektronik Haberleşme, Deniz ve Kõ- yõ, Petrol, Rüzgar Enerjisi Mühendislikleri ile Biyoteknoloji dallarõnda öğrenim görenler, (TEV’e son dosya teslim tarihi 11 Aralõk 2009’dur.) burslarõmõza başvurabilirler. ADAYLARDA ARANAN NİTELİKLER: a) T.C. vatandaşõ olmak ve 30 yaşõndan büyük olmamak. (1979 doğumlular başvurabilirler.) b) Türkiye sõnõrlarõ içinde eğitim veren Fakülte veya Yüksekokullarõn son sõnõflarõnda yukarõda belirtilen dallarda öğrenim görmek veya mezun olmak. (İşletme Yönetimi dalõna sadece mezunlar ve en az 2 yõl iş tecrübesi olanlar aday olabilir.) c) Yüksek öğrenim süresince 4’lük sistemde en az 3, 100’lük sistemde değerlendiriliyorsa en az 75 not ortalamasõna sahip olmak. Türkiye’deki üniversitelerin I.Öğreniminde öğrenim görenler müracaat edebilir. d) Master programõnõn gerektirdiği yabancõ dili öğrenimini sürdürebilecek düzeyde bilmek. e) Bu öğrenimi ailenin gelir ve imkanlarõ ile yapamayacak durumda olmak. ÖNEMLİ NOT: Üniversite ya da yüksek lisans öğrenimini kendi veya herhangi bir kuruluş hesabõna yurt dõşõnda yapanlarla, yurt dõşõnda öğre- nimlerine yeni başlayanlarõn müracaatlarõ kabul edilmez. MÜRACAAT: Yukarõdaki ön koşullarõ taşõyanlar, başvuru formlarõnõ ve tamamlayõcõ bilgileri www.tev.org.tr deki ilanõmõzõn ilgili maddelerin ekindeki dosyalardan alabilirler. Belgeleri TEV’den temin etmek isteyenler ise yalnõzca öğrenim gördükleri Kurum/Bölüm/Dal ile seçtikleri Ül- keyi/Dalõ ve açõk posta adreslerini maddelere göre ilgili tarihe kadar alabilirler. Adaylar, yukarõdaki maddeler için ayrõ konularõ içeren tamamlayõcõ bilgiler metninde belirtilen belgeleri ve başvuru formlarõnõ eksiksiz hazõrla- yarak dosyalarõnõ en geç ilgili maddenin devamõnda belirtilen tarihe kadar TEV’e ulaştõrmak zorundadõr. Yalnõzca bir madde ve bir alan için mü- racaat edilebilir. İlanõmõzdaki niteliklere uygun olmayanlarõn müracaatlarõ kabul edilmez. B) YURT DIŞI TIP BURSLARI: Merhum Dr.ORHAN BİRMAN ve Prof.Dr. MEHMET ÖZ fonundan 2010 yõlõnda Tõp Fakülteleri ve Eğitim Hastaneleri tarafõndan aday göste- rilecek uzman tõp doktorlarõna, A.B.D.’de ve Batõ Avrupa’da araştõrma çalõşmalarõ için burs verilecektir. İlgilenenler, Kasõm ve Aralõk aylarõnda dekanlõklarõndan, başhekimliklerinden veya TEV’den bilgi alabilirler. BAŞVURU VE DOSYA TESLİM ADRESİ: Türk Eğitim Vakfõ, Eğitim Müdürlüğü, Büyükdere Cad. No:111 Kat:8 34349/Gayrettepe/İSTANBUL Fax: 0212–272 62 17 E-posta adresimiz: yurtdisiburs@tev.org.tr