Katalog

ürkçe Günlükleri 13 MAYIS PERŞEMBE Emre Yazman Türkçe konusunda çok trtizdir. Benim gö- zümden kaçan noktalar onun dikkatinden kaçmaz. Bu kez, üzerinde hiç düşünmediğim bir konuya değinmiş. "Faridı anlamlan olan, ama genellikle birbiriyle kanştınlan" sözcüklerden "nasılsa"yı, "nasıl olsa" yerine kullandığımı söylerken sözcüklerin anlamını açıklamış: "'Nasılsa'da, normal koşullarda olmazdı, ama gene de oldu, oluverdi an- lamı var. Yerine rahatlıkla 'nasıl olduysa' da kullanılabilir yani. 'Nasıl olsa'nın anlamı ise bana 'zaten'e çok yakın gibi geliyor." Emre Yazman'ın söylediği tümceyi günlüklerde aradım buldum: "Günümüzün hızlı temposunda, zamanınız kısrtlıy- sa bir öyküyü okur bırakırsınız. Her yeni okuma, yeni bir başlangıç, yeni bir sevinç olacaktır nasılsa." TDK'nin Türkçe Sözlük'ü doğruluyor Yazman'ı. Nasılsa: 'Herhangi bir sebeple veya bilinmeyen bir sebeple: "Araba tam duracağı sırada nasılsa sol tekeriekler küçük bir hen- değin içine kaydr (O. C. Kaygılı). Nasıl olsa: Her durumda, er geç: "ölüm nasıl olsa gelecek diye düşündiT (M. Ş. Esendal). Son zamanlarda en çok kullandığım sözlük olan Kubbe- altı Lügatı'na da baktım. "Nasılsa"nın ikinci anlamı, benim kullandığım anlam gibi geldi bana. Yoksa yanılıyor muyum? Nasılsa: 1. Herhangi bir sebeple, bilinmeyen bir sebeple, nasıl olduysa: "Kendi nasılsa kurtulmuştıf (ömer Seyfet- tin). 2. Ergeç, elbette, şüphesiz: "Nasılsa gelecek", "Nasıl- sa birgün görüşeceğiz." 3. Ne şekilde ise, olduğu gibi: "In- san öldükten sonra dişlerine bir şey olmaz, son nefesinde nasılsa öyle kalır" (Peyami Safa). 14 MAYIS CUMA Prof. Dr. Doğan Aksan'ın öldüğünü Dil Demeği'nin ileti- sinden öğrendim. Inanamadım. Akşam TV haberlerinde bir de kendim duymak istedim. Gerçekten ölmüş müydü Doğan Aksan; nerede, nasıl ölmüştü? Hasta mıydı, nesi vardı? TV kanallannın birinden öbürüne atlayarak haberi yakalamaya çalıştım; ama izlediğim kanallann hiçbirinde yoktu. Doğan Aksan'ın ölümünde bir haber değeri görme- miş televizyonlanmız. Ana haber bültenini bir felaketler top- lamı olarak sunan, trafık kazalannı, cinayetleri, adliye kori- FEYZAHEPÇİÜNGİRLER ! dorlanndaki kavgalan tüm aynntısıyla, neredeyse ballandı- rarak veren TV kanallanmız, yaşamını dile, özellikle Türkçe- ye adamış Doğan Aksan'ın ölümünden söz etmeyi gerekli görmemiş. Yaşarken de gazete ve televizyonlarda sıradan bir manken kadar bile yer almamış bir bilim insanı, hiç de- ğilse öldüğünde yer bulmaz mı haberlerde? Kimi yitirdiği- mizi öğrenmemiz için... Bu mudur vefamız? 16 MAYIS PAZAR Yirmi altı yıl sonra Trabzon... Çağdaş Yaşamı Destekle- me Demeği'nin çağnsını, sürgün yerimi bunca yıl sonra görecek olmanın heyecanıyla kabul etmiştim. Bıraktığım Trabzon'u göremedim. Her yer gibi Trabzon da değişmiş ve değişim, hemen her yöremizde olduğu gibi, kenti eski- sinden daha giizel ve daha yaşanılır kılma amacına yönelik olmamış. Bir avuç da kalsalar memleketlerine kültür ve sa- natı getirme çabasından hiç vazgeçmeyen pek çok güzel insanla tanıştım. Talat Sait Halman'ı dinleme, büyüklüğün gönül yüceliğine sahip olma anlamına geldiğini yeniden kavrama şansına ulaştım. 17 MAYIS PAZARTESİ Trabzon'da Talat Sait Halman'ın övgü dolu sözleri beni mahcup etti; ama asıl mahcubiyeti, Kenan Sanalioğ- lu'nun kitaplannın elime geçip geçmediği konusunda kesin konuşamadığımda yaşadım. Eve döner dönmez kitaplan aradım, buldum. Tümü Yom Yayınlan'ndan çıkmış, birbirin- den güzel beş ayn kitap... Altı aydan çok olmuş gönderileli. Son zamanlarda öyküye gömdüm kendimi. Şiir kitaplannı ihmal edişimin böyle bir mazereti olabilir mi? Sanmam. Bu bahane, altı ayı kurtarmaya yetmez. llk şiir kitabı "Metafizik ve Gülümseme", 3. basımını yap- mış. "Sensiz / Mümkün değil / Yalnızlık bile" şiiriyle başlı- yor. Bir yalnızlık şiiri daha: "Parkta bir adam / öylesine çir- kin / Yalnızlıktan". "Tarihsiz" de başka bir yalnızlık şiiri: "Dağlar duyar mı dilsiz acıyı / Ya terii alnımı silen soğuk yastıklar? / Ne gezer // Erişilmez yalnızlığında / Insan Al- lah'a benzer". "Kün" adlı şiir de kısacık: "Yoktan varolan / Tek şey acıdır". "Nişâburek"i de ben kısaltacağım biraz: "NİŞâburek bir ay doğardı Topkapı göklerinden / Kan sı- zardı şehzadenin burun deliklerinden // Şeyh Bedrettin ka- natırken feodal bir yâreyi / Cenin akardı sarayın mermer oluklanndan //... Ozanın ve yoksulun kefeni gökyüzüdür / Biri gül, biri ekmek diye öldüklerinden // Unutma ki seni seven, seni unutmayandır / Zaman geçer, lakin ölmez, kalır güzelliklerden". Daha ilk kitaba tutuldum kaldım. Oysa Kenan Sanalioğ- lu'nun neden "bir sûfi-varoluşçu" olduğunu aydınlatan "Ay- na Rübaileri" var daha. Hepsi de dörder dizelik aforizma tadında çağdaş rubailer: "Olüm / Ayna tutar yüzüne / Güler / Bebek", "Duyar mısın / Ey ayna? / Tann'nın şükrettiğini / Insana", "Insan / Aynadaki aksine / Saldıran / Yaralı hay- van", "Gece / Aynasıdır körierin / Bakar / Kendi içine", "Aynanın / Cam borcu var Usta'ya / Insanın borcu / Cân", "Acıyı / Taşıyan erkekler / Yaşayan kadınlarmış / Aynadan duydum". Sanalioğlu, felsefe okumuş Istanbul Üniversitesi'nde; şi- irierinden anlaşılan ise, sonra kendi felsefesini oluşturduğu. "Kara Zaman Şiirieri" kitabındaki bütün şiirierde "zaman" var. Işte onlardan biri: "Anne-Çocuk": "Zarnan çamurdaki cân / Tanrı'nın üflediği soluk / Hayatı emziren: anne / ölü- mü / Emen: / Çocuk!" "lçdeniz >1 deki şiirier, "Mer Interleure" adlı Fransızca çevirisiyle biriikte basılmış (Çeviren: Ali Os- man Durmuş); şairin daha fazla alıntı yapamayacağım son şiir kitabı da "Fosil ve Toz" adını taşıyor. 18 MAYIS SALI Hatice Eroğlu Akdoğan sormuş: "2 Mayıs'ta, 1 Mayıs ha- berieriyle ilgili birinci sayfaya manşet atarken Cumhuri- yet gazetesi, 'Yüz Binler...' diye başlarken, Radikal gazete- si 'Yüzbinler...' diye başlamış. Doğrusu hangisi? Bu konu- da yaşanan bir karmaşa mı söz konusu?" Bu konuda bir karmaşa yok. Bütün yazım kılavuzlanmı- zın birleştiği kural şu: Senet, makbuz gibi belgelerde yazıy- la da belirtilmesi gereken sayı sözcükleri (sahtekârlık olası- lığını önlemek amacıyla) bitişik yazılır. Bunun dışında, yazı- ya geçirilmiş sayılann her rakamını ve basamağını gösteren sözcük ayn yazılır. Kısaca, Cumhuriyet'in yazımı doğru. • www.feyzahepcilingirier.com / feyzahep@gmail.com Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvan-34349 Yıldız/lst. U L M A C A önce aşağıda tanımlan verilen söz- cükleri bulmaya çalışın ve her bir haıfı bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde ya- zın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktann. (Kara kareler iki sözcük arasını; bir satınn sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satınn başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan ta- nımlann karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukandan aşağıya doğru bir şai- rin adını oluşturacak; bulmaca karelerin- deyse şairin dizeleri ve şiirin yayımlandı- ğı derginin adı ortaya çıkacaktır. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Eski Yunanlı ozan Orpheus'A bağla- nan gizli din ve sanat akımı. 18 79 25 78 75 22 B. Sevi'nin ünsüz hafleri. 30 71 C. Şölenden Sonra adlı romanı da olan Japon yazar. 14 40 21 74 46 15 D. Emin Karaca'nın "Bir Kürt Ayaklan- masının Anatomisi"ni anlattığı kitabı. 4 ĞTİ Dİİ DT7 ETİ FTİ Dİ10 Eİ11 5" 53 54 70 31 314272550635 1116 6515843 80 81 9 36 E. ABD'nin tanınmış bir televizyon kanalı. 7 73 10 F. Yaşar Kemal'in bir romanı. 33 49 27 51 17 41 34 64 77 19 23 57 63 67 66 8 82 G. Vücuttaki bir tendon türü. Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 69 4 45 68 H. Feridüttin Attar'ın, Mesnevi tarzındaki bir yapıtı. 24 61 44 47 3 55 48 I. "Rona..." (Robert Owen'ın yaşamını da kitaplaştıran, değerli hukukçumuz). 26 2 39 13 38 J. Tuhfetun ... fi arabil-emsar" (Ibni Bat- tuta'nın, gezdiği ülkelerdeki gözlem ve anılannı anlattığı kitabı). 62 20 12 32 29 60 K. Israil'in bir liman kenti. 56 76 28 59 52 1057. sayının çözümü: A. SIDDIK, B. EZOP, C. RESNELİ NİYAZİ, D. DÜ- YUNU, E. AMMA. F. RŞYM, G. KA- DININ ADI YOK, H. OM, I. ÇIZIK- TIRMAK, J. ABOV. K. KÜRŞAT BA- ŞAR. Metin: "bir kadının peşine düştüm kırmızı saçlı soba vardı ayakta roman yüzi- yordum kuşkonmaz yedik" CUMHURİYET KİTAP SAYf 10S8 SAYFA 31