Katalog

Ayfer Tunç'la "Kapak Kızı" üzerine 'Edebi türler, benim için giderek ayrım jnoktalarını kaybediyor KAPAK KIZI terlcrın donuijtuğu, derınleştığı metınlcı Orneğın Taş Kâğıt Makas oykusıınun çı kı^ noktası olan oykıı bır dergıdc vayıın lanmıştı Bıı açıdan bakıldığında olgun bır metındı, ama karaktcr zıhnımdc dur nıadı, kendını yeniden yazdırdı Ama Kapak Kızı'nı tekrar ele almaımn amau bu değıldı, deyım yerındeyse kamburunıı dıızeltmektı Ârka soz'de dc ya/dığım gı bı bıı kıtabı benım anladığım anlamda yeniden ya/saydım, TaşKâğıtMakas'ta olduğu gıbı, belkı de buıncı Kapak Km ıle ılıntı kurmak bıle ?or olabılırdı Ote yandan Kapak Kı/ı'nın karakteıleııyle dıdışmem bıtmış sayılmaz Orneğın or tuk karakıer olan îjebnem'lc Ama bu uçııncu ke? bır metne donuşıır mu, onu ben dc bılmıyorum, karaktcrlcrın benı ne kadar tıımalayacağına bağlı BİR RESTORASYON Sızın \oyleyı\ımzlc bır ktz nnt bır yoldan ıkıncı bır kez daba g mı k \ız de nawl duygular yarattı' Kapak Kl7l'nda 7emın ve ınşa'yı de ğıştırmek ıstemedı ğım ıçin bıldığım bır yoldan gcçmck gıbıydı Bır tccıubcnın us tıınden geçmek, tec rubuıın bılgısıne sa hıp olm.ık demektır Dolayısıyla volun bizı nereye gotııreeeğını bılırsınız Bıraz daha dıkkatlı bakaısını? çevrenıze, daha once pek la/la dıkkat et mcdığınız ^cylcrc onem verırsınız Ka pak Kızı'nda aynen boyle oldıı Bu kıtabı yeniden yazmı^ olbam dd, 7cmın ve ın şa aynı kaldı^ı ıçın, bunu gerçek anlam da bır yeniden ya7mak olaıak gorınu yorum Kendıme cdıtorluk yaptım dı yelım, boylesı daha a<,ıklayıcı olıu Daha teknık, daha soğuk bır yaklaijiın Yaptı ğım şey bır restoras yondu, koktcn bır ın şaat değıl Benım an ladıgım "ycnıdcn va/mak ' (buna baş ka bır ad bulmak ge rek belkı de) yapıyı unsurlarına avırıp, ba^ka mal/emeleı de manımz olduğu ıçın bıraz daba ayncaltklt mı acaba •> Hayıı hıç ayrıcalıklı değıl Çiınku benım i(,ın aslolan metındır, roman veya oyku olnıasi ona heıhangı bır ayrıcalık ka7andırma7 Zaten edebı turler, (ijiır dı ^ında) benım i(,m giderek ayırım nokta larını kaybediyor Iyı bır metın ıyı bır metındıı, bunun turunun ne olduğunun bır onemı yok Ornegın romancı olarak bılıncn Mılan Kundeıa'nın ben(.e en ıyı yapıtları denemelerıdır, Saptırılmış Vası ycdcı'ı vcya Roman Sandtı'nı dcğme ro m.ın.ı değışmem Okıının romana tevec tuhu daha (azla olsa da, benım gozumdc bır metın roman olmakla bır ustıınluk veya ayrıcalık kazanmaz Thomas> Bcrnaıd ın Scs l'aklıtçısı kıtabının ıçınde ya rım sayfalık bır çokkısaoyku vardır "Havranlık", Benidrd'ın romdnlarından daha çok sevdıgım bır metındır Daha dogı usu Scs Taklıtcısı en sevdığım kıta bıdıı Yd7dıklarım arasında onları yazan kı^ı olarak bır ayırım yapmıyorum, ama kendı ya/dıklarımın okıırıı olarak mem nun olduklaıım vaı, olmadıklaıım var Kapak Kı/ı'nın durumıınıı soıarsanız yazdıklaıımın okuıu olaıak onu ıiit sııa iara koyuyorum dı\emem 1992 tarıhlı tlk basım ık 2005 tarıblı Kapak Kızı arasında cıddı farklar vaı Kurgu ana ça/ı aynı ama anlatım tarzın/z farklı Sadele^tırmışvnız Bır romandan yenı bır roman dogdu dıvebılır mı\ız:> liır de o zaman kı Ayfeı lunç ıle jimdıkı Ay fer Tun<, arasındakı belırgm jarklılıklar neler? Sızın edebıyat anlaytşınızdan da bahsedebılırız bu noktada Taş Kâğıt Makas'ı olçu alacak olur sak, Kapak Kı/ı'nın !>on halmdc anlatım tarzımın çok da değıştlğını soyleyemem dolayısıyla yenı bır roman doğmuş değıl bente uadeyı bıra7 sadeleştııdığım doğ rıı (bıı da onıın kambıırlarından bırıydı, bır dığerı tazla ıı/un olnıasıydı) Kapak Kızı'nın yenı halı edebıyatımın vardığı noktanın bır temMİusı değıl beııce () gıınden bııgune, ne anlattığım kadar na sıl anlattığım da onem kazdndı Bu sdde ce bır bıçım somnu değıl, ne .ınlartığım hâlâ onemlı, hatta ddha cok oncmlı Ama zaman ıçınde şıınu gordum kı Nasıl an latıyorumr1" sorusu "Ne anlatıyoıuni' 1 " sorusunu besleyen bııyuk bır sorıı Kıır calamak ıstedığınız meselenm nc olduğu nu açlk seçık btldlğınızl dıışunebılıısinı/ Ama nasıl anlatdtdğım dıye duijunmeye başlddığıni7da, anlatmak ıstedığını/ ^e yın ıçerığı şa^ırtıcı bır bıçımde genışlı yor, onun ba^ka acllınılarııu kejjledıvoı sunuz HAYATTA BAŞARININ YOLLARI!..1 Romandakı lum kabramanlar kaybe denler çemberıntn ıçınde Nedi n karak terlerın bepsı trajık? Sızın yazar nlarah kendınıze en yakın hnseltığımz karaktcr ktmJ Karakterlerın hepsının trapk olduğu nu mu duşunuyorsunuz' 1 Bence ıom.ın da gerçcktcn trajık olan tck bır karakter vaı Cavıt Amca Ben trajedının kı^ının kendı yanlışlarından doğan bır durum değıl, geıcekten hayattan kaynaklanan bır durum oldıığunu du^unurum Gercı ınianldrdd kaderın her eılvesinı trajedı kabul etmek ya da yanlışlarına kader dc mek gıbı bıı eğılım vaıdıı, ama geıçek trajedı o gun o saatte orada olmasani7 ba^mıza gelıneyecek t)lan ^cydıı, ba^a gelmesı de vetme/, hayatı gerı donu^su/ bır bıçımde değı^tumcsı dc gcıeku Hul ya ve Şebnem e trajedı mııas olaıak kal mıs,, ısteseler bu mırası elden cıkarabılır ler, hayatlarını tıajtk olmayacak bıı şekıl dc surdurcbılırlerdı Tra|ik olanı yazmaktan hoşlanan bır ya7ar olarak, tah mın edebıleccğınız gıbı en scvdığım ka raktet Cavıt amca, heı ne kadaı ana ka raktcr olmasa da Kaybedenler meselesıne gelınce I layatta kaybedılmı^ heı ^ey sanatta kazanılmış sayılır turıındcn bır söz vardır, bu bıraz kumarda kaybeden aşkta kazanır avunmasını andırır, ama edebıyat ıçın bence genellıkle doğıııduı Kazanan kazanmıştır, nıyc onu yazayım* Kazananların hayatından edebıyattan çok "hayatta başarının yollan" turunden lutaplar çıkar Sallanan trende btçbır şeyı dokmeden goturme kabılıyttıylı ovuncn Bunyamtn Şebnem'ın resımlerını karşısmda gorunce çorbaları uzertne devırtp, fena halde yanı yor Bunun gıbt alegnrık mottflerle sıklık la karşıla^ıyoruz roman ıçtnde Çok sorulan bır sorudur Havatı an latan bır yapıtı ıyı veya kotıı bır edebıyat yapıtı halıne getıren şey nedır' Ben de elbette sık sık sorarım bunu kendıme Anlattığımız her ^ey hayatın ıçındcdıı çunkıı hayal gucumu/ bılc hayatın parça sıdır Bu açıdan bakıldığmda hcıkcsm hayatı hakıkaren genış anlamda roman dır, amâ bır cdebı yapıt değıldıı Ya/dık larımı/ı gunluk hayatın bır re/ahııru olmaktan çıkarmamı/ı sağlayan yığınla şey vardır edebıyatta, çeşıtlı ya/ma teknıkle n, soz sanatları bunlaıııı bd^lıcalau Ama yıne de yetmez Sezgısel bır bılgıyle ha Ayfer Tunç, ikinci kez kaleme aldığı 'Kapak Kızı' romanıyla yeniden çıkıyor okurlarının karşısına. Yazar, Kapak Kızı Şebnem üzerinden farklı hayatları sorgulamaya, değişen toplumsal ve ekonomikolayları, değer yargılarını, insani ilişkileri sayfalara taşımaya devam ediyor. Kimi zaman hüzünlendirerek, kimi zaman gülümseterek. incelikli üslubu, zengin betimlemeleri ve düş gücüyle hayranlıklapeşinden sürüklüyor hepimizi yine. "Peki değişen ne, neden aynı romanı ikinci kez kaleme aldı?" sorusu takılıyorsa aklınıza, Ayfer Tunç'un söylediklerini okumanız gerekiyor. n YeldaDöNMEZ s s Metınler organızmalar gıbıdır, * • ya^amaya devam ederler Her ^ metın yazarın zıhnının bır par tasıdtr bır metın anaık yazarı blunce olur dıyorsunuz Sanırım Kapak Kızt'nt yemâen yazmanuın alltnda da bu var Pekı Kapak Kızı ıkıncı kez kaleme almanızla, ytterlı olgunlug'a ulaştt mı yok sa onunla dıdı\menız devam ednek mı> Benım ıçın metınlerle dıdı^mek heı 7aman onlan bellı bır olgunluğa ulaştırmak amacını taijimıyor Mcs>ele ınetmleı dekı kaıakterlerın benım 7ihnımde, me tınden bağımsız bıı şekıldc yaşamaya de vam etmesı Boyle metınlerım var, karakSAYFA 24 kullaııaıak yeniden yapmak demek, tanı yamayacağınıız bı (,ımde Boylesı ger çektcn hcycLan vcrıcı bır tetrııbe oluyor Kapak Kızı 'nı dı ğer eserlerımz araunda nasıl bır yert ko yuyorsunuz > tlk ro C U M H U B İ Y E T KİTAP S A YI 7 90