Katalog

Türkiye’de on bine yakın tıbbi ve aromatik bitki bulunuyor Yararlı bitkiler ihracatında büyük fırsat var A İ NKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye, halk dilinde "faydalı bitkiler" olarak da anılan "tıbbi ve aromatik bitkiler" alanında, on bin çeşitle dünyada çok önemli bir yere sahip. Avrupa’ya yılda 67 milyon euroluk ihracat yapan Antalya Tarım’ın sahibi Savaş Titiz bu ürünlerin özellikle fidelerinin ihracında önemli fırsatlar olduğunu söylerken, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Kenan Turgut da, Türkiye'de bu zenginlik sayesinde Türkiye'nin dünyada tıbbi ve aromatik bitki ticaretinde önemli bir yer edindiğini bildirdi. Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hüsnü Can Başer ise, sentetik ilaçların her hastalığı doğru tedavi edememesi ve bazı ilaçların yan etkileri nedeniyle Anadolu'da çok eski tarihlerden itibaren kullanılan tıbbi ve aromatik bitkilerin dünyada son yıllarda bir moda haline geldiğini, buna karşın doğru kullanılmayan bitkilerin de yanlış kullanılan ilaçlar gibi zarar verdiğini kaydetti. gösteren Antalya Tarım’ın sahibi Savaş Titiz, "Avrupa artık kendi bitkisini kendisi üretme yoluna gidiyor. Fideyi yurt dışına pazarlıyoruz, yılda 67 milyon euroluk aromatik faydalı bitkiler grubunu üretip ihrac ediyoruz" dedi. İç pazarın çok küçük olduğunu ifade eden Titiz, "Biz ihracata çalışıyoruz, alman ortağımızla çalışıyoruz. Avrupa daha toprağa bağımlı, biyolojik dengeyi gözeten çevre dostu bir toplum. Bazı bitkileri kendi bahçesine yöneldi. Lavantadan adaçayına kekikten naneye kadar hepsi bu grubun içinde. Kendileri bizden aldıkları fideleri orada üretiyorlar" diye konuştu. Türkiye’de bu tür bitkilerin tedarik yeri olarak pazar kanallarının henüz çok ortaya çıkmış olmadığını söyleyen Titiz, "Bizde kuru baharat ve kuru türler çok revaçta, Pazar sistemi çok işlemez. Yurt içinde daha çok eczacılar yapar" bilgisini verdi. Nazım Tanrıkulu’nun Tıbbi ve Aromatik Bilgiler HRACATTA POTANSİYEL VAR sitesinde sağladığı verilere göre, Türkiye’nin ihrac ettiği, önde gelen tıbbi ve aromatik bilgiler arasında Faydalı bitkiler alanında önemli büyüklükte faaliyet İstanbul kekiği, Isparta gülü, Anadolu karaçayı, çemen, İzmir kekiği, meyan, kimyon, rezene, geven ve kapari geliyor. Yine önde gelen ithal bitkileri arasında ise karniyarıkotu, meryemana dikeni, demirdikeni, ravent, kediotu, misk adaçayı, hintyağı, hımarotu, lavanta, ekinazya, keten, pembe çiçekli yakıotu, hodan, deniz üzümü, züfaotu ve gümüşdüğme gibi bitkiler bulunuyor. Özellikle kekik konusunda Türkiye'nin dünya ticaretinde çok iyi durumda olduğunu bırakıyor. Tarlada anlatan Prof. Dr. Turgut, çalışan işçilerin bu "Kekikte dünya ticaretinin sorunu giderilmeli" yaklaşık yüzde 90'ını Türkiye dedi. elinde bulunduruyor. Yine Akdeniz ülkelerinin bitkisi olan defnede de öyle. Bunu maydanoz; kök ve genişletme imkanımız da var. Akın BODUR yapraklarından yarar Bitkisel çaylar, bitkilerden lanmak amacıyla üretiliyor. elde edilen uçucu yağlar Yeşil yaprakları yemeklerde ve meze konusunda da Türkiye daha iyi İSKENDERUN Türkiye'nin maydanoz lerde garnitür olarak kullanılırken, kökle noktalara gelebilir" dedi. deposu olarak bilinen Hatay'da, tarlada Tıp fakültelerinin tıbbi ve rinin de bazı yemek ve çorbalarda kullaçalışan maydanoz işçileri topladıkları bin aromatik bitkilere sahip nılabildiği maydanoz, ülkemizde düz yapbağ maydanoz için 12 YTL yövmiye alıraklı olarak yetiştiriliyor. E vitamini bakı çıkması gerektiğini belirten yor. mından oldukça zengin kokulu, yemek Prof. Dr. Turgut, gelişmiş İskenderun'un karaağaç beldesindeve salataların vazgeçilmez sebzesi olan ülkelerde geleneksel tıp ki bir maydanoz tarlasında çalışan 38 yamaydanoz, uygun iklim koşullarında ül yöntemlerinin doktorlar şındaki Mürvet Altun, çalışanların toplakemizin bütün bölgelerdeki bahçelerde tarafından uygulandığına dığı her bin bağ maydanoz için 12 YTL küçük çaplı olarak yetiştirilebiliyor. Ülke dikkati çekti. ücret aldığını belirterek, "Bir işçi günde mizde yılda 32 bin ton maydanoz üretimi ortalama 2 bin bağ maydanoz toplayabiAnadolu Üniversitesi yapıldığı sanılıyor. Sağlık açısından çok Eczacılık Fakültesi lir" dedi. Altun, 11 arkadaşı ile birlikte İsyararlı olduğu bilinen maydanozun bir tu Farmakognozi Anabilim Dalı kenderun'un Buluttepe Mahallesi'nden, tamının, günlük C vitamini ihtiyacını kar Başkanı Prof. Dr. Hüsnü Can köy ve beldelerdeki bahçelere maydanoz şıladığı, toksinlerin vücuttan atılmasını Başer ise Türkiye'nin şifalı toplamaya gittiklerini de söyledi ve "En sağlayıp, kanı temizlerken, kansızlığa, bitkiler bakımından hem çeşit, büyük sıkıntımız, tuvaletsizlik. Tarlalarda böbrek, karaciğer ve sindirim rahatsızlıkya da bahçelerde tuvaletlerin olmaması, hem de miktar olarak çok larına da iyi geldiği biliniyor. özellikle kadın çalışanları zor durumda zengin bir ülke olduğunu Bin bağ maydanoza 12 YTL yövmiye açıkladı. Şu anda Türkiye'de halk arasında bin kadar bitki türünün, şifa niyetine kullanıldığını vurgulayan Başer, "Bunların ne kadarının tıbbi, ne kadarının aromatik olduğunu söylemek pek mümkün olmayabilir ama, bu aromatik bitkilerin tıbbi özellikleri de vardır" diye konuştu. Bu bitkileri şifa niyetine kullanma kültürünün Anadolu'da çok eski dönemlere ait olduğunu anlatan Başer, ilk tıbbi bitki kitabını 1. Yüz Yılda'da Diyoskorides isimli Adana Kozanlı hekimin yazdığını açıkladı. Bu kitabın dünyada halen kabul gördüğünü aktaran Başer, Anadolu'da çok eski tarihlerden itibaren kullanılan tıbbi ve aromatik bitkilerin dünyada son yıllarda bir moda haline geldiğini söyledi. Gelişmiş ülkelerin son yıllarda keşfettiği tıbbi ve aromatik bitkilerin Çin'de 5 bin yıldır 'geleneksel tıp' adı altında uygulama sahası bulduğunu işaret eden Başer, özellikle Çin ve Hindistan'da bitkisel tedavilerin çok yaygın olarak uygulandığına dikkat çekti. Prof. Dr. Başer, sentetik ilaçların her hastalığı doğru tedavi edememesi ve bazı ilaçların yan etkileri nedeniyle 1980 sonrasında gelişmiş ülkelerde bu bitkilerin tedavi amaçlı kullanımı için birçok araştırmanın başlatıldığını kaydetti. KEKİK IHLAMUR VE SAHLEP Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmasına göre, dünya nüfusunun yüzde 80'inin bitkilerle tedavi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Başer, halkın sıklıkla kullandığı kekik, salep, ıhlamur, nane ve ada çayının, hiçbir zararı bulunmayan yararlı bitkiler olduğunu söyledi. Prof. Başer, Türkiye'de herkesin evinde yaygın olarak bulunan kekiğin, mide rahatsızlıklarına iyi geldiğini söyledi. Kekiğin, birçok şekilde kullanıldığını ifade eden Prof. Dr. Başer, etlerle kullanıldığında, etin lezzetini artırmanın yanı sıra bakteri üremesini önlediğini belirtti. Kekik yağının da yaraları iyileştirici özelliği bulunduğunu ve mikrop üremesini önlediğini vurgulayan Prof. Dr. Başer, yaralara kekik yağı sürülebileceğini ifade etti. Başer, kekiğin kolesterol ve şeker düşürücü olarak da halk arasında kullanıldığını, ancak bu yöndeki araştırmaların devam ettiğini bildirdi. Ihlamurun yaprağının değil çiçeğinin kullanılması gerektiğine işaret eden Prof. Dr. Başer, bu çiçeğin az kaynatılarak içilmesi durumunda sinirleri yatıştırdığını, orta derecede kaynatılırsa idrar sökücü özellik taşıdığını, çok kaynatıldığında ise solunum yollarını açtığını söyledi. Salebin de öksürük kesici ve solunum yollarını açıcı özelliği olduğunu belirten Prof. Dr. Başer, ''Evinizden ıhlamuru, kekiği, naneyi, ada çayını eksik etmeyin. Bunlar hiçbir zararı olmayan yararlı bitkiler'' dedi. Bitkilerin bilinçsizce kullanılmaması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Başer, doğru kullanılmayan bitkilerin de yanlış kullanılan ilaçlar gibi zarar verdiğini kaydetti. 4