Katalog

Korumacılık ması konusunda yapılan açık oturumları yansıtan bu kitap Allianoi ve Hasankeyf’teki vurdumduymazlıkları bir kez daha dile getiriyor. Adı: Loot, Yazarı: Sharon Waxman Yayımlayan: Times Books, Sayfa: 414 “Yağma” adlı bu kitap Batı dünyasının; başta Türkiye olmak üzere, çeşitli ülkelerden yaptığı tarihsel, kültürel, dinsel miras yağmasına ilişkin öyküleri anlatıyor. Gazeteci olan yazar Türkiye’den kaçırılan Karun Hazinesi’nin öyküsüne de geniş yer veriyor. Kitapta Amerikan müzelerinin kaçakçılık ve yağmada oynadıkları rolü kınayan bir dille irdeliyor. Keşke bir yayınevimiz bu kitabı Türkçeye kazandırsa… Adı: UTIMUT, Past HeritageFuture Partnerships, Yayına Hazırlayanlar: Mille Gabriel, Jens Dahl Yayımlayan: Grönland Ulusal Müzeler ve Arşivleri, Sayfa: 216 “Geçmiş MirasGelecek Ortaklık” adıyla Türkçeye çevireceğimiz bu kitap, başta Grönland’dan 35 bin parça olmak üzere, çeşitli yörelerden yağmalanan tarihsel ve doğasal mirasın geri kazandırılmasına ilişkin 19 bildiriyi içeriyor. Grönland’daki bir çalıştaya sunulan bildiriler 21. yüzyılda sürdürülmesi gereken mücadelenin ilkeler ile yöntemlere de ışık tutuyor. Adı: Kayıp Eserler Müzesi, Yazarı: Simon Houpt Çeviri: Mine Dorukları, Yayımlayan: YKYayınları, Sayfa: 192 Hırsızlar, kayıtlı kuyutlu tabloları ünlü müzelerin duvarlarından neden çalarlar? Böylesine damgalı ünlü bir yapıtı çaldıktan sonra kim alır ki? Ama bu çalıntı oldum olası süre geliyor. Kitap, ünlü tablo hırsızlıklarının öykülerini aktarırken, bulunmayanlarla bir “Kayıp Eserler Müzesi” oluşturulacağını renkli görseller ile okura sunuyor. Bu arada Türkiye “Troya Hazinesi” ile kitapta yerini alıyor. Genelde tarihsel, kültürel, dinsel mirasın yağmalanması, kaçırılması basınımızda gündem oluşturur. Oysa baraj, karayolu, boru hattı, havaalanı gibi altyapı çalışmalarında, hatta bina yapımında yok edilen tarih her nedense göz ardı edilir. Adı: İki Antik Kentin Çığlığı Yayımlayan: TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Sayfa: 107 Baraj yapım siyasa ve planlamasında Anadolu’nun kültürel mirasının dışlan Adı: Kültür Stratejileri ve Milli Kültür Politikamız Yazarı: Hasan Duman, Yayımlayan: Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı Sayfa: 841 39 yaşında Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü olan bir devlet memuru, neden 52 yaşında emekli olur? Türk bürokrasisinin çarpıklıklarının kurbanı olan yazarın; eğitim, kültür, tanıtım ve iletişim alanındaki araştırmalarını derlediği kitabı önce bugünkü ve gelecekteki Kültür ve Eğitim bakanlarının okumalarını dileriz. Adı: Türkiye Arkeolojik Tahribat Raporu 2008, Yayımlayan: TAY Projesi, Sayfa: 55 Başta Cumhurbaşkanı olmak üzere tüm ilgili kamu kurum yöneticilerine gönderilen TAY’ın tahribat raporlarını okudukça bir aydın olarak ben utanıyorum! Ama onlar yıkımı önleyecek değil bir adım bile atmak, ayıplarının önüne (k) koyup işin içinden sıyrılmayı yeğliyorlar. 2008 Raporu’nda Marmara Bölgesi’nde Bizans Dönemi tahribatı gözlerin önüne seriliyor. ? Hiçbir toplumsal olay bir gecede gökten zembille inmez! Hepsinin öncül, ardıl ve yancıl etkilenmeleri vardır. Sümer’de başlayan yazı, önceki uygarlıkların inançlarını söylencelerini de günümüze aktarmakla kalmamış tek tanrılı dinlerin kutsal kitaplarına da yansımıştır. Söylence, destan, mitoloji olarak tanımlanan toplumsal ya da inançları oluşturan olaylar yüzyıllarca anlatıla anlatıla ayrıntılarda değişikliğe uğrasa da özü koruna gelmiş ve hatta günümüz folklorunu da etkilemiştir. Adı: Gılgamış Destanı Yazarı: Danny P. Jackson, Çeviri: Ahmet Antmen Yayımlayan: Arkadaş, Sayfa: 94 Yazıyı, Sümerler 4. binyılın sonlarında değil de, birkaç bin yıl önce yaşayan insanlar bulsalardı, tarih o zaman başlayacak ve insanların inançlarının evrimleşmesi de o ölçekte günümüze taşınacaktı. Tek tanrılı kutsal kitapların aktardığı söylenceler yazının geçmişi ile sınırlıdır. Dünyada bilinen en eski söylence Mezopotamya bağlantılı Gılgamış’ın varlığı ise yazıyı bin yıl sonra öğrenen Anadolu’daki Hititlerin çivi yazılı tabletleriyle günümüze ulaşıyor. Gılgamış destanı şiirsel çevirisiyle dilimize kazandırılıyor. Mitoloji Adı: Homeros ve Odysseia Yazarı: Hüseyin Portakal Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 162 İzmirli hemşerimiz Homeros’un Odysseia destanından yola çıkan yazar, Yunan mitolojisinden derlemeleri ile kitabının içeriğini oluşturmuş. Adı: Homeros ve İlyada Yazarı: Hüseyin Portakal Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 214 Aynı yazar, yine aynı kaynakta bu sefer İlyada destanından mitolojiyi irdelerken zaman zaman Tevrat’la ilişkiler de kuruyor. Adı: Antik Yunan’da Mitoloji Yazarı: Roza Agizza Çeviri: Z. Zühre İlkgelen Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 390 Yunan mitolojisinde evrenin oluşumu ve tanrıların doğuşundan sonraki söylenceler, Troia bağlantılı öykülerin kahramanları, bazı örnek görseller ile okura aktarılıyor. Adı: Torunuma Yunan Mitleri Yazarı: JeanPierre Vernant Çeviri: Mehmet Emin Özcan Yayımlayan: Helikopter, Sayfa: 200 İki yıl önce 93 yaşında ölen yazar, her ne kadar kitabı “torununa” adasa da, torunun genç bir insan yaşını aştığına göre herkes okuyabilir. Öykülerin çoğunun Anadolu’da geçtiğini anımsatarak, Yunan mitolojisine ilgi duymayanlara dahi bu kitap, “evren, tanrılar, insanlar arasındaki ilişkilerinin” değişik yorumu ile ilgi uyandıracaktır. Adı: Miletoslu Aspasia, Yazarı: A. Semih Tulay Yayımlayan: Remzi , Sayfa: 206 Türk yazarlar, ozanlar, ressamlar, yontucular “esin perisini” boşuna beklemesinler. Her hangi bir Türk müzesini bilerek dolaşsınlar. Orada “bir kişinin heykeli” ya da “değişik bir yapıtın altını kazıdıklarında” yakası açılmamış bir öykünün yansıtacağı bir esin kaynağı ile karşılaşabilirler. Milet Müze Müdürlüğü de yapmış olan yazar kentin “Aspasia”sını (Türkçesi olmayan) İngilizcede de son çeyrek yüzyılda yaratılmış bir sözcük olan “fact ion” biçeminde anlatıyor. İngilizce “fiction (roman)” düşsel bir kurgudur. Amerikalılar “fact (gerçekolgu)” sözcüğünü, romanın “…ion” sözcüğü ile birleştirerek “faction (gerçeklere dayalı roman)” olarak “belgesel öykü” adıyla yeni bir yazın türü yarattılar. Yazarın Aspasia’sı da tarihsel “verilere” dayalı bir “öykü”… Adı: Perge’nin Kızı Plancia Magna Yazarı: İsmail Kaygusuz Yayımlayan: Arkeoloji ve Sanat Sayfa: 306 Antalya Perge kazılarına eski diller uzmanı olarak katılan yazar, arkeolojik buluntular ve yazıtların verilerini kurgulayarak bu romanı kaleme almış. Böylece gerçek olgulardan hareketle “belgesel öykü” yazımına bir başka örnek… Türkiye’de bu alandaki önemli bir yazın gelişmesinin ortaya çıkışının bir başka güzel habercisi… Adı: Hadrianus’un Anıları Yazarı: Marguerite Yourcenar Çeviri: Nil Bilkur Yayımlayan: Helikopter, Sayfa: 318 2008 için Dünyada “Hadrian Yılı” oldu denilebilir. Londra’daki sergi, Sagalassos’da bulunan görkemli heykeli bu konuya bir iki örnektir. Kitap, Hadrian’ın adını verdiği “Hadrianapolis (Edirne)” kentinden Anadolu dahil yaşamöyküsü çeşitli belge ve söylentilerden anılarına dönüştürülmüş bir roman olarak okurun karşısına çıkıyor. ? SAYFA 18 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1005