Katalog

Mîchel Schneider'ın tarihi romanı Marilyn'i Kurtarmak Marilyn Monroe. Her filmde farklı bir sarışın olmak isteyen kadın. Külren- gine çalan, koyu, yaldızlı, gümüşi sa- rı, kehribar, platin sarısı, bal sarısı, isli sarı, yakut sarısı, madeni sarı. Los Angeles gibi görüntünün her şey demek olduğu bir kentte doğup bü- yüyen ve iş yapan biri olarak, dü- şünsel açıdan daha zengin, insanlar arasında daha az görüntünün daha çok sözcüğün olduğu bir yaşama dahil olmanın düşünü kuran bir kadın. Michel Schneider, Marilyn'i Kurtarmak'ta bu olağanüstü kadını anlatıyor. O Elif KARAOSMANOĞLU "Di ünya öğretti sana kgüzelliğini/ ve gü- | zelliğin güzellik ol- maktan çtktı/ ama sen çocuk oltnayı sürdürüyordun/ geçmiş gibi aptal, gelecek gibi acı- masız/ ve seninle Iktidarın sahip çıktığı güzelliğin arasında/ yer aldı bugünün olanca aptallığı, acımasızhğı." Yukarıda bir bölümü alınan, Pier Pao- lo Pasolini'nin Marilyn Monroe için yaz- mış olduğu şiir aslında bir ağıt (Şiirli Ses, Çeviren: Rekin Teksoy, Nisan Yayınlan, tstanbul, 1993). Büyük ekonomik ve si- yasi güçlerin savaş içinde olduğu Holly- wood sinema endüstrisinin bir zaman en parlak yıldızı olan Marilyn Monroe'ya, "çaresiz küçük kardeş" diye seslenen Pa- solini, bu ağıtla hem Monroe'nun intiha- rını hem de Amerikan sinema anlayışını sorgular. Yıllardır söylentiler dolaşır du- rur: Kimine göre Monroe intihar etmiş- tir, kimine göre intihar etmek zorunda bırakılmıştır, kimine göre de cinayete kurban gitmiştir. Yazar Michel Schnei- der de 2006 Interallie ödülüne değer gö- rülen kitabı "Marilyn'i Kurtarmak"ta Marilyn Monroe'nun son psikanalisti Ralph Greenson'la olan ilişkisi üzerinden Monroe'nun ölümüne ve Holyvrood si- nema endüstrisinin psikanalizle olan iliş- kisine bakmayı hedeflemiş. "Birbirimize mi deli olabiliriz diyor- sun?" "Hayır birbirinizi delirtebüirsiniz." Bu diyalog, 1960'tan 1962'yekadar Marilyn Monroe'ya Freudcu psikanaliz yöntemini uygulayan psikanalist Green- son ile eşi arasında geçiyor ve diyalog, hasta-psikanalist ilişkisinin sürüklendiği girdabı özetleyiveriyor. Pek çok hikâyeci- ğin tarihler arasında kronolojik sıra gö- zetmeksizin ama yine de bir düzen içinde anlatıldığı kitap film yapımında olduğu gibi kes yapıştır yöntemiyle yazılrruş. ıste- nilen bölüm tek başına okunabileceği gi- bi, bölümler baştan sona kurgulanıp montajlanmış film kareleri gibi ardı ardı- na da okunabilir. Sigmund Freud, kızı Anna Freud, Arthur Miller, Frank Sinat- ra, J. F. Kennedy ve Kennedy'ler, Clark Gable, John Huston gibi pek çok kişiye değinilen kitabın takip ettiği çizgi Ma- rilyn'in psikanaliz takıntısı. Evet, takıntı. Onun birçok bağımlılığından sadece biri ama, "ölüm"den sonra en önde geleni. Yaşamının ve içinin boşluğunu doldu- racak olan o ölüm. Boşluk."Bir oyuncu olmaya çalışıyorum, gerçek bir oyuncu olmaya, ama çoğunlukla ben ne yapar- sam yapayım önümdeki pencereler içim- deki boşluğa açılıyor." Çocukluktan kal- ma sarsıntılar, özsaygı eksikliği, başkala- rının onayına duyulan saplanülı ihtiyaç, dosduk ya da aşk ilişkisini sürdürmekte yetersizlik, terk edilme korkusu. Birini sevmek istemek ama kimi bilememek, Masum söz hatalannın, bir anlam taşıma- yan yanlışlıklann, bir art niyetten yoksun hareket ve tümcelerin var olmadığını dü- şünerek yaşamak. En sıradan bir uyannın içinde korkutucu bir tehdit görmek. Üyuşturucu, cinselliğin yıkıcı biçimde kullanımı, sanatının güçlükleri, bedenin düşmesi, aşırı ilaç kullanımı. Onu aslında insanlardan uzaklaştıran herkese hoş gö- rünme ihtiyacı. Ona göre, "biri" olabil- mesinin tek yolu başka biri olmaktı. Nor- ma Jeane Baker yerine Marilyn Monroe olmak. "Ben Marilyn Monroe rolünü oy- nadım. Marilyn Monroe, Marilyn Mon- roe. Başka türlü olmaya çalıştım. Derken kendi kendimi taklit ettiğimi fark ettim. Benim istediğim başka bir şey. Arthur'un bana, istediği şeyin ben olduğumu, ger- çekten ben olduğumu söylemesiydi beni ona çeken şeylerden biri. Onunla evlen- diğimde, onun sayesinde Marilyn Mon- roe' dan uzaklaşabileceğimi hayal ediyor- dum, şimdiyse yine aynı şeyi yaparken buluyorum kendimi. Buna dayanamıyo- rum. Buradan çıkmak istiyorum. Marilyn Monroe'yla bir sahne daha çekmeyi ka- buledemem." Marilyn'in sevgi budur demesi için bi- rinin ona bakıp adını söylemesi yeterliy- di. Birinin onu dinlemesi, ona cesaret vermesi, onu akıllı kdması, düşünmesini sağlaması, yanındayken onun her şeye göğüs gerebileceğini hissettirmesinin de o kişiye "Isam, kurtancım" demesi için yeterdi. Marilyn, Greenson'un onun için yaptığı tüm şeyleri "olağanüstü" buluyor- du. Aslında sadece psikanalist ve hastası arasında değil, her olağan dostluğun ol- mazsa olmazı bu tırnak içinde olağanüs- tülükler Marilyn'i kurtarmaya yetmedi. tşte bu kitap Marilyn Monroe'nun kurta- rd(a)maması üstüne belge, söyleşi, anı vb. bilgilere dayanarak yazılmış. Yazar diya- log, söz ve mektuplan bazen kurgulamış ama çoğunlukla kitabın sonunda verilen okuma listesindeki makale ve kitaplardan aslına bağlı kalarak aktarmış. • Marilyn'i Kurtarmak/ Michel Schnei- der/ Çeviren: Orçun Türkay/ Yapı Kredi Yayınlan/400 s. Dr. LEVENT BURAK YILDIZ O T Ü R K İ \ r E ' N İ N OİI.İ EN SABIKAI I EN StVRİ DOKTORll Dr. LEVENT BURAK YILDIZ Son aylarda karşılaştığım soru hep aynı: "Doktor, Domuz Gribi aşısı olayım mı?" Böyle bir sorunun cevabını tek kelime ile vermek olamazdı. Saatlerce anlatmam ve sonunda kararı kişinin kendi iradesine bırakmam gerekiyordu. Domuz Gribi aşısı benim için sıradan ve süregelen uygulamalardan birisiydi. Ve "Ne olacak Domuz Gribi aşısından" demek istiyor ama diyemiyordum. Pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de sorun aynıydı. İnsan hayatına değer verilmiyordu. Insanlara, insan olduğundan dolayı var olan hakları kullandırılmıyordu. İnsanlar sadece; yürüyen, uyuyan, çalışan, üreyen ve tüketen birer canlı gibi görülüyordu. Oysa insan başlı başına bir olgu değil midir? Her insanın kendine ait bir dünyası yok mudur? Her insanın kendine ait duyguları, endişeleri, beklentileri, düşleri, umutları yok mudur? Her insanın salt insan olduğu için hakları yok mudur? Ben var dedim, diyorum ve diyeceğim de. Konur Sokak No: 26/3 Kı/ılay/ANKAkA Td: ıO.312ı 417 35 49 Fax:"<0? 12) 425 3(> 40 e-nıail: \u'-»kitap^f \urıkitap.c<.)in KITAP-YAYIN wuw.vurtkitap.coııı C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 0 5 0 S AYF A 23