Katalog

O K U R L A R A Dergirnizi otuz iki sayfa yapalı berı bır yer sıktnttsı başladı bizdc. llan sayısı arttı, sabit sayfa sayımız arttı, duğal uhırak yazdar geçyer almaya bailadı dergide. Bu nedenle bu hafta kırk sayfaya çıktık. Diler/'z bu yoğunluk devam eder dc kırk sayfa olarak sürdüriirüz yayııı yasamımızı. Dergimizin bu haftakı söyleşilerimizdçn , ,, ilki Etnrc Koııgar "• ' Hocamızla. Kongar'ın bütün kitapları yüksek baskı sayılarına tdaslı. Ama dog'rusu **• •• ' "Trajikomik" ten yüksek bir baskı sayısı beklemiynrduk. Beklemediğimiz olmadt ve kitap bır ay içinde besinci baskısına ulaştı. Medyamızın hali pür melâhni görmek tçın okunması gereken htaplardan bırı "Trajikomik". Emrc Hocamtz kitabınt anlattı söyleşimizde. Fethı Naci, on yıl önce kaybettig'imiz Onat Kutlar'ın öykülerini deg'erlendirmi^ ti "lik'ştin Günlükleri"nde. O degerlcndirmeyi Onat'ı saygıyla anmak için bir kez daha kullamyoruz. Vecihi Timuroğlu, Yunus Emre üzerine bir kıtap hazırladı. Kitap Yunus Emre'yi yeniden değerlendınnemize \ olanak sağlayan yazdardan oluşuyor Necmi Sclamct, \ ! Timnruglu'nun "Yunus Emrc Üzcrinc Bir ' Dcneme'sımdeğerlendırdi. ı l'alat Sail Halman, kültürümüzün önemli adlanndan birı. lkı hafta önce hocamızın tlhan Berk üzerine yaptıgı bir konusmayı yitip gitmemesi düşüncesiyle sayfalarımıza ahmşlık. Bu kez hoca ile çalıpt/a alanlan üzerine bir söyles i gerçckleştirdik. Beğemyle okuyacağınızı düşiinüyoruz. Tüm okurlartmızın bayramım kutlanz. Bolkitaplt günler... Tahsin Yücel yeni romanı "Kumru ile Kumru'da, bugün artık "Çehoyun tüfekformülü" olarak bildiğimiz Imgeyi romanın başından sonuna dek kullanmış ve çok yerinde bir gerilim yaratmış. "Eğtr cserin ilh hölümünde duvarda asılı lujcktcrı sı>z cdiyonan, tkıncı ya Ja uçütıcu bolumdc tujek mutlaha patlamaltdtr Ateş eddıncvccvksc, dııvarda a\ılı almatnau gerekır " Anton Çchov Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı Kumru ile Kumru lar vardır, birliktc oturup sohbei ederler apartmanların arasında Kendılerını, çöplerını toplaılıkları ve tcmi/liğc gittikleıi evlerden rarklı bir konumda tııtarlar: Onlar başj açık gezerler ama kapıcılardan birinin karısı başını açtı ğıntla bu konu hcpsıni rahatsız eder. Aynı şekilde, apaılman sa kinlerinden bırının kızını öpüşürken gordüklerinde bunda yadırganacak bir şey bulmazken, içlcrinden bırının cocuklarının ya da karılarının bunu yapmasını lanctlerler. Nietzsche'nin "efendi ahlakı kölc ahlakı" olarak tanıınladıg'ı ikiyiizlülügü Yücel ro man boyunca çok güzel veriyor. bı ne kadar büyükse içini doldıırmak o denli para ister, başka deyişle, tüketim araçları bir baş ka araca gereksinim duyulacak şckildc pazarlanırlar. ürneğin bilgisayar aldıktan sonra, yazıcı, ınternet bağlantısı, virüs prograıııları, lıalıza kaydedici parçalar, vb hiç durmadan almanız gerekır, aksi takdirde bilgisayar tek baş,ına laydalı bır araç olamaz. Böylesı bir bilgiyi bugün çocukların hepsi bilmekteler ama tüketim çağına ileri yaşlarda yetişenler için durıım bu kadar açık olmayabilir. Roman kahramanı Kumru için de durum böyle, tanımadığı tü ketim duygusunu, sahip olma istedigıni başka duygularıyla karıştırıyor. Büyük kentteki yalnızlığı nı, etrafını eşya ile doldıırarak gidcrme isteğinde. Sorunlarını da daha çok, daha çok eşyaya sahip olarak gidereccğini diışunüyor: "benim de öyle bir arabam olsa, her ^ey diizelırdi belkı." (s. 22}) Aslında tüketim çarkına girmiş aptal kadınlardan hiri değil Kumru. Tahsin Yücel roman kahramanının inceliklerini de göstererek onun tüketim arzıısunun altında yatanları gürmemizi de sağlıyoı. ürneğin annesine yazdığı mektupta yeni cvini ve eşyalarını anlattıktan sonra pişman oluyor Kumru: "Aynı aııda anasının mektubu serildi gözleıinin önüne, dört koca sayfa boyunca, şu çevresindeki nesnelerle, salonıındaki halılarla, koltuklarla, televizyon ve tclcfonla övünmekten başka bir şey yapmadığını, özlcminden çok Tahsin Yücel k l MRL II.F B ir romanda y;i da bir fılmde silah görüntüsü, tanı da Çehov'un dediği gihı görsel bır gerilim yaratır. Sılaha odaklandığı an Jun itibaren ukur, ister kaza kurşıınu ister bilinçli cinayet, beklcmcyc başlar. Bunu gcnclde pek de bi linçli oliirak yıipmaz ama yazar istcdiği gcrilimc ula^ır bu yt)lla. Tahsin Yücel yeni romanı "Kıımrıı ile Kıımm"da, bugıın artık "Çehov'un tülek lormülü " olarak bildiğimiz imgeyi romanın başından sonuna dek kullanmış ve çok yerinde bir gerilim yarat nıiş. KUMRU TÜKETİM ÇAĞI Tahsin Yücel yan konularla romanı beslemesine ragmen asıl ro manın merkezine günümüzün tüketim tutkusımu verlesjliriyor. Eşyanın yaşama egeınen olduğu bir çağda yaşıyoruz: 1%0'lardan berı plastik sanatlarda bu leıııa çok kereler işlendi ama romanda sık karşılaşmadık. Tüketimin garip bir yapiM vardır, lıenleri pat lamış yokuş aşağı gider gibi, bir zaman sonra tükeüci için dur nıak nerdeyse olanaksızlaşır. Bunun nedeni çok basittir, buzdola NESNE VE ÖZGÜVEN Yoksııl evınden goriıcü ııstılü evlenip, kapıcı olarak Uianbul'a gelen Kumru'nun küı^ücük kapı cı daıresındeki tek görünür şey duvara astığı kocası Pehlivan'ın çiftesidir Kitapta bir nesncnin nasıl gurur kaynağı olabileceğini ilk kez bu eifteyle anlatır Yücel. Pehlivan'ın dedesinin Yemen'den getirdiği yeşil taşlı yü ziik dışında sahip oldukları tek şey bu çiftedir. Kumru ile Pehlivan'ın lstanbul'ıın göbeğinde bir apartmanın bodrurn katında süıdürdük leri yaşamları aslında son derece sıradışıdır. Çevrelerindc olanlara kaı îji ilgisizlerdir. lkiz tocukları dünyaya geldiğinde de yaşamları böyle sürer; kızlarının bir zekâ sorunu olduğunu, çocıık altı yaşına gelip okula başlayana kadar lark etmezler. Kocasından daha akıllı olıınısına rağmen Kumru da kocası gıbi saflığını korur. Sorduğu sorularda derinlik ol nıusına ragmen, günümüz dıın yasını anlamadığı gcrcegi yatar. Dikkat çeken güzelliği ile bır parça dünyanın kirli yuzeyınin ulaşamadığı bir benli^i leınsil eder romanın başlarında; kocası da aynı şckildc asjirı guclü yapı sıyla kusursuz erkek simgesı gi bidir. ()nlara dışardan bakanlar da boyle görürler. Ornegin, Peh livan'ın eski patronu lsmail Bey, "ıkisi dc türlerinin en güzelleri olduklarından mı, yoksa her ikisi de benliklerinde memlekctin arılı^ını taşıyordu da ondan mı" ka rar veremez. TURHAN GÜNAY email: cumkitap@cumhuriyet.com.tr KİTAP Imtiyaz sahibi: Cumhurtyet Vakfı adına llhan selçuk Cenel Yayın Yönetmeni: Ibrahim Yiidız . Yayın Yönetmeni: Turhan Gunay 0 Sorumlu Müdür Mehmet Sucu 0 Cörsel Yönetmen Dllek Akıskalı o Yayımlayan: Yenl Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.S.o Baskı: Ihlas Cazetecilik A.ş. 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna Istanbul ••> Idare Merkezl: Türkocaöı Cad. NO: 3941 Cağaloğlu. 34334 Istanbui, Tei: o (212) 512 05 05 0 Cumhuriyet Reklam: Cenel Müdür: özlem Ayden / Cenel Müdür Yard.: Semra Yazıcı / Müsteri Temsllclsi: Eyiem çevlko Yerel süreli yayın 0 Tel: 0 212 512 47 78 51248 30 Fax: 0212 513 84 63 FARKLI AHLAK DEĞERLERİ Kumru ile Pehlivan tlığer kapıcılardan zamanla farklı ıliişme ye başlarlar. ()turdukları mahallede, ıki karısı olan dinci Recep, la^ist Nuti ve hepsinin saygı dııy duğu bılgc Bilal dayı gibi kapıcı Tahsin Yücel yan konularla romanı beslemesine rağmen asıl romanın merkezine günümüzün tüketim tutkusunu yerlestlrlyor. ilgisizliğini, sevgisinden çok uzaklığını dile getirdığini ayrımsadı, bıınalacak gibi oldu." (s.200) Bunu hırk ermesıne rağmen, öte yandan araçlarla bedeni ara sında bir bağ kurmadan da edemiyor: "elleri, ayakları kat kal güçlenmiş gibi, bir sonsuz güçliilük ve esenlik duygusu içinde dolaştı evin içinde " gerçektcn dc çevresindekiler de tark ediyoılar Kumru'daki bu degışimi, komşıı apartmanların kapıcıları "yürü yüşü bile ılegışti" derlerken kocası da onu güıı gcçtikçe daha alıınlı ve çekicı buluyor. "Bedenınc düşunden bir şeyler yansıdı g"l kesindi" diye tanımlıyor yazar. Bir açıdan bakıldıgında Kumru'nun başma gelenleı tanı bir perı masalı gibi, hıç sorgulamadan onlara para, boğaz manzara lı ev ve araha veren kocasının patronu var. Dokuz yıl boyunca tenıizlik yaparak para kazanıyor ama gerçek anlamda paraya çalışmadığı zaman sahip oluyor. Aslında bu noktada da yazar çok öneınli biı şeye dikkatimi/i çekiyor. Kumana "Kuııııu ile Kumru " aılını vermesi dc avnca okuru düşündürüyor. Bu Kumru'lardan bırını hıç tanımıyoruz, sadecc artık olmayan bir ablanın adının verildiği bır kız çonıgıı anlatılıyor. Böyle yaparak vaıhk/hiçlik ya ıla var olma/ölüm üzcrınde bir kapı açıyor romanın başlığı, çünkii bir Kumru yok, dığerı var. Hem de keııdi içinde hiçlig'i taşı yarak var. Bebekken ölcn ablasının nühıs cuzdanı ona verildiği için, kiınlik kartı hem olmayan bırine hem de yaşayan birine ait. "Kumru ile Kumru " güniimüzdc yaşanan yabancılaşmayı çok guzel anlatan bir roman. Pehlivan ve Kumru karakterleri uzun sürc unutulmayacak şekilde zihnimize kazınacak • www.yazinsanati.com Kumru ile Kumru / Tahsin Yücel/Carı Yayınları I 2001) / 291 sayfa SAYFA 3 C U M H l i n l Y E T KİTAP S AY I 7 79