Katalog

Şükran Kurdakul'un ölümünden alacağımız dersler var. En kötü koşullarda bile insan kendini yeniden yaratabilirmiş. Bu özöğrenimli yazar, insanın tükenmezliğini öğretti bize. • NLEM 1/ııuı dc çıkan bıt saııat dcrgisi Dcrgının vavın vonctmcnı Lutfi Dağtaş bolge edebıvalçılaııv l.ı day.ınışma ıçındc ıkı ayda bır, edehıyata bclge olacak o/ellıkleı gosteren bır deıgı hazırlıyor ()/cllıkle Izmır'de yetışen edebıyatçilara gcnıs. \ct ayırıyor Boylccc Izmır'ın edebıya tıını/d.ıkı onemını anims.itm.iya çaltşıyor (JCÇCII yıl Şukran Kurdakul'la ılgılı bır O7Lİ bolıım hazırlamışlardı (ÜNLEM, Şükran Kurclakul Edebiyatımızın Kilometre Taşı, ()t.ık Şubat 2004) Bu ozcl bolumdc Oner Yuğcı, Hidayet Karakuş, Bekir Yurdakul bıtbııını tamamlayan yazılarla Şukran kuulakul un çok yonlu kışılığını ortaya koy mu^laıdı Mustafa Şerif Onaran Dergilerde Üi Şükran Kurdakul ANILARIN İZİNDE 1 lazır yaıgılaıdan, alı^ılnu^ sozlerdcn kuı tııltıp d.ı olen bır arkadaşın ark.ısından va/ mak kolay degıldır Nurullah Ataç derdı kı, "Olmcyc aldırmıyorum ama, arkamdan Nurettin Artam da yazacak dıye korkııyo rum " Araya gııen ıııce kesıntılere k.ıışın bu alt mış yıl eskılcrc gıden arkadas,lıkıa kımı anı lara degınınek, nereden nereye gı Idıgımı/ı gostermeye yarayabılır Anılaım ı/ındc Şukran Kurdakul a bak.ıı ken cskı bır ya?ıma da danışmak ıstcrım (VARLIK, Onları Tanıdım, Sınıl Arkadaşım Şukran Kurdakul, Ağustos 2002) Bız onunla î/mır Inonu Lısesı nde I (, de sınıt aık.ulas,ıydık (1/ıuır de II. Lise dıye kurulan bu okula beden egıtıını oğretnıenı Mehmet Ozbey ın çabalarıyla Inonu Lisesi adı verılııııslı Mch IIILI Ozbey 1950'den sonra Denıokı.ıl l'.ır tı den mıllctvekılı seçılınce, genc onun caba sıyla okulun adı Namık Kemal Lisesi ol.ııak değıştırılmıştı Bı/ Şukran'la "kırk karanlıgY' yıllarında Inonu Lısesı'nde sınıt arkadas.ıy dık) Şukran Kurdakul "Zevklerin ve Hulyaların Şiirleri"nı 1944 yılında yayımladığı LA man "Olu Tabıat" adındakı şıırı "Muitata ŞIMII kaıde^ıme dıye bana adamıij kltabl $u so/lcrlc ım/alamı^tı K.ııdeijlıi) Mustata Istıkbalınıtı mutlu nıcıızılındc kutupha nende bıılıınması unııdıyle () uıııul kaıaııııaılı Zcvklcıın vt* 1 luly.ı ların Şıırlen kutuphancmdc hala durur Ama Şukıan ın ıılumunden sonra bu so/ler dc, i(,ınn aiitan bır uzgunluk var Attilâ llhan ın "Kırk Karanlığı" dedığı o yıllaıda msanın uıııudunu kaıartaıı olavlar da vaıdı Lisede ^e(,cn bcnımlc ılgılı bır ola vııı anıınsannıası ncıcdcn ncrcvt" gcldığıını/ı gostermcye yctcr MEMLEKET1 DAHA COK SEVMEK 0 yıllarda oglcdcn sonraları "ınuzakm" s ı ıtlerımı/ vardı Yanımdakı sırada llhan Çal adında bır arkadasjim bır ^ıır kılabı oku yoldlı "Bııa/ da bcn okuyayun" dıye elınden 701la ı^ektım Nâzım Hikmet ın "Jakond ile SiYaU" aılındakı ijiıı kıtabıvdı Hıra/ sonra mu/akcre ojSrctmcnımız "Fanti Nâzım" tc pımt 1 dıkıldı "Vcr bakavını ^u kıtaba" dcdı Sonra da gcl benımlc' dıycrck bcnı ba^ ınuavın Tahsin Burdurlu'nun karşısina çı kardı Iahsın Burdurlu bakışlarıyla ınsjnı e?en bır yonctıcıydı Bcnı tcpcdcn tırna^a suzup, Mustata scııı severım, ama memleketımı dalıa ı,ok severım" dedı 1 Jlkemı/ı /or dunıma sokatak ne turlu bır sıı<, ii;ledı^ımın avrımına vaınıaılan, sıkıntılı bır donukluk ıçındc duruyordum Muduru mıı/ Enver Demir'ın e^ı psıkolo]! oğretme nımız Muazzez Hanım bana salııp ı,ıkma saydı kım bılır nerelere savrulmıış olacak tım Yıllar sonra Şukran Kuulakul la dcrtlcşır kcn bu saçma olaya guleınedık (,ıınkıı lah sın hiurdurlıı Şukran'ın ba^ına u bela a^ma ıııı^tı ACILAR DÖNEMİ Şukran Kurdakul Inonu Lisesi ııden ayrı lıp oğıenımını ba^k.ı iiselerde surduımek ıs tcdı Ama ogrenulık yıllarında 4 "> <\y tutıık lu kalmasi oğrencılıktcn çıkarılması, ycrlcşık c^ıtım Korınesıne cngel oldıı 1 leın o^ıencllı fiiıulekı, hcm 1950'den sonrakı tutuklanmasıııda, yaı^ılaııma sonunı aklanmasına kar (jin, bo^ yere ıçerde kalıııası, onu lcdırgın edeıı ıııula aıilı bır 17 bırakan olaylardır Hidayet Karakuş un "Heı venılgıden ycnı dcın yımleılc çikar' demesı boijiına dcftıldır Bu ozoğıeıııııılı edebıyatçı heı kotu ko^ulıı kcndını daha ıyı ha/ırlamak ıcın kullandı ALII.II doneıııındeıı «eı,en Şukran Kurda kııl v ' gerteöı anlamamızı ıstıyoı (CIJMHURİYET, Bu Aşamada, Geleceğı Ya^adıkları Zamanda Gorenler, 17 Kasını 1997) "Olunuunun yaşmayı arkadan vutmayı planladığı ^ıınkrden kalma ıkı ayrı tanhı var bu ulkenın Işkcnrcnın tanhı Dırcnnıeııın tanhı Alı Cengızkan Edebıyatçılaı Dcmcğı G c IRI B ısk.ını nldupıı l ' W vılında, Şukran kurdakul'a sunulacak olan Altın Madalya Onur Odulu nıı eskılerdcn gclm arkada^ı oldugum i(,ın bcnım vcmıeını istemıştı Şukran Kurdakul'un gozlerı ıyı goımuyodıı ben ıyı yuıuyemıvordıım, kortopal halımızlc salonu guldunnui;luk ()nun kııruğunt ışjencn gerckı,clı kararda Anıların izinde Şukran Kurdakul ıçın şunlar söylenmıştl "Şıır vc oyku ıle gııdığı cdcbıyat dunya sında toplumcu gcr(,ckçı duşunccnın atcşlı savunucusu olarak verdıgı sava^ını edehiy.it tarıhçılığı alanında buvuk tmcklcrlc varatlıgı sozluk, antolo|i, ımclcme, aıaştunıa ı, ılışnıa ları ıçın Şukt.ın Kuıdakul'a onuı belgesi ve altın madalyadan olu^an 1997 Onur Odulu'nıın verılmesını karara bagl.u Edebıyat taııhcılcıı Şukran kuıdakul'u nasıl değerlendırecckı' Çağdaş Turk Edebiyatı Tarihi'nc yenı bır hakış acısı getırırken, toplumcu îjiıı e ycnı bır duyarlık kazandınrken "Kırk Kıışağı Toplumcuları' nı "Yeni Toplumcular"a la^ıy.uı bır ş,ııı dılı gclı^tırdı Hidayet K.ııakuş'un deg'erlendırmesını beııınıseveıek I leı gıllifi vcıı hılgisinın bıl gelıgının, umudunun dıruuının ı^ıgıvla av dınlatan Şııkı ın kıııdakul un o n ı e o / a n kımlığını anımsavalım (, ıınku gcne Hıdavei Karaku'; un ckgcrlcndımusıne gorc Dun vayı açıklanıada ger^ekten vola (,ıkıp olnı.ı yanı yorumlamak, gcrcegın butun vuzlerıvle vu/leşıp ona epemen nlm.ık insanın ^.ıglar bovunta keııdıuı lanıınaıla kullandıgı en onemlı yontem oldıı" 'SÖZÛN B O Y O S Û ' N D E (%ok vonlıı bu edebıyat ınsanı olarak oncm veıdığımı/ Şukıan Kurdakul ıı İ R I 2 dc ha/ırladı£ımı/ "Sozun Buyusu" ı/ lencesıne koıııık clmı^tık Amelıyatl ın yıııı cıknıiijtı Elınııı tıtreıncsı ardnı^tı Usielık çe kım sorunlan vu/undcn spot üjikları altında u/uıı surc ter dokınek /oııınıla kalmı^tı Kımı zaman çckım ıijlcn ıyı gıtmc/, bunal tıu ı^ıklaı altında btklemek ınsanı yoıaı Bız, "huysuz ıhtıvarlaı , bııa/ soylcnıı, bıır nıından soluy m gorevlıltrı tle u/crdık Aıııa koııuguınu/ oldugu ı/leiKeıle Şıık ran Kurdakul bu ıyı gıtmeycn ayrıntıları gc ni!) bıı ho^goıuvk katşılanıı^ sonıa da o pı rıl pırıl bellegı kumlanmı^ scsıvlc, uzak ba klşlarıyla nıce vıııılgıleukn getcn bır masal kahıamanı onuıuvla koııuijinu^tu (Oldu^ıı gunlcrdc bu eskı ı/lcnLeyı gun deme getırıp onu annıak 1 RI ye yakışma/ mıydi'') Yaş ılerledıkçe insanın kemlını alaya alma sı da keyıflı oluyoı "Eh, bu yaijtan sonra kabakulak olacak halımi7 vok ya kanser de kapımı/ı calabılır dcmck dılc kolav Şukran Kurdakul hckımlığıme guvenır, her hastalı^tnı bana (l.ıııışııdı I l.ıstahgının başlangıunda koklu bır anıelıvalla onu daha ıı/un vaşatmak olanağı bıılıınama? mıydi'* Genı^ cerrahnı goze alnıak kımı /aman sa kıncalı da olabılıyor Şukran Kuıdakııl'un olunııınden kendı mızı sorumlu tutmalıvız Şu sa|*ıı toplıını ona çektııdıklerı yu/unden, tedııgınlık dııv malı Şukran Kurdakul un olumundcn alacagı mız dersler dc vaı Ln kotu kos.ull.iula bıle ınsan kendını ycnıdcn yaratabilirmiş Bu ozogıenımlı ya/aı insanın tukeııme/lıgını oğrcttı bı/c Madame de Renal ın scvısı Julıan Sorel'ın dcvrınıcı kı^ılığıııı uluştuıan bıı guçtıı Ne ?aman Şukran a tclcton açsam, ciji Selma Kurdakul un sesı dııyııluıdu "Şukıan Bcvımı/ bıraz uyuyor Uvansııı da aradığınızı soylcrım " Yaşanıın duvarsı/ akı^ı kendı aldııına/lıgı ıçındc suruvoı lyısı mı, Şııknı Rrhaş ın 6 k.ısım 1997 c)t TÜYAP Kitap Fuan'nda, Şukıan Kuulakul ıyn y.ıptığı konıı^mada soyledıj*ı ^u sozlcrlc noktalavalını va/ıyı " 'Olumc kap)i kcndısıyle avıınan bıı ku şağın bu gu7el temstlcısı en aykırı, en /or cn acılı koijUİlaıda bılc yu/unden guluınsemeyı eksık etmeven bıı ınatçı ıvımscrlık vc mtclık ıçın Melih Cevdet Anday'ın bır so/unu an mak ıstıyorum Bu sallantılı dunyada sı/c bastığı topıagın sağlam oldugu gııvcntesını vcrcn Ai bulunur ınsanlardan bıııdıı "• DÜZELTME CıC(,cıı haftakı v ı/ıııın ıkıncı paragralı tksık çıkıniijtıı Ilk paı.ıguHa bıılıktc dojSnısıı ^ovlc ola ı ıklıı "Alı Dıııul ır ıskılcreluı fidın bıı .ırk.ul ı ^ınulır Dıl soıııııl ııın.t .ı^ıılık vudı^ı v ı/ıl.ıı ıııd ı avnntılarck kalaıı nıcc (jcrçcjSı normımı/ı s.ıglar Av.ıkustu l)iı Mivlışuk 'Siir dar bır alan, ben orada anlalılmuyu ıie^er 1,11lı şey lıtıluınıvoruııı' dcmcyc gctııclıpı bıı y v sovlıılı Dıi7cltır va/arıını/dan vt okıırlanını/dm o/ıır clıleıı/ KİTAP SAYI 7 7 9 Şııkı ın Kurdakul 1927 yılında tstanhul'da dognıu^tu ama çocuk sayılacak yabjarda îz mıı e gelmış, şııre ılk adımları 1/mır'dc at mrç scvı ılı^kılerını t/mır'de tanımış, kı^ıhğı nın olusmasında tzmır'ın onemlı ycrı olmu!) llll Arkadasjıgrmız çok cskılcrc dayanır Oncr Yagcı nın ya/ısında belııttığı "Okul ve ma halk aı kadasjarı arasında ıse Attilâ tlhan, Mustala Şerif Onaran, Kemal Bekir gtbı ge leccg'ın cdebıyatçıları vardı" so/unu dogru l.ıı gıbı 7 Maıt 200Vte "Şairler ve Yazarlar SozluğıTnu bana gondcrırken, "Altmı^ yılın dustıı Mııslafa Şeııt kardeşıme, ycnı yaratılar dılcğıvlc ' dıye mızalaması, kırklı yıllaıın 1/ mır'ınc goturdu benı ız yazarın kaleminden KURBAN SAID J İstanbullu Kız Hdtmddiid ınensup Azıyade Amberı ıle babası Osmanlı Impdrdturluğu ııun yıkılışmdan sonra kendılerını Berlın de surgundo tnılurldr Yılldt once gofucu usuluyle bır Turk pransıyle bozlonmı^ oldti A/ıydrie verdıgı sozle tçınde butunduğu şdftlar drdsıııdd yıdıp gelen çâlkantılı bır yaşam surdurmektedır Sonundd on doku/ yd^ındakı bu Musluman k^ Vıydiıalı bır doktord bır 'dınsı/'ö d^ık oltır vc onutıljı cvlenır Amtı bır cjuıı A/ıyade oskı sozlusuyle yeniden karşılaşır İstanbullu Kız dukuıidklı ve dıkkat çekıcı bır roman alışılmddık vo oyzutık Esrdrtıncjız ydzaı Kurban Saıd Alı ve Nıno ddn sonı.ı bır keı ddhd, kalemının hem duşunduren hom do buyuleyen gucunu gosterıyor YVLS >IMON HALİT HÜSEYNİ NEVAL EL SAADAVI ARDASHIR VAKIL Okydiıuslar Okyanutlar bıı lıayıllıt Uçurtma Avcısı Uçurtm« Avcııı ı kd id>l i hdiıol vo bddakdtır bud«tı ı dnlfjUyur Ddhd uı LU lııı,bıı ri)mındd .Kildlılntüinı^ bır tiirlhın piMdoarktiiiıı ydn tdn kıt ıp /ııng n bır kıılıütLi vı tjıı/( llığ nhı Afg ını 1 ın n ynk rtd lışın nşama aşırna rjo/lpf ununo sortyor Uçurtma Avcıaı [id) ınlutılun ıl \(] ınıı !u bır do t uk Şeytanın Masumıyeti Nt j ıy ' i ı 1 ı 0 Bır Gün U Blr Gun Hcn ıle fnya nı evhlıklonnm /A safllırtı kon Atdd k I id ı b ı ırle ı updb Id t!( ' > b j ıdibinl I J I ı k j y r u y ın vu nunıyt) v ifdb lunıyıı buyuk bır u ı ılıklü anlül fkuıı ovlıllklorı kınlrna nokldaınj golıron pok çok (aktOru de ırd( lıyor dld ıjO/Utdı. ı, njrısıtid uydidk y mı dokuj yaşına suren yıtmı yıllık ^ y îltuluğunu anlatıyor ı ısi v u Nc al nl ıjolentk !n u n .dr yakdiı golyeb nı hop Uiılundo hı&bBciun dffid labularını dvamayan bır hdlkın Oykuaunu anlotıyor MI lı i ttvmrmmtYmytntmri corn a poatn SAYFA 30 C U M H U R İ Y E T