Katalog

ANDERSEN 200 YAŞINDA! "Masal Haftasonu" Danımarkalı yazar Hans Chrıstıan Ander sen'ın(18()5 1«7"5) doğumuntın 200 yıldonuııııj kııilaıııyoı Gosteıılet, Andeısen'ın doğum gıınıı olan 2 Nısan tarıhındc Ko penhag'da Paıken Stadı'nda başladı "Bır Zanıanlar" adlı gosterıde, mu/ısyenler, cambazlar vc dansçılar Andersen'ın masal dunyasiııı uınlandııdı Andersen, ytl sonuna kadaı çesıılı ulkdeıde devam edecek olan gosterılerde, konserlerdc, odul torcnleıınde konleıanslarda sempozyumlatda anılaLak (Aynntılı bılgı ıçın http //wwwhıa2OO5 uım) Andersen, 168 tane masal yazdı Eserlen her çagda okıındu I Lıvallc gcrçcğı, geç mışle geleceğı, sadece çotııklaı degıl bu yuklcr de onıınla yaşadı, vaşıyor "Masalu Baba' hic olnıuyoı Ikı vılda hır du/enle nen Uluslatausı 1BBY (lnteınatıonal Bo ard on Books For Yoiing People) Kongre sı'nde de bıı ya/ara ve çı/ere, çocuk cdcbı yatına veıdıklerı kalkılaul.ın dulayı Andeı scn adına odul" vuılıyoı Kuuık Nobcl Odulıı cılaıak da adlandııılan I lans ( hrıs tıanOdıılu Danımaıka Kıahçesi II Marg rc the ınhkııyk, 1956 vılından bırı yunklen \uı ege geuneye dtvaııı edlyoı 1956 yı lının şcrd lısiesııuk Lllaiıın ( eın Gunev Açil Sıısam Açıl adlı masalıvla, 1958'de de CahnUçuk I ııık Ikı/leıı aıllı lomanıyla yer almıştı Andersen Masallart, YKY Doğan Kardeş kuaplıgı 1995 (^ev l'ahsın Yııtel, Resım leyen Halıl lneesu, 319 Sayla Masallar, Andersen, Koç Kultıır Sanat, 2002 ( ev Nuıullah Ataç (ıtafık Mehmet Ulusel, 194 Sayla I ııık Ikı/lerı, ( ahıt Uçıık, Bılge Kultur Sanat Yayınları (7 Basım) 2002, 270 Sayfa I lans Chrıstıan Odulu'nu alan vazarlardan bırçoğuna yabancı değılı/, kıtaplan dılımı ze çevıılmış olan va/aılaı ıla v.ır Andersen Odulu'nu alan yazaılaı 1956 Lleanor I ar|eon (IngıkrO, 1958Astrıd Lındpren (lsveç) 1960 I rıch Kast ner (Almanyal, 1962 Mundeıt Dc)ong (ABD), 1964 ReneGuıllot (Fransa), 1966 Tove jansson (I ınlandıya) 1968 |ames Krııss (Almanva) Jose Marıa Sandıez Sdva (tspanya), 1970Criannı Kodarı (Italya), 1972 Scoll O'Dell (ABD) 1974 Marıa Grıpe (Isvıçl, 1976 ( t u l Bodker (Danı maıka) 1978 Paııla I o\ (ABD), 1980 Bohuınıl Rıha ((.ekoslavakya), 1982 I ygıa Bo |unga Nıınes (Bn/ılya), 1984 Chııstıne Nostlıngeı (Avıısturya) 1986 Patrıtıa Wughtson (Avustıalya) 1988 Annıe M (T Schmıdt (Hollanda), 1990 Tormod Ha ugeıı (Norveç), 1992 Vırgınıa Hamılton (ABD), 1994 Michıo M.uio (Japonya), 1996 Urı Orkv (Israıl) 1988 Katlıerıne SİHİRLÎ DEGNEK Ç oc u k l a r îçin Kitaplar Hazırlayan: Nllay Yılmaz • Çlzlmler Mustafa Deiioğiu Paterson (ABD), 2000 Ana Maııa Macha do (Bre7ilya), 2002 Aıdan (.hambers (ln «iltere) ve 2004 Martın Waddell (lrlanda) Ateşin Çalınısı Levent Gonul, Bıles,ım Yayınları, Dıınya Mıtolo|isı Serısı Resımleven lolga Kınalı, 2004, 60 sayta (810 yaş) 'Bu oykıı ya7ildıöınıla kâj*ıt ve kalem yok tu O kadaı gu/e! oykulerdı kı taşların u/e rıne ka/ıldı" dıyc ba^lıyur ate^ın oykusu Sonıakı saytada Antık Yunan donemınc an bır haııta var SovleiKede atlı geten t.ınıı ların vc tanrıçaların Lotuklaıla kat^ıla^ması ve tanı^ması da sonrakı sayfada Yunan ınıtt)lo|isınden lııı sovlence anlatılıı da An tık Yunan Altabcsı tanıtılnıa/ ını1 Sovlen ledekı kahr ımanların ısımlerının bu ılla bede nasd yazıldıgmı goı u\oı ıoı uklar sonra da bu Antık Yunan AltabeM nı kul lanaıak kendı ısımlerını va/mava çah^ı yorlaı "Ate^ın Çalıniiji nııı oykusu başlaniadan once, çotuklaıa son ses lenışte "OkuyaLagınız bu oy kıı, ınsanın atc^le ve kotu < duygularla taıu^nıasınuı oy 7l\ kıısudur Bugunku Ege Denızı cıvannda gcuııektedıı Mıi7eler de ve tarıhı veıleıde bu oyku ıle ılgılı heykellm' ve ta^tan oyma resımleıe lastlayataksınız lşte o /aman bu oykuyu daha çok beveteksını/ ' ılenılıyor Ardın dan sovlence ba^lıyıu Kıonos ve anncsı Gaya arasında bas,la yan tatsızlık Kıonos ıın Rhea ıle cvlılıgı, ancak ona veıdıgı sozlerı tutmaması ve doğan butun <,otuk laıtna zaıar vernıesı Rhea'nın gl/ll te son çocukları Zeus'u Gı rıt Ada jBfOf sı'na gotı dermcsı, Zeus'un orman pe rılerıyle bır / hkteorada va^anı.ı y sı, buvumcsı, sonunda <\A gıdıp h.ıbası Kro nos'un tahtını ele geçıımesl ve ()lym pos Dagı'na yerle^rnesı anlatılıyoı Soy bınkımlerınde mıtolo]ik oykulerın, destan ların, geleneksel masalların yerı yok gıbıdır Anadolumuzu çok ılgılendınnekle bıılıkte tlyada'yı, koklcrınıızden ı/ler taşıvan Dcde Koıkul Oykuleıı nı uygaılık tarıhınde onemlı verı olan Gdgamış'l oğreiKilık vılla rında okuyan kaç kışı varr1 Bırakın okuma yı, duvan kaç kışı var dıve sormak gerek Bu bagİanıda son vıllarda bu kunulaıı içe ren kıtapların çoğalması, gıdcrek her yaşa uygun bıı kıtlevt ulaşması gerçekten mut lıılıık vcrıu Yazarlarıını/m da yenı yapıtLı ıında bu konulara yer verdığını goımek se vındıııu hlımdt Gılgamış Destanı'nı anlatan uç kı tap vaı Bııınusı, Lpsıloıı Yavınları tarahndan çıka rılmış Boyutuyla okuloncesını çağııştıran ancak yoğun mLtnıyle 2 ve 3 sınıllara daha uygun gorunen 24 savlalık renklı resımlı "Gılgamış" Ya/aıı Nuıan Iuıan Resımlı. yen Yıınus S.ıltıık NuranTuıan Gılgaınış ı bıı çotugun ag/ından nıasalsı bırdıllı anlatmayı yeğlemış (,ocuk koıkulaııvla yıi7 leşmenın yolunıı, babasınm kıtaplığmdan alılığı Gılgamış Destanı nı okuyaıak bulıı yor Uygaılığın anavatanı da dıyebıleceğı mi7 Mezopotamya'nın en onemlı destanı Gılgamış'ı, okuma senıvenının henu/ balence, ınsanoglunun vaıatılış oykusuyle de vam edıyor Ardından, Ptometheus'un ın sanlara areşı armağan edışı ve bu yuzden dc Olympos'takı tanrılar tanriçalar ve Zeus tarafından cczalandırılması gelıyor ' Ateşın Lalınışı" soylencesı, kıtabın arka kapağınuakı bu şıııle son buluyor ' Poplanmış bır mağarada / Şaşkındı butun ınsanlaı/ Uşuvor ve beklıyorlardı/ (^ıplak, çaresız / Goıununcc Prometheus/ Yuzun ıle gulumseme/ Ve clınde ateşle/ Yurudu ler sıcacık ışığa/ Aydınlandı yıi7İen/ Isındı yureklırı/ Goruncc onlaıı boyle ınutlu/ Boş veı dedı Prometheus/ Cezalandırsa bı le Zeus benı/ Değdı çaldığıma ateşı" (, ocuklar, sadece, ateşın neden ve nasıl uı sanlara verıldığını değıl, Pandora'nın kutusunun ınsanoğluna ve yeıyu/une neler ge tııdığını de goruyor Çocuklar sovlencele ıı dınlemeve bavılıyor Varoluşunu açıklamanın bın bır volunu bulan ınsanoglunun ıskıdın berı masallan, eKanelerı ve mıtlerı sevdığını bılıyoru/ ()lağanustu olavlara yer vcren hıkayeleı, sadece yetışkınleıın değtl, çocukların da ılgısını çekeı (^ıcıık, oııun dunyasına yakın bır dunya sıınan soylencelerın duşsel kahramanlaruı da, gızemlerınde, sıhırleıınde ve doğaus tu olaylatında kendını bulıır Duşsel dunyadan yavaş \âva^ kopııjı ger çeklcrc vaklaşırken duşsel kanramanlara bcn/er kışılıklcrle ve davranışlaıla kaışılaş tıkça dunyaya ılışkın bılgıler edınır, deneyımler ka/anır t. Masalların, soylence J T / lenn ve cfsanclerın < * / *f®U çocuk ya/ınındakı gorevı dc budur, çocuğun ruhunu besleyıp susler ken cfolaylı yol| dan onlara gerçeğı anlatmak ve onları gele ceğe ha7iılamak I Bılesun Yayınlan'nın soy lencelerı anlatan serısı, dun" ya mıtolojısıne yeı vcrmış şındaki çotuklarla tanıştırması açısından, kıtap onemlı bır ışlevı yerıne getırıyor Dığer ıkı kıtap, "Yurt Kıtap Yayın"ın Herkese Tanh \ leıkese Mıtolojı dı/ısınde yer alıvor Ilkı, Uruk un Olumsıi7 Kralı Gılgameş adını taşıvoı 64 sayfa Ya/arı Robeıt Kıug m.ınn Atılla Dırım'ın gu/el çevırısıyle 10 vaş ve ustundekı çotuklann /evkle okuyatağı bır kıtap Sıyah beyaz desenlerle sus lcnmış sayfalarında, okur resım sanatmın laıklı bır çalışmasıvla karşılaşnia olanağını da buluvoı AyıiLa bınleRe vıllık bu desta nın kahramanlarıvla tanışmanın otesınde koıkıı, sevgı ve yaşam u7enne duşunmcye da davet edılıyot Bılge Ana Nınsun, "Kor ku ınsana ozgu bır duygudur Onemlı olan korkııvla nasıl lıaş edeceğın Insan ccsaretlc korkuvu venebılıı 1 akat sevgı cesaretten daha kudrctlıdır Sevgı bıklığımız en buyuk gııçtıır Cesaret scvgının bır parçasıdır Sevgının olduğu yerde korkuya yer yoktur" derken, onemlı bır gerçeğı neredeyse uçbın yıl oncesındcn gıınumu/un çocuğuna ıia gosteıivor l laıald Bıaem'ın "Uruk Aslanı Gılgameş"ı ıse 15 yaş ustundekı tum okuılaıa onenle bılecek nıtelıkte Yıne Atılla Dııını'ın çevı rısıyle yayımlanan 483 sayfalık kıtap, "Kut Yunan Mıtolojısı " lopıak Ana ve Gokvu zu ", Sumer Mıtolo|isı "Olumsuzluğu Ara yan Kral", ()rtadoğu, Sumer Mıtolo|isı "Gılgamış" Yeııı Zelanda Mıtolojısı "Ma uı ve Sıhırlı Olta", Turk Mıtolojısı "Ece ve Torunge", "Oğu/ Kağan ", Cın Mıtolo]isı "Kavbolan (îunes" Atrıka Mıiolojısı ' Sı yah Kedı ve Bukalunun", Iskandınavya Mıtolo|isı "Baldur un Ohımıf Meksıka, Aztek Mıtoloıısı 'Muzığın Yaratılı^ı", Kı zılderılı Mıtolo|isı "Bei; Dunva" ve Japon Mıtolojısı '()kunınıışı" Sovleııı.eleı sovlenıyoı, soylenıyoı hiı, bıı mıyor, tukenmıyor Sovlenteleı "sovlen dıkçe' vaşıyor, yenıdcn do^uvor Doğum gununuz kutlu olsun! Doğan Kardes. Yayınları (1 Nısan 1945) Kuşaklar boyıı bıı tok toLiığun karde^ı ol 1 du, sesı oldu Doğan Kaıdti} Adını Yapı Kredı Bankası'nın kıırucusu Ka/ım Tas, keııl'ın o^luiKİ.ın .ılnıistı 1939'dabıı heye lan sonuuı gent ya^ta navata vcda cden Doğan'ın atlı 'Do^an Karde^ deıgısınde va^atıldı 1945 yılnula ba^la\an Yapı Kıedı Dogan Kardei) Yayınlaıı bugun de bııçok çocuğa seslenmeye devam edıyor * Sevgili Doğan Kardeş, Mine Soğut, YKY, 2003 Mıııe Soğut 'Doğan Kardeş' efsanesını ın eelenus, ve dergının ovkusunu Sevgılı Do ğan Kardeş' adlı kıtapta toplamıs, Yapı Kredı Yaymlaıı'ndan gkaıı kıtap, deıgının yayın luyatını ıııcelıyoı Kımleı vok kı bu kıtapta' "Cîelecegın bırçok başarılı ısmı Doğan Kardeş te boy gosterdı Pıyanıst tdıl Bıret yurtdışına gıttığı yıllaıda bıle ona mektuplar gonderdı Kuçuk Suna Kan ıse mektubunda şovle dıvordu "tralva'ya muzık ve kultuı tahsılıne gıdıyoıum llcııde buyuk bır vırtuoz olarak doneceğımı du şundukçe sevınıyorum Memleketımın bana sarf ettığı emeklerı boşa ukaımavaca fiım " 'Doğan Kardeş' çocııkluğumuzdan tatlı bır esıntı Sihirli Toplantı "1 Sakaıva (,oi.uk I debıyatı Gunlerı Prog ramı" (4 8 Nısan) Sakarya Valılığı, Sakarya Buyukşelur Bele dıyesi, Sakarya Unıveısıtesı ve ^ocuk Vakfı ışbırlığı ıle geıc.ekJeştııılen "I Sakaıya Lo cuk F.debıyatı Gunlerı" devam edıyor. Ya7arlar, tı/erler ve akademısvcnleı çocuk edcbıyatına gonul veıenleıle buluşuvoı Okullar, ya7arların ve çızerltrın zıyaretle rıyle şenlenıyoı Sakarya'ya bahar gelı yor • Nilay Yılma7 Kurtuluş Deresi Cacl. No: 47 Bilgi Üniversitesi, Dolapderc / tstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 sal kıtapların kaynağı Gılgameş Destanı'nın romanı" olarak tanıtılıyor arka kapakta Toplunı olarak temelsı/ bıı kultuı el yapı lanma ıçınde olduğumuz gerçek Akışkan bır ?emınde, tutunacak ycr arayan karşımıza çıkan kavıanılaıın aıasınıla çoğun lukla rastlantısal gıdıp gelmeler yaşayan bu yapıyı guçlendırmek ıçın, hangı yaşta olursak oLılını temele yenı taşlar ekle mekten kaunmamak guek tşte bu nedenle kısacık tanırım ya/ıma , "Her Yaş lun Gılgamış " başlığını seçtım Her ne kadar Yurt Kıtap'ın kapaklaıuıda mıtolojık kahıamanın adı Gılgameş ola rak yer alıyorsa da onun geleneksel sovle mımı^de Gılgamış olarak vaşadığını bıİı yorıi7 l'ıpkı Troya'nın Trııva, tllıada'nın llyada, Homeros'un I lomcı olaıak soy lendığı gıbı Onemlı olan, aradakı kuçuk soylem faıklılıkları değıl, metnın bi7e an lattlkları Bılıvoıum kı pek vakında bu kı taplann arasına yenılerı de kaıılacak Heı bırının dıle gelışı farklı olacak Orneğın Bllgın Adalı nın u/unca bır suıedır ustıın de çaüştığı Gılgamış'ı, maıızunı anlatımıy la çocukları bambaşka bır ya/ınsal bovuta taşiyacak Llbette kı hepsı de duvgııları mızda, belleğtmızde bırbırınden değışık tatlar bırakacak.^ KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Nur Içözü (Yazar) HER YAŞİÇÎN GILGAMIŞ "Gılgamış", Nunın lıtran, l.pvlnn Yayınları Rtsı/HİıVit/ ) ıttııt\ Salluk (7+) ' l lııık ıın ()lumsıı/ kralı Gılgamcş", Ko beıt Kıugmann, Yurt Kıiap Yayın lııık çeleştırcn Atılla Dırım, (10+) "Uruk Aslanı Gılgamcş",} larald Braem, Yurt Kıtap Yavın rıııkçeleştıren Atılla Dırım (15+) Uygaıltğın kılometre taşlarında pek çok soyle.rn.uiin ızleııiK lastlaıı/ Kışının ge nel kultur bınasının oluşumunda lse bu îaşlaıın onemlı yerı varıiıı Anı.ık bu vapılanınavı ıesııu egılıın sistemınden edı neteğını sananlar vanıldıklaıını çok ça buk taık edeıleı 1 gıtımımı/ gcncldc fen tnatuııatık agıılıklı bılıme odaklanmıştıı Unıvcrsıtc sınavlarında bıle, TS oğıenu lerının glıebllec e^ı dallar çok sınırlıyken, TM ve 1 M ogıenulerının onunde nere devse tum kapılar aulmakladır Dolayısıyla pek çn^ıımu^un kulturel SAYFA 48 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 7 90