Katalog

ca iktidar. Sosyalist olduğunu söyleyen >irkısım zevat, "etnikestetik" duyarlıkta .ınıfta çakıyor. Ulusalcılık bilincinin yer, •aman ve tarih şaşkınlığı; farkında olma.alar da, kimi şairleri darlaştıran ve önüıü tıkayan milliyetçilik algısına ve argünanlarına dönüşiiyor. Şair ilc okur ara .ıııdaki ilişki hâlâ beyaz cleğil, kirli. Şairer okura ulaşmak için, istcmcycrck de >lsa aynı yolun yolcusu dıırumıındalar. •il ID(Sanat Harcketi Düşünccsi) eskisinlcn çok daha geçerli bugün belki. FARKLI ALGILAMALAR Sina Akyol benımle yaptıg'ı bır \öyle)tle "Kunuyu şaır olnıa halınc getirmek ısti vorum" Jeyip, sormuştu, "Attıla tlban gü•lün btrınde 'Romanalık bır serüven. Ciilel bir serüven Şairlik falan gıbı defcıl $a'Hık uydurıık bır şey.' dcdi diyc ktyamct kuptu. '()y.uı yıirdır rıe yap\a yerıdtr' wzünü haklı çıkaran bittun şatrce davranı^lardan kurttilmalıdır ^air, diyc sordu lienım hu soruya verdtg'ıtn yanıtla da Veysel Çolak kızılca kıyamct kopardı Şinıdt, tamamen nıerakıtndan somyorum, ne olacak Siırın ve şaırlerın bu halleri? Bir sözü cımbızla alarak, bağlamının dışında tartışmak boşuna değil mi? Bu kadar zamanımız vnr mı? "Şaırlik uyduruk bir şcy" diycn A.îlhan'da, pek âlâ bi İİL şiirin ne kadar uyduruk olmadıg'ını. ()ylc olmasaydı, piyasadaki bunca uydu ruk şiirler aıasında, bazı şiirleri kıymet kazanmazdı. Belirli bir yerc vc yaşa gelince, böyle sözler ediliyor. lispıisiyle algılanmalı. A.îlhan'ın son yıllarda, sjiir coğrafyasııu yeterince izleyenıediöini biliyoı ıım. Romana ve eleştıriye fazla dalmışür bclki. îjiiri, tartışılamayan ve yanlış tanımlanamayan kutsal bir tapınak gibi algılamaıınık gerekir. Herkesin kendine göre bir algılaması olabilir. Veysel Çolak şiiri abartarak insandan, sokaktan, yaşamdan uzaklaştınyor bazen. Bu kadar çok kutsama, bu kadar çok tavaf; olsa olsa, daha çok yalnızlaştınr şiiri ve insanı. Ayrıca şiir fetişleştirilebilir nıi? Egemen olan, ulvi olan, iktidar olan, kutsal olan ne varsa itiraz biriktirir şiir. En <,ok, ^iir itirazdır bütün kutsamalara. Tartışamayacağı ve karşı çıkamayacağı hiçbir şey yoktur yeryüzünde şiirin. Kimse için, kimseyc ait değildir. Sahip ve önder geıeksinmesi de yoktur şiirin. Düzenı, düzenli sözleri, belirli bir düzendeki, düzenli iürazları da reddeder şiir! Bu anlamda hiç kimse kendisini "mümin" gibi ğasına aykın. Yaratım sürecinde elbette akıl, şairöznenin derin dehlizidir. Şiir bilinç düzeyinden, metinscl bir formata dönüştüğünde; iekiıı olan bütün estetiketik hallerini tamamlamıştır bir bakıma. Aklileşürmck, sistem ve iktidar ilişkisinin uzançlarıyla bir hesabı ıçerir. Kar, fayda, clde edilen gibi, rant ili^kilerini..Bu doğrudan maddi bir kazanç da degildir çogunlukla. Var oluş ve yer edinmenin tin sel ve toplumsal karşılıkları hesabı.. Piyasa ilişkileriyle kuşatıhnış şairleı in önünde, böylesi bir tuzak istemescler de vardır. Nerede ve nasıl şiir yayımlanabi lir, tartısı örneğin. Hangi yarışmada vc hangi jürı üyelerıyle buluşabilirim, alt sorusu. Tanınmak ve çok satmak için neler yapılmalı, ıç sesi. Cîiiçlü ve tanınmış bir yayıncvinden çıkıııa arzusu...Bunlar anlaşılır ve çok normal bulunabilir. Şair, tüm bu soruların yanıllarından oluşan durıışuyla tercihini olıışturur. Bu tercihlerin sırtımıza yük olup olmaması ise, kaygıla rın derinliğiyle ilgilidir. Kendisinc ait bir vicdan meselesidir... Tanı da bu noktada eleştirisizlik, savrulmalarm ve arayışların önemli nedenlerini oluşturınaktadır. Şiiri, piyasa ve iktidar ilişkilerındcn uzak tutacak sahici eleşüri zeminleri olbaydı keşke. Şiirımizi geliştirecek ve karşılayacak bir eleştiri yoktur ydlardır. Bu coğraiyada, son yilların en giizel şiirleri yazılırken, eleştirisizlik nasıl bagışlanır? Kötü ve tekrar şiirlere rağmen, farkını üreten dinamik bir şiir yazılmaktadır. Geriden gelen, az ama ni telikli bir şiir damarı kendine yol ve yer aramaktadır. Etik ve estctik değerleri yiiksek, devrimci ve takip edebilme dinamiklerinc sahip bir eleştiri olsaydı, şiir, kirlenen piyasada bu kadar üşiiyor olmazdı. Eleştirmenlerin bu sürece ve şiire borcu var mı? Şair değilse de şiir yanıtlıyor zaten... YILLIKLAR... Öncekt soru de ilı'jkilendirerek sormak istiyorum; bır dtltn bır yıllık şiir toplamt olarak sunulan yıllıklardan bilebildıg'im kadarıyla iktsini şaırler hazırltyor. Bır tanestnı de sevgılı Mehmet II. Doğan Neler söylenin bizlere, yılltklar ve hazırlanma hıçımleriyle ilgilı? Yıl içinde çıkan dergilerdeki şiirleri izleyemeyenler için "dcrli toplu" bir kaynak masumiyetiyle çıkarılsa da; piyasadaki sunuluş vc algılanış biçimi, tümüyle ik tidar ilişkisinin üretilmesine katkı sağlayan ilişkılerle buluijmuştur. Yıllıklara giren, gırmeyen tartışınaları. lyi şiir ve şair atlanıyor, öznel bir çalışma itirazları. Yetcrince izlemiyorsunuz, bu dergilere kapalı ve yargılısınız çıkışları..Yıllardır bit ınedi, bıtmez de böyle giderse.. (jncelikle şiiri ve şaırliği buradan test etme anlayışı ve arayışı sorgulanmalı. () kadar kötü şiirler de alınıyor kı.. Ne tutarhlıgı, ne ölçütü? Bu alandaki öznellik zaten tartışılamaz da. Bıınu söyleyip, yıllıklara alınmayı bekle yen şairlerin şizofrenisini anlayamıyorum. Ya da kırgınlıklarını. Komik bir ce maatla yaşıyoruz. Bellek ve tutarlılık ahlakı hak getire ço^unda. Ne söylcdiklerini biliyorlar, ne de söylediklerine sahip çıkmayı. Mehmet H. Do^an'ın hazırladıjı yıllık, ilk birkaç yıl "neler oluyor" merakıyla sessizce ve şaşkınlıkla izlendi. Sonrasını kendisi de anlatmak ıstcmıyor. Çok 7 90 •2002 UhiMİ AnrwBatM Yaymlan BtrHfii (^, • 2002 Oktıl K0tuphan«cUef1 D«Tiefll <SSl I •2002 Anne BabaRehbcrl Yayınlan ıParenı. iluı Içln Kayna* •2002 Oençtor İçin Kayda O*0ar Sosyal Btllmtor KttMx ödulu •2003 Uluslararası Okuma BJrtlğl ilk \)O?rrintr<: •3003 UluslararMi Okuma BhiJJİ <IRA>Çocuk Kımbı u<tut,< •2003 Ulustervası Okuma BirHğl ,IKA)Çoıuklarw Set, w, •2003 Blrteoik Çocuk Kltapian MerfcMd CCBC) frlulu •2003 Çocuk KJtabı Satıcılan B*rMflJ (AHCKMUIÛ •2003 Amazon En Cok Saten Çocuk Kltabı İ2O03 Bafimaa Yayıncıiar Odüio <IPP>> Jjmya Bir Köy Olsaydı ya İnsanlan Hakkında Bir Khap Soldan, Namık Kuyumcu, ünal Ersözlü. Mansur Balcı, Ahmet TelM, Yücelay sal, ve Nevzat Cellk. güruıemeli. Jnananlarını da yıkar geçer şiir. Kendisi (şiir) istemeycrek egemen ol muşsa eğer, kendisini bile terk eder. Aşk gibidir. Hep ihtılal! Şnrınin dokmundan da ynla çıkarak şunu sormak iKtıyorum. Ştırın aklilv\lıril meiine tepkhvl bir rvfleh\in vur Bundan şıır ve eleştırı tlışkısı yahut ılışkıstzhği bag"lamında rıe söylcmek istersin • Şiir aklileştiriİebilir miı) Bu onun doU M H U R İ Y E T KİTAP S AYI SAYFA 15