Katalog

iir Atlası CEVATÇAPAM Vera ÇEYKOVSKA/ Şiirier/ Metin ve Çeviri: Suat ENGÜLLÜ ' Hareketsiz dudaklanmızın üzerine Donmuş sözcükler Yerleştiriyoruz' • / em Çeykovska, 16 Ekim 1954 yılın- 1 / da Usküp'te dünyaya geldi. Üsküp V Doğa Bilimleri ve Matematik Fakül- tesi Uygulamalı Fizik Bölümü'nden me- zundur. 1974 yılında girdiği Moskova Lo- monosov Üniversitesi'ndeki fizik ve Mos- kova Devlet Sinematografi Enstitûsû'nde- kisinema dramaturjisi eğitimine, sağlık sorunlan nedeniyle devam edemedi. Dûnya'nın iç katmanlan ile ilgiliyüksek li- sans eğitimini Zagrep Doğa Bilimleri ve Maternatik Fakültesi'nde, doktpra eğitimi- ni ise Üsküp Kiril ve Metodiy Üniversite- si'nde tamamladı.. Mezunu olduğu fakül- tenin Sismoloji Gözlemevi'nde çalışmak- tadır. 1975 yılında yayımlanan ilk şiir kHabı İnsan ve Kapı"da yer alan "Patetik Sen- foni" şiiri, 1976 Genç Struga ödûlû'ne lâ- yık görûldü. Makedonya'da ve yurt dışın- da yayımlanan Çağdaş Makedon Şiiri an- tolojileri ve seçkilerinin pek çoğunda şiir- lerine yer verildi. Fizikle iç içe yaşayan-ya- ratan Vera Çeykovska'nın şiirini okurken, dll-fizik, duygu-fızik, düşûnce-fizik, anlam fizik, şür-Hzik etkileşiminden geçmiş, çağ- cıl şiir deneyleri içinde oluşmuş kendine özgü şiiryaratıcılığıyla karşı karşıya oldu- ğumuzu unutmamalıyız. Bir bakıma Kuan- tum Kuramı'nın özûnde yatan doğanın, - yani evrenin, yani dünyanın, yani insanın- bir bütûn İçinde ele ahnması gereğini esas alan şiir deneylerini gerçekleştirebil- mek uğrvna çoğu zaman şiirin sınınannı olabildiğince zoriadığını da. Kuşağının de- ğerii şairierinden Sande Stoyçevski'nin yaptığı bir söyleşide "kvantum mekaniği, pek çok psikanalizci ve ülozof tarafından zerk edilen belirienimci karanlığı kovsun diye, insan ruhuna bûyûk miktarda aydın- lık dökmektedir" diyen şair, şiiryaratıcılı- ğında, "kvantum mekaniğinin makro kos- mos-mikro kosmos ilişkisinin" var olma olasıhğına dikkat çekmektedir. Çağdaş Makedon Şiiri'nde alışılmışın dışına çıkan, ne denlizor olsa da tercihinin doğruluğu Inancı içinde alışılmışın dışında kalmaya devam eden Çeykövka'nın şiirini bir cüm- leyle özetlemek gerekirse, biricik niyetinin, yazdığı şiirteri, "Ben + Dünya" felsefesi bağlamında, zaten şiirin temei işlevi olan, yaşantılar, tecrûbeler ve dûşûncelerara- sında kumlacak yeni ve inandıncı bir bû- tûnlüğe ulaştırmak olduğu söylenebilirhiç kuşkusuz. TflRKİYE'OE NELER OLUYOR, GERÇEKTEN BİLİYOR MUSUMU2? T(mKtYEÛZER^E OYNANANOYUNLARlÖĞRENMEYEHAZIROÜIN^ KONFUAira "HUKUK, SİYASET VE TARIM" twmt.Br. Mutmfa KATMAKÇI Prrf.Dr. Çetl» YETKİN İMrtrİU Çfftff ftrfttferi Mmkmk Yafnlan Çok&cakDiyar gerçekliğin bütün kavurucu sıcaklıklan çoktan kurumuş bir otun üzerine çöküverdi... Güneş, yalap yalap yanarak gözden kayboluyordu. Mavi açlık içinde... Yılanlar da ateş sıçramalanydı. Kızgın dillerdi... Sesi kurutan ve ufalayan... Tınıyı alevlendiren... Yeryüzündeki yank, dallanıp budaklanarak, aklın ötesine kadar derinleşiyordu... Taş kendi şekline katlanamıyordu artık... İlk yapılanm yıkılıyordu, herhangi bir iz ' bırakmadan... Bir şeylerin manzarayı anımsayacağının biricik umudu kartaldı... Çok eski bir döl yatağından geten çok eski birgöz... İnsan veKapı İnsan Kapıyı kapattığı zaman Çabucakvegürültüyle Kapatır Cam Ahşap Demir Gövdesi Ardında Sayısız Görüntüler Sözler Yansımalar CMüdoğalar Canlı anılar Bırakarak Fakat kapı Kendiliğinden kapandığı zaman Son derece yavaş Kapanır Saydam olmayan Gövdesi ardında ölü bir alan Bırakarak Kuyu Gereksinimimizin Berrakgözü Seni yaptık Ve unuttuk Ama sen aynanda Kendimizi Kaygısız Gülümser Gordüğümüz o günleri Sakın unutma Derinliklerinde Gizlerimizi gizleyiver Bugün bile Seni ziyarete Gelenlere Mavi Ve saydam Serinliğini Saklayıver Kutu aşınmış incileri kesilmiş halkalan kopmuş gerdanlıklan mücevher kutusuna koyuyorum SAYFA 38 Sonra da kutuyu çekmecelere sandıklara dolaplara atıyorum Unutuyorum Dilvegözkapaklan yorgun düşünce de kendiliğinden çıkıyor ortaya açılıyor iyileştirilmlş İncileri birleştirilmiş halkalan eklenmiş gerdanlıklan bana geri veriyor Bakıyorum: kutunun içi karanlık ve verimli MozaJk ' Kınlan yalınlığımızın Rengârenk parçacıklannı Birieştirerek Bütün hâline getiriyoruz Suretimizi Hareketsiz dudaklanmızın üzerine Donmuş sözcükler Yerleştiriyoruz Bugulu > Gizligözler 'V-; Belirsizliğimizin Siyah perçemlerini .. ' Kararazlığımızın Sokjun yüzürtu . ..., Taşlaşmış adımlanmızı .;:' : '"•'"' Anyoruz kendimizi . , " ,r; . Ne kadar belirii Oisabile O taşlaşm» ifade '•"•••- Yitiriyor anjamını Orada olmayan gökyüzünün Parçacıklan altında Deney Elmanın üzerine r ; f r ; eğdimbaşımı Yumuşak kılıfından bıçağıçektim vekestim: - " parçalan özenle ayınyordum, yutuyordum. Işık rengini değiştlriyordu, çekirdekler göründü. Çekirdekleri kesmek için farkhbiraçı belirtedim. Sıçnyoriardı. En etkili asitlerden döktüm üzerierine. Çogalıyorlardı. Yer değiştiriyorlardı. Isırdım. Isırmaya devam ettim yıllarca. Isınp dururken böyle kendi tanelerimin tadını aldım" Not Vera Çeykovska siirierinin devamı gelecek > sayıda... C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1 0 5 2