Katalog

Ceyat çapan Mustafa Karim/ Siirler/ Çevirenler: Kanşaubiy MizievAhmet Necdet Şiir Atlası Hangı ^ârc ılc avunalım, J Hangı ılaç ben şıfalıyım dcrDo^ayı ycnıp nc yapacaksınr Bır sınavdır bu Sabrctmck gcrck laijimalıyı/ dıınya yııkunu, Zorun u/ennc gıtmck gerck. Yol dedı^m yorar Tum kapılar Yolcular içiıı hcp açık kalsın Uzaklarda gozc gorunmcycn Mum ate^ı hcı an yanık kalsın Hayatı bas, e^ıp gutmek gcıek, (Umıt varsa, yoksa kalıı saııa), Aij kazanan eı mulk de edınu, Meme veren vcrır yavrus>una Jjarkı saklayan ijarkı bo Yeteneklıyse hiı, çekınmeden lııanalıın ve lıep guvenelını Dıınya yok olnıaz czgı dinmeden 1 'Dünya yok olmaz ezgi dinmeden' Ünlü Başkort yazarı Mustay Karim (asıl adı Mustafa Safiç Karimov) Rusya Federasyonu'na bağlı Başkortostan Cumhuriyeti'nin Klyaşevo Koyu'nde 20.01.1919'da dunyaya geldi. 1941de Başkortostan Pedagoji Enstitüsünü bitirdi. 2. Dünya savaşı yıllarında Sovyet Ordusu saflarında Nazilere karşı çarpıştı. llk şiirleri 1938'de yayımlanmaya başladı. Otryad kuzğaldı (Takım Yola Çıktı, 1938) ve Yazğı Tauştar (Yaz sesleri, 1941) adlı ilk lirik kitaplarını savaşta yapılan kahramanlıklar ve savaş trajedisini ele alan Mineng Atım (Benim Atım, 1943), Şigırzar (Şiirler, 1945) kitapları ve Dekabr Yırı (Aralık Şarkısı, 1942) ile Ulmas Bay (Ulmas Bay, 19421944) peomaları izledi. Daha sonraki yıllarda M. Karim'in şiirleri nitelik ve nicelik olarak arttı ve felsefi gücü bakımından önemli ölçüde geiişti. Buna yeni kitapları tanıklık eder: YevropaAziye (AvrupaAsya, 1954), Yılğalar Höyleşe (Nehirler Söyleşiyor, 1961). Möhebbetten Durt Mizgele (Aşkın Dört Mevsimi. 1978). zamanlar (Zamanlar, 1982), Eserlerinin 5 Ciltlik Külliyatı (19711973). Eserlerinin 5 Ciltlik Külliyatı (19951999). Mustay Karim yazar olarak da çok sayıda hikâye kitapları: Bezzeng öyzeng Yeme (Bizim Evin sevinci, 1951), Yarlıkau (Af, 1966), Ozon Ozak, Bala Sak (Uzun Süren çocuklu Yıllar, 1967); dram yazarı olarak tiyatro oyunlarc Aygöl İle (Aygül Ülkesi, 1967), Yeyeule Mahmut (Yaya Mahmut, 1981) dramlarına, Kız Urlau (Kız Kaçırma, 1958), komedi oyununa, Ay Totolğan Tönde (Ay Tutulan Cece, 1963). Salauat (Salavat, 1971), Taşlama uttı, Prometey (Bırakma Ateşi, Prometeus, 1975) tragedyalarına imzasını attı. M. Karim Başkortostan Yazarları Birliği Başkanlığı (19511962). Rusya Federasyonu Yazarlar Birliği Yonetim Kurulu üyeliği, SSCB Parlamentosu üyeliği gibi görevlerde bulundu. M. Karim SSCB'nin en yüksek nişanı sayılan Emek Kahramanı altın yıldızı ile taltif edildi, Rusya Federasyonu ve Başkortostan Devlet Sanatçısı unvanını, Salavat Yulaev adına Başkortostan Devlet ödülü'nü (1967). RF Devlet Ödülü'nü (1967), SSCB Devlet ödülü'nü (1972) ve Sovyetler Birliği'nin en yüksek ödulu sayılan Lenin Ödülü'nü (1984) aldı. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 7 90 KURULTAYA İLETİ (*) Dağlardan, bağlardan ormanlardan Bal toplayıp dondıı anlarım Bır araya geldı yenı basjtan Başkentımde bııgıın Başkorrlarım U/ıın yıl ve yolları a'jarak Ozlemle gcldılcı, kos,a kos,a Boyle scvınır kanat çırpaıak, Bır ku*( lastladı nıı baş,ka kujja. Dcrt değıl, bılmç toplaııtısı bu Hcm soy sop ycnılıme gereğı var, Dmmcyuı uınıt, sonmcycn co^ku, Sonup kalsa bılc yanaıdağlaı Eccl tellağı bıktırmaz bızı, Var oldıık vari7, var olacağı?, Soyleyeıek kendı turkumu/ıı, Hep taııh ile vol alacaği7 Ne var kı hıç, teslım olmayalım Yt>l kesen benullığe bıı daha, Vc Ba^koıt yuıdundd ba^ koyalıın l , baıı^a vc ıctaha Dostluğa, barı^a vc ıclaha 1 Hazıran 1995 SABAH ERKEN Sabah erken havlayarak Itler kar^daı Gune^ bataı ıken tek tek Kuşku parçalar Yıllar değıl, gunlerımı Sayar bır guguk I.cel başucumda sankı Kıızgun korkuluk lte fırlatılan sopa ()nıı durdıırur Umıt kar^ıdır kıiijkuya Doğrıısu bııdur Guguk sefahat surcr vc Sayıda ydşdi: Ku/gun "kış kı^" dıyenlere Aldırmaz sus>ar A$K NEDİR? ^ nedif 1 " dcdım bır erkege Kadın i(,ın cehennemden geçmek A^k nedıi' 1 ' dedını bıı kadınj Kul olan eıkeğe kucak aı,mak $AİR VE ZAMAN Şaır, yııccsın daftdan, Şaır, alttasm baj^dan, Yavai}, tc/canlı, haklı Hcr yerdc vc hcr /aman Zamanın hı/ı scnsın, Hafıf^c hız kcscnsın, Boyıııı cftcn, dık baijlı, Şah vc hızmct cdcnsıtı Demek kı, (,ocuğunum, Senınle, senden mahrıım, Kaygım var şaka dcğıl, Ağlaıım boşa değıl Bendedır butun cıhan, Bende her şev vc heı an Sonum geldı dıııuldıım Gerçek olanı buldıım BEN Yureğ'im, terkedıp gıttın sen Kıme gerekır yııreksı/ ben' Bır yığıdım atın attığı, Sankı bır yuzıık, ta^ı dıı^en YUMAK Du^uncemın yumağı, sen, 11er gunumun yumağı, sen, Sevabım sen, gunahım sen, Kaderımın yumağı, sen. BALATON'LU KIZA Ben senın ılınden değıl de, Bambaşka bır yerden geldım, Gumuş dağlarımda kartal vardı, Sen ıse yetı^tın sakın goldc Ben başka bır dıyardan geldım OĞLUM İLGİZE Sabah demeden, akşam dcmcdcn Saşııttı gunıı İ5II sıs pcrdcsı, flıklere ı^lcmekte so^uk, Dışarda çılgın yağmurıın scsı llcm roprık kadar yıırcklcrı dc Dondıırııyor yı somıırtkan guıılcr (*) 1995'le Urfa'du duzenlenen Rutun D ı ı n y ı Raşkortlarmm I Kıırııll.ıyı ılııl.ıyısıyl ı yı/ıl.ın şıır SAYFA 47