Katalog

Yücel Kayıran şiiri Sorunları sorun eden bir sair Yücel Kayıran ilk şiir kitabını yayımladi: Beni Hiç Cöremezsin. Bu güzel şiirler toplamı da Kayıranın yazılarında olduğu gibi sorunları sorun ediniyor. n Yaşar BEDRİ Kavranılar, ımgelenn yorulduğunu, ar tık saflara geçılmesı gerektığını dayatı yor Du^ten bır tunel 'soz'u 'hıç'lığe tas,ır ken, Yucel'ın relsefı bılıncı, sjırın kavram lardan, abartiM olmadan ın^a edılen toplardanıar olaıak, ımge bılıncıne ka/ısını sıırdurmekte hıı, acele etmıyor Antık ^tırde lelseie ^ıır ıı, ıçelıgı seremo nı ve gorsel mantıkla surmıı^tıı Bunıı Arap ijiınnde Yedı Askıda'da goruyorıı/ Dalıa soııra Arıstoteleb, ^urı kendı kuranı ları ıçınde ırdeleyıp, kavramları poetık kıılvardan ayırdı Nıet/sche ve I Ieıdegger'ın modern po etıkaya yaptığı a^ıyla, ^ıırtelsefe nıkâhı ye nıdeıı U/:elenıp, kolektıf kulvar vcnıden açıldı Felsefı ^ıırın kentlı kııralları ıçınde kı salt bılgıye dayalı kuruluğu, cansı/lığı gıdeıılıp, lırık ıkJınıını bulmu^ oldu Arayış hep sıırecek gıbı 'Felsefe, ^ıır ve dunya problemlcıını' Sokrates'ın so/unden voia çıkarak bu bağlamı yenıden vurguluyor, "Sınanmaını^ luyut değeibiz hayattu " (Gobteıı, ba yı 261)' 2004'te 'Ekın Yaymları'nea kıtaplaştır dığı 'Benı 1 lı<, Cıorenıe/sın' tlosyasında soze, Pır Sultan çafinşımıyla gelencğı ycnı den ureterek ba^lıyoı Burada ayırtuıa vardığım onemlı bır konuya sadece değın mek ıstıyorum Yucel Kayıran gıbı (kuı dımı de bu sinıla eklıyorum) Anadolu do ğumlu ve ya'jdmlı şaırlerın, ılk rcfcransla rını Doğu ve lıaJk kulturunden aJması ayrı bır ınceleme konusıı olacaktır sanıyorum nehrı buzdan kayıklarla gcter Farklı bır kamı^ olarak golun kımyasını tahlıl edeı Akşama fotoğraf karesınde bır ad bıılmak ve orada buhar olarak ya^amak, otekı sdfta (olanların) varsıllık kalıpları ıçınde bı çımlenmesınden <,ok daha erdemlı değıl J nııdıı lıısanın ustune ustune gelen fılızı ya da hlciışı (ne faık edeı) koruloılar, gov d(.\ı ko/haneve <,evııen bılını,, ete kemıjc buuınen havâletın kıbıı bıı 7oıunlııluk olmasa da, oradadır, dayatır bı/e hayatı1 Karsjmı/da put kesılıp bıze dıreneceğını ıma eder duruı Anrıe vu/une serılcn 'senade'de kendı kuvumu/u kıblemızı aıarı/ (,oğu ?aman Kendı bılınme7imı/ı aydınlatmaya <,alışan kesıl bır ampul dur orda Zaman Ak^ama sigınmanın knlavtilığına bangımı/ ka^ma dlk kl^ Modern sovlenıe eklemlenırken, gele neğın geleneksel kı^kırtıcılığını tlaha kıışa lıcı buluru/ Bu metınlerarabi ılı^kı ^aınn o/guvenı, pavlayna serııvenıdır Bu kavram^, ıdrak edılış,, kavramsal anlaıııda geleııegııı kııteıleıl i(,mde yazınsal lığın da olçutudur aynı zamanda ır gcce donmck nlemcdım cvc karanlıg'm mıuttıda doluluk yoktu oysa ıintıi btıfıza neden zebır akıl neden tııtkal oldu bana'' (Beni Hiç Goremezsin/ s.30) Okul yıllanm marango7 kalfalıgımla eş/amanda surdu (/vulmemis, kuzey blo kunun muamması surerken tutkal ın kım yasal terkıbıne daır urkuten hıkayeler anl.ıtılırdı Aklın tutkal olra.ı halı ıniîâl ve gı/emlı elementlerı hatırlattı her nedense hep bana Yanı bır bo^luk olan, yanı yazıl mdmiş olan bılımın savunmasını istemek Va^mursıi7 bır gunde ısrarla şcmsıyc aç mava benzese de ayııadan edememekle modern 7amanların ve teknolopk arıklann ruhlan heykele «,evırıp, koleleştırdığı ıyı 1 leitırılme telâ^ındakı zamanla ılıntılı bıı durum gıbı Yucel Kayıran, sorunları sorun cdıyor 1 edecek de 'Kaybolmahalındekı ınsan ı ııdelerken, bence asıl endıijesı 'kavbolma ıhtımalındc1 kı ınsan oznesı ' degı! mıdıı ^ Saıtıe'nın tespıtıyle, 'tnsanın faydasi7 bır tııtkudan ıbaret olması' ger^eğını bın.y olarak ka 1 bul etmekte zorlanıyoıtı/ heı neılense Şaırı bu bağlamda, ınsan vı ruh arasın da, berzâh'ta saklanıak belkı tek <,are' "Yıne icibah \ıne sabah yını " 1 1 (B.H.G. s,52) Sabah oluyor ve degışen bır j o v / ' htilti 1 Haşım'den , Hılmı Yavu/ un duesınc uguldayan obelde'nın ıkşımı ıığıılduvor kaiamda "Ak^anı oluyor da olı?uı\ or gıih' Yucel Kayıran gunlerıe suıecek ııvku da' kalmak ıstıyor, tanık olmak d.ı, hı^bıı ^ey yapamamak kadar onuıu vaıalasa da Asar Ilalet'ten Ha^ım e Ndbî'den I ı ıı dııddm ı Attaı'a atıflarla, cpıgrallarla kur duğu bağ'Iar ınsanlık durumıınıı ımlıyoı Bu ımler, kaı,ış eg/otı/mıvk dunvavı ken dı dl^ında bu veıde aramasına lehbeı ol muş, pervane olmuş 'Süret', yaıısıma olan dunyada, tek'ın aynası, bırıcık ımtıhan arenasiılır Kendı gcrçcğıvle yu/lc^ırken nesnelc rı dıngınlığe sığınmakla vaıgılıyoı tehdıt edıyor Bu aynı 7amanda modern ınsan ın ba^kaJdınsıdn ÇaCda^ ^aııın vaıolu^u argumanları Yucel'le yenıden kavıamlaşjr O yle anlar gelır kı, yaşama endı şesıne kapılır, yapmak ıstedık lerını artık yapmak ıstedığın den emın olursun Beni bu karamsarlıga ıten, Ferıduddın ı Attaı'ın epıgıafı oldu "Şıır soyltmek, hıçbır şey elde etmemif olmamn delılıdır Helt kendını gormek bılgiMzhkten ıharelttr Alemdc derdıme mahrem olumk kım \eyı gormedıg'ımden bır htıylı \ıır suyhdım kcndımı şıırk eğledtm Senın urdaşın, ınahnmın varsa a<,ıl Kanlar W( kan ciğ/ıi urlarnı a\lını \or ara1 Bırı kanı kelımtlerlc gızkdım " ("Hayaline Firar Edemeyenlerin Afsunu"/s.9) Yucel Kayıran, ılk şıır kıtabına Attar'dan bu alıntıyla ba^ladı So/'leı yapra gımı doktu, kurıı bır dal yaptı beni Bu hıkemî suli'nın zanıaıun ıçınde genı^leyen yarıkların ayırdında olması bı/e hıç de ya bancı değıl Neden eibun değıl'1 Sıhrın buyunun tu7ağından ıi7ak, bır sunu, bır dıleyış bel kı Ya da karanlığın olası ^er guçlerıne reddıye Kım demı^ so/un hııkmu yok ttırr1 'Kalbımı/e yerle^en cıv,ı' duşunmenuı vaılıkla, bılıncın nesneleıle surdurdu ğu sorunsala yenı Fabula Rasa lar açıyor Muıekkep kelımcleıı sırlayan, levhaya dıı şen kanla donatıyoı 1 Iutııfi atlasinı1 'Gayb'olanın yankısında serınlık olmayacagının ayırdında Saır Âşığa va sabır gerekırmış ya sereı' Ikisi de muşkul, ıkısı de mtıamma1 Yucel'ın şıırınde yon levhaları çok onemlı, geleneğın yenıden ınşası, metınle tarası yolculuk bagiamında, ımge pratı^ını /orla(n)madan ve karıkattırı/e etmeden, 'bır cıva gıbı' a£ırlı£ını hısscttırcn poetık bıluıci buı (duı )uyor Modern şııı yenıden uretılırken, kadım şıııın ateş denı/leıını geçecek olan mum dan kayıklar, yurek yangınıyla ınşa edılıyor AşılmaM gereken so7 tu/aklarını ve bankatlarına kendını ha7irlamış Yetenn ce aıılaşılamadığına yıne tanık olduğum tntîhâlın, na/îrenın, tevârudun, bılınç, kavram, bellek'le suren seruvenının de larkında Poetık bılınce hâkım olarak ınşa edılen soz keyıf katıyor şure IMGE OYUNU Metaforlar ı,ocuklu£una sığınma sıcak lığıııa, ımgL oyununa goturuvor Şaırı So runların, felsefı şıır nasıl olııı un kuıamla rını /orluyor Gondermtler, ^aırın mcta torlarla sırladığı totemlerıdıı Besleı, bu yııtur thanetı gorunce 'katlını vaup' go rup aloro/ eder1 I lep ahde vetâ vaı mı$ gıbı o/veı ıvle sa rılıri7 'şey'lere, ve hep ahde vcfânın olma dığına tanıli oluruz Bu ne bu kısııdongu ne ıle paradokstnr "evlerının pı rdı U rındı solgutıdıı ışık ırkıldım her hıı\unıın nnıındı Himc dog~ru gaıışleyııı dcrınlıL dıbe dnğru Kahahını bulama\an gec e yankılandı ayaz vaktı tçıındt hi r kard( ı bır Yınuf tıı otekııu " (B.H.G. s,57) Yubuf, benzetılendır Sevgılıler Yusuf ı sânî mahlâsında gonul tahtının sult.ını olagelmiijtır Bılınç kuvu sundakı 'yon'su/luk, 'kendı ıçıne' ız surmek ıçın, kurgulannn hahanedır Maksat Yusuf un suretınde kcndımı/ı gormektır1 "Negatıt Vaıolu^, Ilem l u ı k H e m S o l tu Hem Sunnı Muslııman " hatta Acia da severek yayımladığım "Pısagoı Bağıntısı" (Ada, Sayı i) gıbı unlem ısteven şııı baş lıkları bana ıtıcı gelsc tlc, retorıgı ytdejjıne aldığı şıırınde lırızmınden odun venıuvor Şaır Sorunları sorun edınırken, bılınç bırey olabılme 'hal'lerını ısrarla sorguluvoı tn san olabılme duru^ıınclan odun vertrek, gerekll tltı/llğı gosteımeven 'ınsan a vuk ledığı hassasıyet ve ele^tırel reddıye ıde olojıleıın kaypak bıı zemınde uıclılmesı ne 'muhalefet şerhı dır dıye du^ıınııyo rum Kaypak vc kaybolan ınsana taham mul yoktuı' I'ek başına kalnıanııı çaıesiz lığınde, cınnetındt sıkı^tıkça, muhaletet ve ret kendını tekraılıyoı Lvet, C a mus'nun, Sartre'ın ofkesı gıbı bıı ofke "Cehennenı dığer ınsanlardır1" I leıdeger gıbı tanımlamak ıstersek teı mınolojıyı, sorunsalı kabııl tttıkçt dıl daha çok Yucel ın evı oluyt)i' • SÖZ ATLASLARI 'Kalbın tıtreyışıne, bır kılıf gıbı geçırdığı yuzun' (.esaretını st)igularken, zor goru nen 'yu/'lerın tarkındallğınl go/ onııne koymak ıgn (,aba gosterıyor Yu/lcr /aten ibiaıla keııdıleunı one (,ıkaıtnıa «.abasın dayken, bunıın farkında olmamak mum kun mu^ Mıstık bağlamda enıne boyuna so? atlaslaıı olıı^tıırulmuş ımge ler dehli7inde dola^ıyor Çok ba^ka bıı dunyadan 'eb' ge^ılmı^ haberlerı gundeme getırırken, boztukler kendı 'kayıp' (,etelesı nı tııtuyor Başka anlamlara de ğıl, yıne kendı 'so/cuk kuyusıı'ııa gondermeler yaparken, kıınılan tın'sel atlasta 'ınsan' ne kadar varr* însan ne kadar ka yıp1 Sorularına muhatap oluyor "Şıııın dunyevı sorıınlaıı konu etmcsı" /orunlulu^u varmıdır' Neden boyle bır mibyon yukleıı sın ^aır'1 'Kendı ıçındekı oyuk' dunyanın dı^ında bır yerde ku yusunu doldururken, başka dıınyalının (sadete) umurıınday mı^ gıbı davranması, banal bır tekstı oynama halı olarak algıla maktan alamıyorum kendımı 70lı yıllaıın kaos/mos'u (to cuklıığuna saklansa bıle) alt bı lıncı zoılaıken, a^ka, dııenı^e daır gondermesmı yaralı ııst bı lınç yuklenıyor 1 anııs dağıldı1 Super ego'nun kırık parçalar otemızı berımızı ^ı/ıyor yaralı yor1 'Aşktan murad almak' dar / ı manlara sıgamayan 'hayâl'ı bır meltemdır Ate^ nehrıne donu şur akşam guneşıyle ve şur bu tkın Yayınları/ 9 i ı C U M H U R İ Y E T Beni Hiç Gbremezsin/ ) uulKahran/ SAYFA 12 K İ T A P SAYI 7 7 9