Katalog

Pablo Neruda 100 yaşında Bir anma, bir ödül... Nerudanın 100. doğum yılı dünyanın önemli kentlerinde bir dizi etkinlikle anıldı. Bu kentlerden biri de Ankara'ydı. şili hükümeti, belli başlı diller arasından seçilmiş 100 Neruda çevirmenine şili Devlet Nişanı yerdi. Ülkemizden seçilen iki çevirmen Sait Maden ve Hilmi Yavuzdu. ödüle ilişkin bir değerlendirmeyi ve Sait Madenin ödül töreninde yaptığı konuşmayı aldık sayfalarımıza. • Sait MADEN dalarda olsun oku nup durmasındakı gız nc* Çok açık Neruda * daha yırmısındekı o çırak ozan bu kuçuk kıtapta kendı yurek RLPÜBLICADtCHILl çırpıntılarını açıkla CFNTEVARİO PAtlO M »U O\ 1404 nıaya çalışırken far kına varmadan her çağdakı her toplum dakı ılkgençlık çır pıntılarını da anlat mıştı Vc kendı bu yuk şarkısının temel lerını atıyordu bu şarkılarla Zamanla kendı şar kıları olmaktan çıktı bu şarkılar herkesın fc* »4 * * * • * * » , gonlune, herkesın oz lemlerıne tutkuları çesıne duşmuş yoksul bir ulkede ege na ııvgun bır kımlık kazandılar lemcl men guçlere karşı verılmış vığıtçe sava bır gerçeğı kavramıştı Neruda Aşkın şım surgun butun bunların vanı sıra mutsuzluğunu Aragon ıın ' II n y a pas ınsanı yeryuzu ınsanını tarıhsel top d amour heureux' şıırındekı gerçeğı lumsal tınsel doğasal orgulerı arasında Sevtnler bahtıvar olmaz dıyen Turk genış bir uzanım ıçınde çevırıp sarmala çe şarkıdakı gerçeğı Ve bunu sussuz, yan çok yonlu çokseslı bır ozan kımlı dolambaçsız ıçtenlıklı bır sesle soylu ğı Kısacası şurle vaşamla tarıhle her yordu şeyle ıçtenlıklı bır hesaplaşma Zengın bır yaşam gorgusunun coşkun bır bıl SAİT MADENİN gelığın şarkıları 0DUL TÖRENİNDE Otckı yapıt 20 Aşk Şurı ve Umutsuz YAPTIĞI KONUSMA Bır Şarkı Neruda nın ılkgençlık urunu Sayitt Buyuktl^ı \ayın konuklar Neruda adını ılk duvuran ama olağa Ntruda 20 yuzyılın hıç kuşkusuz en nustu genışlıkte duyuran bır yapıt Hem onemlı şaırlcrınduı bırı (.ağımız ınsa kendısının hem de çağdaş ozanîardan nının butun aularını, sevınçlerını, bırçoğunun pek az yapıtı bu ıncecık kı umutlarını dıle getıren en seçkın tanık tabın yaygınlığına ulaşabılmıştır Butun Jardan Buyuk bır doğurganhk, yaratma dunyada baskı sayısı şımdıden mılyon gucu, duyarlılık ve gozlem yeteneğıyle lara ulaştı donatılmış bır şaır Ornek bır yaşam Nereden gehyor bu başarı neye daya surdu Ilk gençlığınden berı, bır dışışlenıyorı* Bunca yıldır Latın Amerıka nın rı gorevlısı olarak yeryuzunun dort bır butun kentlerinde, okul çevrelerınde ol bucağından derledığı tanıklıklar ateş sun arkadaş toplantılarında meyhane çemberlerınden geçerek bıledığı top lerde fabrıkalarda çıftlıklerde hacıen 2 004 yılı, Neruda'nın 100 doğum yılı Şılı hukumetı, bu onemlı gu nu uîuslaıarası bir boyuta taşıdı butun dunyada bellı başlı diller arasından seçilmiş 100 Neruda çevırme nıne Şılı Devlet Nişanı verdı Ulkemız den seçilen ıkı kışı Sait Maden ve Hılmı Yavuz Sait Maden ın Neruda çevırılerı 20 Aşk Şıırı ve Umutsuz Bir Şarkı ıle Kara Ada Şıırlerı adlı ıkı yapıt Hılmı Yavuz'unkı ıse bir seçkı *** Bu madalya ıle odullendırılen dunya ca tanınmış yazarlar arasında Jose Sara mago Marıo Vargas Llosa Arthur Mıl ler C arlos Fucntcs Eduardo Rısalde Luz Mendez de la Vega gıbı adlar var Turkıye de Şılı Buyukelçılığı'nce du zenlenen odııl torenı, Şıh'nın bağımsız lığa kavuşmasının 194 yılı olan 16 Lylul Perşembe gunu Ankara da Hılton Ote lı nın bir salonunda, seçkın bir topluluk arasında yapıldı Neruda'yı lurkıye'de kapsamlı ola rak tanıtan ılk yapıt Sait Maden ın çe vırdığı Kara Ada Şıırlerı Yayın yılı 1971 unlu ozanın Nobel aldığı yıl He men ardından da 20 Aşk Şıırı ve Umut suz Bir Şarkı yayımlandı Ilk yapıt Ne ruda'nın olgunluk çağı urunu Şur dılıy le yazılmış bir ozyaşam oykusu Kara Ada Şılı'nın Buyuk Okyanus kıyıları ustunde Valparaıso'dan kırk kılometre uzakta, denız kum ruzgâr ve kara ka yalardan oluşmuş bir yer Buradaydı Neruda nın evı Sıyasal kavgalarla dolu, fırtınalı yıllar ardından geçmışı uzerıne eğılme gereğı nı duyan Neruda ya Kara Ada'dakı ev sağladı bu şıırsel yaşamoykusunu şııre ve eylcme adanmış dopdolu bir omrun ?engın ızlenımleıını yazma olanağını Neruda nın yapıtları arasında seçkın bir yerı var Kara Ada Şıırlen'nın Onun butun ılgılerını sanat va yaşam deneyı mını kavrayabılmek ıçın gereken başlıca yapıt Çocukluğu ılkgençlığı, bir dışış lerı gorevlısı olarak yeryuzunun dort bir bucağından derledığı tanıklıklar, ateş çemberlerınden geçerek bılenmış top lumcu bılınç, somurgecı çıkarların pen lumcu bılınç, somurgecı çıkarların pen çesıne duşmuş yoksul bır ulkede ege men guçlere karşı verdığı yığıtçe sava şım, surgun ve butun bunların yanı sıra ınsanı yeryuzu ınsanını tarıhsel top lumsal tınsel doğasal orgulerı ıçınde çevırıp sarmaladığı çok yonlu çok scslı çokrenklı bır şaır kımlığı Sait Madtn Neruda dan ıkı yapıt çe vırdı Bırı 20 Aşk Şurı ve Umutsuz Bır Şarkı otekı ıse Kara Ada Şıırlen 1 Ikı Neruda nın bır gençlık urunu Neruda adını ılk duvuran yapıt Hem kendısının hem de çagdaş ozanludan bırçoğunun pek A/, yapıtı bu utaeık kı tabın yaygınlığına ulaşabılmıştır Hem kendı ulkesınde hem de başka dıllerde kı baskı sayısı şımdılerde uç mılvona yaklaştı Kara Ada Şıırlerı ıse Neruda nın şııı dılıyle kaleme aldığı bır yaşamoykusu Şıırle yaşamla tarıhle her şeyle ıçtcn lıklı bır hesaplaşma Zengın bır yaşam gorgusunun eoşkun bır bılgelığın şar kıları Neruda'yı 1960 lı vıllarda tanıdım Espana en el ( orazon (Ispanva Kalbı mızde) adlı kıtabının Fransı/ea çevırısı geçmıştı elıme Başında Aıagon un ne fıs bır onsozu vardı îspanya ıç savaşın da olen bır mılyon kışı ıçın yakılmış aeı bır ağıttı bu kıtap Yaşamımda Neruda nın ıkınu ke? gundeme gelışı onun 1971 de Nobel Odulu'nu kazanmasıyla oldu I ransa'da o yıl ıkı kıtabı vayımlanmıştı Bırı Me monal de Isla Negra (Kara Ada Defte rı) otekı de Veınte Poemas de Amor y Una C aneıon desesperada (Yırmı Aşk Şıırı ve Umutsuz Bır Şarkı) Hemen bunları edındım ve ılkını o yıl ıkıncısı nı de ertcsı yıl Turkçeye çevırdım Ikısı de çok ılgı gordu Ozellıkle Kara Ada Defterı Neruda'nın Confıeso que he Vıvıdo (Yaşadığımı ltıraf Edıyorum) adlı otobıyografık yapıtının şıır bıçı mınde şur dılıyle yazılmış bır versıyonu olduğu ıçın onun kışılığını ve yaşamını butun yonlerıyle tanıtan bır zengınlık taşıyordu Arada şunu behrteyım Neruda'dan once Federıco Garcıa Lorca'nın butun şurlerını çevırmeye başlamıştım Bu yuzden de Ispanyolca oğrenme gereğmı duymuş ve bır sure bu dılde eğıtım ve ren bırtakım kursları ızleyerek oldukça sınırlı bır bılgı duzeyıne ulaşmıştım Neruda çevırılerımde bu bılgının çok yararını gordum Boyleee çevırılerımle asılları arasında elımden geldığı olçude yakınlık kurmaya çalıştım Ben bır şur hastasıyım Çocukluğum dan berı bır yandan kendı şnrımı yazar çoğaltır ve surdururken bır yandan da dünyanın gelmış geçmış butun buyuk şaırlennı tanımak ve Turkçeye kazan dırmak ıçın buyuk gezgınler gıbı, uzun bır yolculuğa çıktım Işte Neruda'nın şıırı, benım bu yolculukta uğradığım ve bır sure kaldığım en guzel ulkelerden bırı gıbı Şılı hukumetınce gerçekleştırılen bu guzel ve anlamlı etkınlıkte pay sahıbı olmak benım ıçın bır onur kaynağı Başta sayın Şılı Cumhurbaşkanı olmak uzere bu etkınlığı duşunen, uygulayan herkesı candan kutlarım Şılı hukumetı, Neruda'nın 100 do ğum yılını şaırın unune, saygınlığına ya kışır bır bıçımde kutlama kararı aldı Dünyanın bellı başlı dıllerındekı Neru da çevırmenlerını saptayarak, bunların 100'une "eumhurbaşkanlığı şeref ma dalyası" verdı Sait Maden (soldan ikincl) ve e$i ödul töreninde şılı nın Turfciye Büyukelçlsl Sayın Pedro Barras (saflda) Ile Ulkemız ıçın seçilen adlar Sait Ma den ve Hılmı Yavuz Odul torenı 16 Eylul gunu Şılı Buyukelçılığı nın Anka ra da duzenledığı bır toplantıda gerçek leştı Bu madalya ıle odullendırılen dunya ca tanınmış yazarlar arasında Josc Sara mago, Marıo Vargas Llosa, Arthur Mıl ler, Carlos Puentes gıbı adlar var • KİTAP SAYl 765 SAYFA 22 C U M H U R İ Y E T