Katalog

Tarım Bakanlığı, kanatlı sektörünü desteklemede iddialı... Hacer BOYACIOĞLU Toprak Mahsulleri Ofisi’nden ucuz fiyatlı yem alınmasına olanak verdiklerini belirtirken; elektrik fiyatlarında da belli indirimler sağladıklarını vurguluyor. A NKARA Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, kanatçılık sektöründe büyük kapasiteli kümesler yapılmasının yaptıkları çalışmalar sonucunda arttığına dikkat çekiyor. Bakanlık yetkilileri, kanatçılık sektörünün de içinde bulunduğu hayvancılık sektörü için Toprak Mahsulleri Ofisi’nden ucuz fiyatlı yem alınmasına olanak verdiklerini belirtirken; elektrik fiyatlarında da belli indirimler sağladıklarını vurguluyor. Bakanlık, tüm çalışmalara karşın kanatlı yemlerinde KDV’de indirimi başaramadıkları itirafında da bulunuyor. Tarım Bakanlığı, Türkiye’deki kanatlı ve yumurta sektöründe yaşanan sorunları ve bugüne kadar bu alanda yaptıkları çalışmaları raporlaştırdı. Bakanlığın çalışmasında sektördeki sorunlar ve yapılan çalışmalar şöyle aktarıldı: Tüketimin yetersizliği: Türkiye’de, gerek tavuk eti gerekse yumurta tüketimi, Avrupa ülkelerinden çok düşük. Gelişmiş ülkelerde kişi başına tavuk eti tüketimi 15 ile 27 kg iken ülkemizde 2000 yılında 11 kg’ın üzerine çıkabilmiş bu da sektörün krize girmesine neden olmuştur. Yumurtada da durum aynıdır. Türkiye’de kişi başına yumurta son yıllarda 75 95 adet düşerken, yine ülkelerinde bu rakam 200 ile 250 adet arasında değişmektedir. Tüketimi etkileyen faktörler; nüfus artışı, şehirleşme hızı, milli gelirdeki artış, ambalaj ve üründeki çeşitlilik, talep elastikiyeti, maliyet ve üretim miktarlarındaki değişmeler, bayram ve tatil dönemleri gibi etkenlerdir. Üretimdeki plansızlıklar, arz fazlalığı bu ürünlerin fiyatlarında büyük dalgalanmalara neden olmakta, hem üreticiyi hem de tüketiciyi olumsuz etkilemektedir Üretim maliyetlerinin yüksekliği: Etlik piliç ve yumurta üretiminde karşılaşılan en büyük sorun, ürün maliyetlerinin yüksekliğidir. Üretim maliyetlerinin yüzde 70’ini yem bedeli oluşturmaktadır. Özellikle kanatlı yemlerinin ana hammaddeleri olan, mısır, soya küspesi, balık unu ve vitamin premiksleri büyük oranda ithalat yoluyla temin edilmektedir. Bu hammaddelerin yemlerdeki oranı, etlik yemlerinde yüzde 85’lere yumurta yemlerinde ise yüzde 50’lere ulaşmaktadır. Türkiye’de üretilen yem hammaddelerinin de destekleme taban fiyatları nedeniyle yüksek tespit edildiğinden, ürün fiyatları da buna bağlı olarak artmaktadır. Tavuk eti ve yumurta ihracatında da bu yüksek maliyetler, sektörün önündeki en büyük engeli teşkil etmektedir.Bunun yanı sıra en büyük girdi olan karma yem ile bu ürünlerin, temel gıda maddeleri dışında tutularak KDV oranlarının yüzde 8 gibi yüksek düzeyde tutulması da iç pazarda, vergilerini ödeyen üretici için maliyeti artıran bir unsur oluşturmaktadır. Pazarlama organizasyonlarının yetersizliği: Her ne kadar etlik piliç üreticileri kurdukları entegrasyonlarla ürünlerini pazarlamaktalarsa da entegre olamamış yetiştiricilerin, pazardaki arz talep dengesini bozacak faaliyetlerine engel olamamaktadırlar. Yumurta üretici Bakanlığın itirafı: “Kanatlı yemlerinde KDV’yi indirmek istedik, ama başaramadık” leri, kooperatifleşme ve şirketleşmeler şeklinde bir araya gelmektelerse de, fiyat oluşturmakta bir birlik sağlayamamaktadırlar. Hijyen yönünden korunma sağlanması: Birinci derecede korunma gerektiren, büyük yatırımlarla kurulan, grant parent veya parent stok ile kuluçka işletmelerinin çevrelerinde belli bir tampon bölge oluşturulması,bu bölgeye hijyenik hassasiyet derecesi düşük, kesim haneler, broiler ve yumurta üretim kümesleri kurulmasına izin verilmemesi gerekmektedir. Damızlık üretimi: Tavukçuluk sektöründeki tüm gelişmelere rağmen damızlık konusundaki dışa bağımlılık halen devam etmektedir. Her yıl damızlık civciv ve yumurta ithal edilerek üretim yapılmaktadır. Olası bir ambargo veya karantina uygulamasında ülkemiz üretim yapamaz bir durumda kalacaktır. Yeni Üretim Tesisleri kurulmasının kontrol altına alınması: Türkiye’de tavukçuluk tesisleri, iç pazar talebinin ihtiyacının üzerinde üretim yapabilecek, kısmen de ihraç edilecek kapasiteye sahiptir. İhraç imkanları kısıtlandığı durumlarda iç pazar üretilen ürünü tüketememekte bu da krize yol açmaktadır. .Büyük kümesler kuruldu: Tarım bakanlığı aşı, ilaç ve ilaç hammadde üretimine devam etmektedir. 1986 yılında yürürlüğe giren Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile sektörde, büyük kapasiteli kümesler yapılmasına, bunun neticesi güçlü entegrasyonlar ve ileri teknolojilerin kullanıldığı modern tesislerin kurulmasına yol açılmıştır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nezdindeki girişimleri ile elektrik tarifeleri yönetmeliğinde değişiklik yapılarak her tip kümes hayvancılığında indirimli elektrik aboneliği imkanı sağlanmıştır. .Yem ihtiyaçları karşılanıyor: Hayvancılık sektörünün temel girdisi olan yem hammaddesi arpa, mısır gibi tahıllar, TMO stoklarından uygun koşullarla temin edilmektedir. İthal yem hammaddelerinde, gümrük vergileri mevsime göre düzenlenerek, çiftçiler mağdur edilmeden sektörün yem ihtiyacı karşılanmaktadır. .Danışma kurulu oluşturuldu: Türkiye’de tavukçuluğunun geliştirilmesi ve sorunlarına çözüm bulunması amacıyla 15 Haziran 1996 tarihinde Tarım Bakanlığı tarafından, Tavukçuluk Danışma Kurulu teşkil edilmiştir. Kurul, yılda en az bir kez toplanmaktadır. .Ulaştırma sorunu çözüldü: Sektörün ithal ettiği canlı materyalin THY ile taşınmasındaki sorunlar, ilgili kurumun Genel Müdürlüğü ile yazılı temasları neticesi sektörün talebi doğrultusunda çözümlemiştir. .KDV’de başarı sağlanamadı: Tavukçuluk sektörünün haksız rekabete neden olan, karma yemlerde ve ürünlerdeki KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesi için, Maliye Bakanlığı nezdinde girimlerde bulunmuş ancak olumlu bir netice alınamamıştır. Diyalog sürüyor: Son üç yıldan bu yana krizden kurtulamayan yumurta üreticilerinin yanı sıra 2000 yılı ekim ayından beri krize giren etlik piliç üreticilerinin, pazarlamada karşılaştıkları engellerin aşılması için, sektör temsilcilerinin de katıldığı toplantılar yapılarak çözüm yolları aranmaktadır. 6