Katalog

Pınar Kür Adam Philips'ten Tekeşlilik' Tekeşlilik ü zerine aforizmatik metinler R o m a n ı S o n u n ı u S o n b t h a Bır C ı n a y c t Pınar Kür Pınar Kür 3 Baskı 6 Baskı Adam Philips'in aforizmatik metni bizi "Tekeşlilik" üzerinde oldukça çarpıcı bir biçimde düşündürüyor ve bu yoldan evlilik ilişkisinin sorgulanabilmesine bir olanak hazırlıyor. Sonuçta da insan ister istemez "zina'yı önlemenin yolunun, hukuksal düzenlemelerden değil de böyle bir sorgulamayla oluşabilecek açık ve bağımsız bir bilinçten geçip geçmeyeceğini düşünmeye başlıyor. O Ismail H. Demirdöven 9. Baskı 10. Baskı 11. Baskı A 10. Baskı 7. Baskı 8. Baskı 6. Baskı bütün eserleriyle Everest'te! \:\\L www.Hvur«stvııvinlflri.coni dam Phdıps'ın, henuz yavımlanmayan ama guncel "zına" tartışmalan nedenıyle sıcağı sıtağına gundeme getırdmesı gereklı olan kıtabı " Iekeşldık", bugun vaşanan ('modern") evlılık ılışkısını aforizmatik biçimde sorgulavan bır felsefe metnı olma nıtehğı de dıkkat çekmektedır Ne kadar ' ınodcrn" gorunse de, top lumsal ve kulturel ılışkılennı duzenleven ılke ve kurallannın dınsel ve buna bağlı olarak ahlaksal nıtelıklı olma ozellığı ta şıdığı, buna rağmen bır "Avrupa Topluluğu" uyesı olmayı pek ısteyen ve bunun ıçın gereklı hukuksal duzenlemelerı yapmaya zorlanan ve yapan bızım gıbı ulkelerın ıçıne duştuklen trajık ve denn çdunaz , sıra, orneğın evlılık ılışkısı ve buna bağlı olarak "zına" gıbı, hukuksal duzenlemefere geldığınde bu duzerdemelerı (kolayca) yapamamasıyla somutlaşmaktadır Bu/dağmın suyun uzerınde gorunur yuzu olan hukuk alanında bde koklu duzenlemelerın kolay kolay yapılamadı ğı bır toplumda, "Kopenhag Krıterlen"nı yenne getırmek ashnda bır ışe gtrmek ıçın o ışın gerektırdığı bıçımsel koşullan (orneğın "yaş", "askerlığını yapmış olmak" ya da "yuksekoğrenım gormuş olmak" vb ) yenne getırmek demektır Sızın çevrenızdekılerle ılışkılennızde nasıl bır kı^ı olduğunuz (yanı "huyunuz lerle sayısız orneğı de karşdaştığımız ışlevsız bır hukukla karşı karşıya kalınır Işlevsız bır hukukta ısrar eddmesı ıse totalıter yonetımlere gıden yolu açar En başta ekonomdc, sıyasal, eğıtım ve evldık ılışkılerı olmak uzere toplumsal dışkderın bır tur "sozleşme" de kurulmuş olan dışkder olduğu duşuncesı, bu dışkderı kuımanın, değıştıtmenın ve yenıdenkurmanın ınsanın kendı elınde olduğunu bıze duşundurmesı açısından felsefe tanhınde onemlı bır duşuncedır Boyle bakıldığında, toplumsal dışkderın "değışen" dışkıler olduğuna ılışkın bdgıye rağmen ınsanoğlu, behrh bır tur toplumsal dışkı bıçunını her zaman "korumak" ıstemıştır Hatta bunu, lyı kotu bır bırldaeyaşama duzenı oluşturabdmek ıçın gereklı olduğunu soyleyerek de temellendırmıştır Ancak yukarıda da soylendığı gıbı unutulmaması gereken şey, "korumak" ıstedığımız her bır toplumsal ılışkının ve bu dışkılerle oluşan yapdarın ashnda be hrlı bır bıçımde var olan ve yaşayan toplumsal dışkıler ve yapdar olduğu gerçeğıdır Sosyolojı de bdım olarak, dene bdır kı ışte bu bıçimı / bıçımlen araştı np ortaya çıkarmak ıçın vardır TEKEŞLİÜKÇOKEŞÜUK Buradan, ınsanlarımızı (doğal olarak) çok dgılendırdığıne tanık olduğumuz, guncelleşen "zına" sorununun da doğrudan doğruya kendısıne bağlandığı evlılık ılı^kderıne geçdebılır Pek yaygın olduğu gorulebdecek olan ve ciddıve alınması gereken kışılerın de bugun soyleyıp yazdıklan şey, "zına"nın evldık ılışkısını oldureceğı ve sona erdıreceğı duşuncesıdır Evldık dışkılerının kurulmasında ve yurutulmesınde, dunyada çok yaygın bı çımde benımsenmış, başta da değındığımız gıbı bdgısel kokenının uzerı zamanla adeta arkeolojik bır çalışmayı ge rektırecek kadar ortulduğu ıçın dınsel ve ahlaksal kokenlı olduğu sandan bır dke vardır "Tekeşhhk (monogamı)" Bu dke evldık dışkdennde somutlaşan "sozleşme" dkesıdır Oyle bır sozleşme dkesıdır kı, ınsan denen canlı varlığın.J Locke'un \J J Rousseau'nun "doğa durumu ' dedığı durumdan çdcarak, kendı ıstentıyle (ıradesıyle) ve kendı ellenyle kurduğu "toplum durumu"na (bu bağlamda "ade durumu"na) gırebılmesı ıçın temel olur Çok daha açdc bır deyışle, bu "sozleş me" dkesının, ınsanın "bıyolojık" bır varhk olduğu olgusunu ve gerçeğını gormezden gelmese bde, bu gerçeğı suyunuz") ıse ışe alındığınızdan bır sure sonra ancak anlaşılabılecektır Hukuk duzenlemelerının kolay yapıl.ımamasını doğal karşılamak gerekır Toplum felsefesı a^ısından bakddığında, bır toplumun hukuku ve toplumsal ger çeklığı, tıpkı bdeşık kaplar gıbı bır dengede olmak durumundadır En temelde hukuku belırleyen toplumsal gerçekldctır Aksı takdırde, her gun çeşıtlı vesde onun ıstencının ve başkd ozellıklennın arkasında tuttuğu soylenebdır Boylece, aslında kendısıne sadece "bıyolojık" bır varldc olarak bakddığında tekeşlı olamayacA olan ınsandan, tekeş lı bır evldık dışkısı kurması ıstenır ve beklenır Bu beklcntı haklı bır beklentıdır Çunku ınsan bıyolojdt bır varhk ol masının yanında hayvanlardan farklı olarak daha başka ozellıklerıyle (orneğın K İ T A P SAYI 765 SAYFA 28 C U M H U R İ Y E T