Katalog

r O K U R L A R A Yiğil Okurkısa biraradan sonra yeni romanını yayım- ladı... Kitabın adı Sı/ırla- mak. Muhasebeci Hüsamet- tin Bey'in hayatını anlatan romamnda Yiğit Okur, tek- nolojiye, yeni düzene ayak uyduramayan ve yıllardır emek verdiği işinden olan kahramanın trajikomik hi- kâyesini anlatıyor. Yiğit Ökur'la Sıfirlamak'ı konuş- tuk. Daha önce, Güzel Şarkılar Kitabı, Bir Yılbaşt Masalı ve Bir Ağaç Bir Kadın adlı öykü kitapları yayımlanan Şükran Farımaz, yeni öykü- lerini bir aruya getirdiği Aşk Bu yla pkurlanntn kar- şısında. Hei biri birbirin- den çokfarklı olan bu öy- külerin ortak paydası, ince- likle örülerek kırılgan bir aynadan yansıyor olması. Adnan Gül, Farımaz'la yeni kitabı, AşkBu hakkında söyleşti. Terör uzmanı Ercan Çitli- oğlu ile Başbuğ-Org. îlker Başbuğile Tarih ve Gelecek adlı kitabını konuştuk. Ki- tapta îlker Başbuğ'un yanı sıra, sosyoloji vefehefeye olan ilgisi öne çıkan ve her fırsatta eğitimin önemine değinen "Yurttaş îlker Baş- buğ kim?" sorusuna da odaklanıyor Çitlioğlu. Kita- bın hazırlanmasında temel amaç; TSK'nin en etkili ağtzlardan vurguladığı ülke- nin birincil sorunları karşı- smdaki duruş ve görüşleri- nin neler olduğunu bir bü- tünlük içinde sunmak. Er- can Çitliogîu, Bajbuğ-Org. İlker Başbuğ ile Tarib ve Gelecekadlı kitabımn ko- şutunda a&eri kanattaki son gelişmeleri de değerlen- diriyor. Ahtnet Telli; "Sözcüklerin masumiyeti söyleme dönüş- tüg'ünde, yerini ideolojiye bırakır" diyor kendini sor- gulayarak çıktığı şiir yolcu- luğunu sürdürürken. Bu yolculuğun yeni durağı, do- kuzuncu şiir kitabı Nidâ okuyucuya ulaştı. Ahmet Telli ile yeni kitabı ü'zerine bir söyleşi gerçekleştirdik. Bol kitaplı günler... TURHANGÜNAY e-posta: [email protected] [email protected] PeterBrooktan 'Shakespeare'iAnımsamakveunutmak1 Eskimeyen Shakespeare Ingiliz tiyatro ve si- nema yönetmeni Peter Brook, Sha- kespeare'iAnımsa- mak ve Unutmak isimli kitabıyla, bü- yük yazara ilişkin ^ yeni bir pencere açıyor. Brook, eser- leri ve edebi kimliği- ne yoğunlaştığı Shakespearei hatır- lamanın, onu unut- maktan geçtiğine dair bir iddia ortaya atıyor. D Ali BULUNMAZ "•"f • ^ e t e r Brook, yönetmenliğinin yanı sı- I ^ 1 ra, bir tiyatro ve sinema yazan. I I Operaya da bulaşmış. Yakın durdu- J L ğu isimlere bakınca etkilenmemek mümkün değil: Stanislavski, Meyerhold, Brecht, Artaud ve Grotovski. Brook'un bir derdi var, bunu da şu soruy- la dile getiriyor: "Shakespeare neden eski- miyor?" Shakespeare'i Anımsamak ve Unutmak kitabı da bu soru ile anımsama ve unutma gibi in- sanoğlunu derinden etkileyen iki temel duygu du- rumu etrafında şekilleniyor. Brook, Shakespeare'in nereli ve kimlerden ol- duğu gibi tartışmalardan çok, yaratıcılığının (ya- ratı sürecinin) ve eserlerinin üzerinde durulması gerektiğini ısrarla vurguluyor. Eskimeyen bir şai- rin izini sürerken doğal olarak başkalanyla onun arasında derin kökten bir fark bulmaya çalışıyor. Herhangi bir şairin baktığı şeyin ötesini gören kimliğinden söz açan Brook, bunun dışında Sha- kespeare'i özgün kılanın ne olabileceğini tartışı- yor. Yakaladığı tutamak ise onun neredeyse her şeyi; şiirlerini ve oyunlarını sıcağı sıcağına yazmış olması. Shakespeare, her ne yarattıysa, şiir en önce geli- yordu; Brook bu yüzden onun az sözle çok yoğun anlatımına atıf yapıyor. Oyunlanna bile şiiri ye- dirmesi, imgeleri ustalıkla kullanması ve onlara aklı zorlayan boyutlar katması... lşte bunlar bizi Shakespeare'in şiirindeki canh ve kendini hep ye- nileyen müziğe ulaştınyor. Brook, oyundaki yaşamı kavramak derken, tam da oraya parmak basıyor: "Shakespeare'in açık meydanında, platfornumetrafını saran insanlarla birlikte her şey, doğal olsun olma- sın, tıpkı yaşamın kendisi gibi görünüyor- n ı du." Brook'un satır aralarında değindiği bir gerçek var: Shakespeare'in şiir ve oyunların- daki ifadeler son derece basit. Daha doğrusu yalın. Ancak bunların altında koca bir anlam denizi var kt^MİKya ulaşabil- mek zorlu bir yolcuhığu gerektiri- yor. Shakespeare'i hatırlamanın esas yolu da bu: Çaktırmadan sizi o yoğun anlam denizine atıvermesi. Hangi çağda olur- sa olsun, Shakespeare oku- malan kişiyi o denizle bu- luşturuyor, onu eskitmeyen debu. Brook'un bir cümlesi, onun çağları aşan önemini anlatmaya yetiyor: "Bir önceki günün gazetesinde- ki makalenin yalnızca bir boyutu vardır ve çabuk ba- yatlar. Shakespeare'in her satın ise bir atomdur. Eğer onu yarabilirsek, açığa çı- kacak enerji sonsuzdur." Peki, o halde Shakespeare'i unutmak ne demek? Bro- ok'un oyuncular üzerinden verdiği yanıt gecikmiyor: "Sha- Brook'a göre Shakespearei yenlden bulmanın yolu, unutmaktan geçiyor. kespeare'i unutun, bir zaman böyle bir adamın var olduğunu unutun (...) Bir oyuncu olarak so- rumluluğunuzun insanları canlandırmak olduğu- nu akılda tutun." Brook'un yaptığı, Shakespeare'in eserleri üze- rinde yükselmek. Yani onu ve yaratım sürecini anlamak, daha sonra da anlatmak. Bu bir bakıma Shakespeare'i incelemenin ötesine geçmek. Zaten Brook bunu açık açık söylüyor: Shakespeare hiç- bir zaman hiç kimseyi Shakespeare incelemeye yönlendirmedi. Bu tavır, onu "anonimleştiriyor." Brook'un bir iddiası daha var ve o iddia, kita- bın ne anlatmak istediğini en sade şekilde bize su- nuyor. Buna göre yeniden bulmanın yolu, Sha- kespeare'i unutmaktan geçiyor. Kısacası Shakes- peare'i anımsamak, onu unutmak demek. Peter Brook, Shakespeare'i Anımsamak ve Unutmak'\ kaleme alarak ne yapmak istedi? Ne- reye varmayı amaçladı? Şöyle düşünülebilir: Anımsamak dedi, çünkü bu önemli figürün yara- tıcılığını vurgulamayı amaçladı. Unutmak dedi, çünkü Shakespeare isminden uzaklaşıp onun ko- tardıklannın altında yatanın keşfedilmesini arzu- ladı. Kitaba böyle yaklaşılırsa, önemli mesafe alına- bilecek gibi görünüyor. Görülenin ötesine geçile- meyecekse, Brook'un başta verdiği örneğe dönü- lür: "Bir önceki günün gazetesi sadece balık sar- mayayarar." Brook, "Shakespeare neden eskimiyor?" soru- suna basit yanıtlar istemiyor; basit yanıtların iş görmediğini söylüyor. Shakespeare'i Anımsamak ve Unutmak da soru ve cevaplan, çift yönlü dü- şündürme amacıyla basit belirleme ve yanıtların üerisine geçmeye çabalıyor. • Shakespeare'i Anımsamak ve Unutmak/ Pe- ter Brook/ Çeviren: Yeşim Harcanoğlu/Hayal- baz Kitâp/42 s. KTTÂP Imtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına llhan SelçukOGenel Yayın Yönetmeni: Ibrahim YıldızO Yayın Yönetmeni: Turhan Günay 0 So- rumlu Müdür Miyase HknurOOörsel Yönetmen: Dilek AkıskalıOYayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.Oİdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2,34381 Şişli- Istanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64 0 Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt - ISTANBUL 0 Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: özlem AyderV Reklam Mü- dürü: Eylem ÇevikOTel: 0 (212) 25198 74-75-0 (212) 343 72 740 Yerel süreli yayın 0 Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1050 SAYFA 3