Katalog

[email protected] 6 HAZİRAN 2010 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B Boratav’a göre, Türkiye milli gelire ve işsizliğe yansõyan boyutu ile krizden en çok etkilenen ülkelerin başõnda Ekonomi Servisi - Prof. Dr. Korkut Boratav, Türkiye’nin 12 ay içerisinde yüzde 7.8 oranõn- da küçüldüğünü belirterek “Yani Ekim 2008 ile başlayın, 4 tane 3 aylık dönemi önceki ile mu- kayese edin, yüzde 7.8’dir. Bu önceki 1994 ile 2001 krizlerinden çok daha ağırdır” dedi. Prof. Dr. Boratav, geçen hafta Türkiye Eko- nomi Politikalarõ Araştõrma Vakfõ (TEPAV) ve TOBB-ETÜ Dõş Ticaret Topluluğu’nca organi- ze edilen, “Küresel Kriz Üzerine Düşünceler” başlõklõ bir konferans verdi. Boratav’õn sunu- munda dikkat çektiği saptamalar özetle şöyle:  Milli gelire ve işsizliğe yansõyan boyutu ile global kriz, Türkiye’yi, en ağõr şekilde etkilenen ülkeler listesinin başõna yerleştirdi. Ama bu al- gõlanmamaktadõr. Anlaşõlan bir süre daha algõ- lanmayacaktõr. Bazõ kolaylaştõrõcõ etkenlerin de katkõsõ ile kriz öncesindeki 13 ay içinde, Türki- ye ekonomisine 72 milyar dolar yabancõ kaynaklõ para girdi. Krizin yaşandõğõ 13 ay içinde ise Tür- kiye’den 10 milyar dolar para çõktõ. Bu, Türki- ye ekonomisine ‘çok ağır bir dışsal şok’ getir- di ve ekonominin daralmasõnõ sağlayan esas me- kanizma bu oldu.  Türkiye ekonomisi 12 ay içerisinde yüzde 7.8 oranõnda küçüldü. Yani Ekim 2008 ile baş- layõn, bu kriz, önceki 1994 ile 2001 krizlerinden çok daha ağõrdõr.  Krizin finansal sisteme yansõmasõnõ Tür- kiye’de hafifleten bazõ öğeler var. Kayõt dõşõ pa- ra girişleri ile dõşarõda para tutan Türkiye bur- juvazisinin diyelim yurtsever davranõşõ, yani pa- ralarõnõ getirmeleri finansal yansõmayõ hafiflet- miştir. Dolayõsõyla, eğer siyasi iktidar krizi ba- tan banka sayõsõ ile tanõmlamayõ ve bu tanõmla- mayõ topluma, medyaya, kamuoyuna yansõtmayõ becermişse kriz pek algõlanmamõştõr, yaşayan- lar hariç. Yaşayanlar da olayõ kendi dõşlarõnda esen bir fõrtõnanõn kurbanõ olarak algõlõyorlar. Kendilerini talihsiz kazazedeler olarak algõlõyorlar ve ülkelerini yönetenleri, sorumlularõnõ, şimdi- ye kadar hesaba tutmuyorlar.  Elimizdeki veriler aşağõ yukarõ kriz sonra- sõnda 5 ay, kriz öncesine aynen dönüş olduğu- nu gösteriyor. Ciddi bir değişiklik kaçõnõlmaz- dõr. Ama herhalde yakõn bir gelecekte değil. Krizin etkisi hâlâ algõlanmõyor Prof. Dr. Boratav, “Eğer siyasi iktidar krizi batan banka sayõsõ ile tanõmlamayõ ve bunu topluma yansõtmayõ becermişse kriz pek algõlanmamõştõr, yaşayanlar hariç. Yaşayanlar da olayõ kendi dõşlarõnda esen bir fõrtõnanõn kurbanõ olarak algõlõyorlar. Kendilerini talihsiz kazazedeler olarak algõlõyorlar ve ülkelerini yönetenleri, sorumlularõnõ şimdilik hesaba tutmuyorlar” değerlendirmesini yaptõ. Eski Merkez Bankasõ Başkanõ Süreyya Serdengeç- ti, “Altõn fiyatlarõ yüksek olduğu müddetçe dünyada bu krizden sağ salim çõkmak mümkün olmayacak” dedi. Serdengeçti, Aydõn Ticaret Odasõ’nca düzenlenen bir toplantõda yaptõğõ konuşmada, global krizin tüm dün- yada devam ettiğini belirtti. Ancak Türkiye’de bekle- nenden “daha iyi, bir düzelme var” gibi görülse de du- rumun pek öyle olmadõğõnõ öne sürdü. Burada en büyük göstergenin altõn fiyatlarõnõn art- masõ olduğunu vurgulayan Serdengeçti, ekonomik krizlerde güvenin kaybolmasõnõn aynõ zamanda ulusal paralara güvenin de kaybolmasõ anlamõ taşõdõğõnõ ifa- de ederek, şunlarõ söyledi: “Bugün gelinen noktada Av- rupa’nõn parasõna güven yok. Amerika parasõ buna kar- şõ yükseliyor ama ona da güven yok. Dolayõsõyla altõ- na güven var. İşte altõn fiyatlarõ bu yüzden yüksektir. Altõn fiyatlarõ yüksek olduğu müddetçe dünyada bu kriz- den sağ salim çõkmak mümkün olmayacak.” Serdengeçti, altõndaki yükselme dõşõnda ekonomik kri- zin devam ettiğini gösteren en önemli kanõtlardan bi- rinin de krizin çõktõğõ ABD’deki durum olduğuna, ko- nut piyasasõnda iyileşme olmadõğõna dikkat çekti. ‘Altın fiyatının yüksek olması soruna işaret’